Het Binnenhof gaat om Baudet heen staan

Den Haag

Toen Pim Fortuyn in maart 2002 bij de presentatie van zijn boek De puinhopen van acht jaar Paars door de Biologische Bakkers Brigade met taarten was bekogeld en de smurrie van zijn pak en hoofd droop, kwam er amper reactie van Haagse politieke coryfeeën. Taart in het gezicht, dat kan gebeuren. En trouwens, Fortuyn was een buitenstaander. Hij werd niet van overheidswege beveiligd. ‘Dit tast mijn integriteit aan’, was zijn ingetogen reactie.

Hoe anders is dat nu. De oproep die klonk in de antiracisme-betoging, zaterdag in Amsterdam, om Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet dood te schieten, werd direct Kamerbreed veroordeeld. Premier Rutte noemde de bedreigingen onacceptabel. ‘Oppakken en vervolgen die gevaarlijke linkse gek’, twitterde PVV-leider Geert Wilders. ‘Volstrekt onacceptabel, van politici blijf je af’, zei D66-leider Rob Jetten. Vergelijkbare reacties kwamen van zijn collega’s.

Ook wethouder Rutger Groot Wassink, die als leider van GroenLinks in Amsterdam meeliep in de demonstratie, kwam tot inkeer. ‘Een mooie manifestatie vandaag’, twitterde hij eerst, dat was op zaterdag. Op zondag, toen het filmpje met de oproep tot moord op sociale media gedeeld werd, maakte hij een draai: ‘Schokkend en onacceptabel. Dit past niet in de democratie en de demonstratie van gisteren.’

De afgelopen twee decennia is leergeld betaald. De opvattingen van Geert Wilders zijn in de Kamer te vuur en te zwaard bestreden. Tegelijkertijd werden publieke bedreigingen aan zijn adres unaniem en onmiddellijk veroordeeld. Alexander Pechtold, zijn meest felle tegenstander in de politieke arena, sprak altijd met compassie over de leefomstandigheden van de bestbeveiligde parlementariër van Europa.

veilig ambt

Politiek was in Nederland lang een veilig ambt. Nog steeds gaan de meeste landelijke politici zonder voorzorgsmaatregelen de straat op. Wie op een willekeurige dinsdag op een bankje op het Plein voor het Tweede Kamergebouw gaat zitten, ziet ze vrijwel allemaal langskomen. Premier Rutte doet dienst als rolmodel, hij maakt graag een praatje met passanten.

Op lokaal niveau ligt dat al anders. Veel burgemeesters hebben een saferoom in hun huis en worden getraind om te leren hoe te handelen in geval van bedreiging. Die dreiging is doorgaans gerelateerd aan een lokale kwestie.

Ook in Den Haag is wat veranderd. Fractieleiders en andere prominente politici hebben een alarmknop in huis waarmee ze de politie kunnen waarschuwen. Soms is er extra beveiliging, zoals voor Ayaan Hirsi Ali, of onlangs Sylvana Simons. Er zijn ook wetenschappers en journalisten die beveiligd worden. De politie Den Haag heeft een Team Bedreigde Politici, dat jaarlijks meer dan tweehonderd meldingen krijgt.

In september 2017 zijn de voordeur en de stoep van het huis van Thierry Baudet beklad met roze verf, het Radicaal Anarchistisch Feministisch Front eiste die actie op. Mei vorig jaar werden ramen van debatcentrum de Rode Hoed beklad omdat hij er een lezing zou houden. Forum voor Democratie doet geen mededelingen over beveiliging, bij optredens zijn eigen beveiligers aanwezig.

In 2002 werd nog laconiek gedaan over mogelijke aanslagen. Die tijd is voorbij, vanwege andermans maar ook het eigen hachje. <