Op de beurs van Wall Street verloor het Facebookaandeel in twee dagen meer dan 12 procent. De internetgigant komt onder vuur nu blijkt dat een dataminingbedrijf zonder toestemming van Facebook persoonlijke gegevens van 50 miljoen Amerikanen (ruim 15 procent van de bevolking) had gekopieerd en verkocht aan klanten.

“Oekraïense meisjes”

Het schandaal begon toen The New York Times en de Britse zondagskrant The Observer simultaan uitpakten met het nieuws dat het databedrijf Cambridge Analytica (CA) tijdens de presidentsverkiezingen van 2016 het kiesgedrag van de Amerikanen probeerde te beïnvloeden op basis van illegaal verkregen Facebookgegevens van zo’n 50 miljoen Amerikaanse Facebookgebruikers.

Cambridge Analytica is een internetbedrijf dat zijn klanten adviseert over communicatiestrategie en gerichte marketing. Daarvoor doet het aan datamining, waarbij profielen van personen gemaakt worden aan de hand van de informatie die ze ongewild achterlaten op sociale netwerken zoals Facebook. CA heeft kantoren in Londen, New York en Washington.

Maar het bedrijf bevindt zich ook aan de politieke extreemrechterzijde. Een van de belangrijkste financiers is de Amerikaanse zakenman Robert Mercer, tot voor kort de mecenas van Steve Bannon, de voormalige strategisch adviseur van president Trump. Bannon investeerde zelf in CA en zat of zit nog in de raad van bestuur.

Cambridge Analytica doet aan politieke marketing en beïnvloeding van kiezers voor de rechterzijde van het politieke spectrum, in de VS voor de Republikeinen en voor presidentskandidaat Donald Trump, in Groot-Brittannië tijdens het Brexit-referendum pro Brexit.

Maandag pakte de Britse tv-zender Channel 4 uit met een undercoverreportage waarin CEO Alexander Nix van CA een aantal technieken opsomt waarmee politieke tegenstanders in diskrediet kunnen worden gebracht. “Je kan de betrokkenen een deal voorstellen die te mooi is om waar te zijn. Je zorgt dat alles op camera wordt opgenomen en je zet het op het internet, en er is meteen een zweem van corruptie. Je kan ook meisjes naar het huis van de kandidaat sturen. Oekraïense meisjes zijn erg mooi. Mijn ervaring is dat dat goed werkt”, zo pochte Nix, niet beseffend dat ook zijn uitspraken gefilmd werden. Gisteravond liet Cambridge Analytica weten dat de CEO geschorst is in afwachting van een onderzoek.

Ontslag

Facebook heeft intussen alle banden met Cambridge Analytica verbroken en een audit gevraagd om na te gaan wat CA heeft uitgespookt met de gegevens. Maar die audit is verboden door de Britse internetwaakhond die zelf een onderzoek wil doen.

Gisteren raakte ook bekend dat Alex Samos, directeur databeveiliging van Facebook, ontslag genomen heeft wegens onenigheid met Marc Zuckerberg. Samos wilde meer transparantie over het gebruik van de Facebookgegevens. Ook in de VS komt er een onderzoek. En zowel de Amerikaanse Senaat als het Britse Lagerhuis en het Europees Parlement willen dat topman Marc Zuckerberg persoonlijk komt uitleggen hoe Facebook zijn gebruikers beter gaat beschermen.