Hans Vanaken was als jonkie niet klaar voor PSV. Via de U19 van Lommel werkte hij zich toch weer op en nu bouwt hij aan een mooie carrière. Om maar te zeggen: voor sommige toppers was die U19 niet zo overbodig. Toch worden bij alle clubs nu minstens 250 spelers – zo’n 15 per club – weggestuurd.

“Het is een harde maar eenmalige overgangsmaatregel”, zegt Pascal De Maesschalck, Hoofd Jeugd bij Club Brugge. “Dat beseffen we, maar we zijn profclubs die jongeren moeten klaarstomen voor het hoogste niveau. Als je ziet hoe beperkt de instroom is aan Belgisch talent in onze eerste klasse: dat zijn geen topcijfers. Daarom moeten we onze jeugd beter wapenen, minder jongens in de waan laten dat ze het nog kunnen halen, sneller inschatten wie het potentieel heeft en zo sterkere kernen samenstellen.”

Kums en Mertens

Bij Standard stemden ze tegen de maatregel, maar de Rouches haalden hun slag niet thuis. “Ze willen de ontwikkelingsfase van een kind, een tiener versnellen”, countert Ingrid Vanherle, hoofd opleidingen in Luik. “Je kunt bij zo’n jongere nochtans moeilijk inschatten wanneer hij klaar is en sommige moet je tijd geven om zich te ontplooien. Dat kon perfect bij de U17 en de U19. Nu ga je jonge voetballers sneller doorschuiven naar een hogere leeftijdscategorie terwijl ze daar fysiek en soms ook mentaal nog niet klaar voor zijn. Het risico dat je dan een laatrijp talent toch wegstuurt, is groter geworden. Als wij talent kunnen redden – zelfs al is het er maar eentje – dan is dat al de moeite. Daarom is deze hervorming betreurenswaardig.”

Opvallend genoeg sluit Anderlecht zich daarbij aan.

“Elke profclub moet zelf kunnen bepalen wat voor een jeugdspeler de beste weg is naar de top”, stelt Jean Kindermans, jeugddirecteur van RSCA. “Ja, er belanden bij de U19 spelers die het nooit zullen halen, maar ook anderen. Zo kloppen Albert Sambi ­Lokonga en Alexis Saele­maeckers nu op de deur van onze A-ploeg terwijl zij bij die jeugdcategorieën soms zelfs op de bank zaten omdat ze niet rijp genoeg waren. We namen hen toen in bescherming, maar in het nieuwe systeem dreig je dat soort spelers te verliezen. In het verleden waren Sven Kums en Dries Mertens ook zulke types, hoor. Je dreigt ook achter te blijven met een heel jonge beloftenkern en een jonge U18 omdat je sneller moet doorschuiven.”

Dat laatste kan een probleem worden, want de UEFA Youth League, de Champions League voor de jeugd, wordt door buitenlandse clubs met de U19 afgewerkt. Een categorie die in België niet meer zal bestaan.

Bij AA Gent hinken ze op twee gedachten. “Met U17 en U19 kon je jonge voetballers de tijd geven om hun middelbare diploma te halen”, legt Manu Ferrera, jeugdbaas bij de Buffalo’s uit. “Pas als ze zich volledig op het voetbal konden concentreren, schoof je hen door naar de beloften. Nu ga je talenten meer druk opleggen met de combinatie voetbal en school. Daartegenover staat dat sommige jongeren ook gewoon blijven hangen bij de U19 en soms zelfs bij de U21. Dan moet je sneller kunnen zeggen: je zoekt beter een andere oplossing.”

Anderlecht alternatief

De vraag is waar al die jongeren zullen terechtkomen. Bij Antwerp hopen ze bijvoorbeeld al wat weggestuurde talenten van Club Brugge te recupereren, hun overbodige jeugdspelers zullen dan bij amateurclubs of zelfs in provinciale belanden, waardoor daar ook weer spelers weg moeten.

“Voor veel spelers is dit een ramp”, besluit Ingrid Vanherle van Standard. “Jarenlang werkten ze keihard en nu pak je hun toekomst een beetje af.”

“Anderlecht zoekt een alternatief om die spelers onder te brengen”, countert Jean Kindermans. “Het gaat vaak om jongens die al acht tot tien jaar in je opleiding zitten en we vinden het menselijk niet correct om die zomaar overboord te gooien. Een satellietclub? Geen details, want dat moet nog besproken worden met het nieuwe bestuur.”

Bij Club Brugge en AA Gent relativeren ze wel dat bepaalde clubs beweren 30 tot 40 spelers te moeten lozen. Zij houden het eigenlijk bij natuurlijke afvloeiingen. “We moeten niet dramatiseren”, concludeert Manu Ferrera. “Sommige spelers krijgen nu de boodschap gewoon een jaartje vroeger. Eens deze schifting is doorgevoerd, valt alles wel in zijn plooi.”

Toch eindigt Anderlecht­directeur Kindermans sceptisch. “Pas over enkele jaren zullen we zien of deze beslissing ons geholpen heeft of dat we ze toch niet beter weer herroepen.”