Na 9 juni stapt de N-VA niet in een Vlaamse regering met Vlaams Belang. Voorzitter Bart De Wever laat aan duidelijkheid niks te wensen over in het VRT-programma Eerste Keus dat zondag wordt uitgezonden.  "Als je mij de vraag stelt of ik mij verwant voel met die partij en er een regering mee zou vormen? Dan is het antwoord carrément neen." In antwoord op een vraag van Hasseltse leerlingen gaf hij meer uitleg. "Ik ben het over vrijwel niets eens met die partij. Ik lust hun stijl ook niet."

Veertien dagen voor de verkiezingen schept de N-VA-voorzitter op deze manier duidelijkheid. N-VA'ers zoals Jan Jambon of Theo Francken waren alvast minder weigerachtig. En ook De Wever suggereerde bij momenten dat hij het zou aandurven. De kiezer, de eigen partij en de potentiële onderhandelingspartners weten nu beter.

De Antwerpse burgemeester beaamde de verdeeldheid binnen de N-VA hierover. "Het is een worsteling die leeft binnen mijn partij, dat geef ik grif toe". Ik snap dat mensen denken dat wij daar als partij het noorden over kwijt zijn. Het is ook een heel moeilijke kwestie. Laat je ze een keer mee besturen of gaan we dat in geen geval doen? We zitten daarmee in onze maag."

In de Krant van West-Vlaanderen heeft Vlaams lijsttrekker Sander Loones een gelijkaardige boodschap. "Ik heb een fundamenteel bezwaar. Als je met Vlaams Belang een Vlaamse regering vormt, mag je zeker zijn dat er federaal een tweede Vivaldi komt. En zoals gezegd: dat zou een ramp zijn," antwoordt hij op de vraag der vragen in deze campagne.  "Moeten wij een Vlaamse regering met hen overwegen? Om wat te doen, is al een eerste bedenking. Als we al thema’s gemeen hebben, is het federaal. Daar speelt Vlaams Belang geen rol van betekenis."

Vlaams Belang "betreurde" de uitspraken van De Wever. Voor voorzitter Tom Van Grieken is een "stem voor de N-VA nu een stem voor de PS". 

Op sociale media lanceerden de Gentse kandidaten van Vooruit een verkiezingssingle. Onder meer Joris Vandenbroucke, Freya Van den Bossche, Frederik Sioen en Astrid De Bruycker geven het beste van zichzelf. Het nummer dat ze zingen is "geïnspireerd door en voor singles". "Want vandaag is een woning kopen of huren te duur en betalen singles vaak evenveel als tweeverdieners."

In een vooruitblik naar de aflevering van volgende week van het VTM-programma Het conclaaf is te zien hoe de voormalige Vooruit-voorzitter Conner Rousseau een dure belofte doet. "Moest ik in de Vooruit nog iets te zeggen hebben na de verkiezingen, dan zal ik op het partijbureau zeggen dat we niemand sturen als dat (de senaat, red.) nog altijd niet afgeschaft is."

Als Bart De Wever (N-VA) hem vervolgens vraagt of hij dan de gecoöpteerde stoel leeg laat, antwoordt Rousseau: "Als niemand nog coöpteert, of iemand stuurt, is het gedaan." Het fragment werd op Instagram meteen gedeeld door de partij-account van Vooruit met de melding: "De Senaat heeft amper nog wetgevende of controlerende bevoegdheden. Voor ons is het duidelijk: we schaffen de Senaat af." Beslist dus.

“Sociale zekerheid moet beschermd worden”, stelt minister van Financiën, Vincent Van Peteghem (CD&V) in De afspraak. CD&V heeft donderdag zijn koopkrachtplan voorgesteld. “Dat plan komt overeen met de fiscale hervorming die er niet is doorgekomen omdat er rode, blauwe en groene muren stonden.”

CD&V stoort zich aan de voorstellen die andere partijen in aanloop naar de verkiezingen doen om de koopkracht te verhogen. Van Peteghem betreurt dat de fiscale hervorming er de voorbije regeerperiode niet doorgekomen is.  Die stond namelijk niet expliciet in het regeerakkoord. “In het volgende regeerakkoord moet er zwart op wit staan dat er een fiscale hervorming komt”, zegt hij. De partij maakt van zo’n hervorming een breekpunt voor na de verkiezingen.

Van Peteghem ziet geen heil in besparingen in de sociale zekerheid. “De N-VA wil 9 miljard euro schrappen in de sociale uitkeringen. Zo willen ze het verschil tussen werken en niet-werken groter maken. Heeft u zich al gewaardeerd gevoeld omdat er bij iemand anders iets wordt afgepakt? Dat is niet de manier. Er moet een evenwichtige fiscale hervorming komen."

"Zonder fiscale hervorming doen wij niet mee", zei CD&V-voorzitter Sammy Mahdi eerder al in De Standaard.

In het RTBF-programma Jeudi en Prime werd MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez donderdagavond het vuur aan de schenen gelegd. De eerste vraag die voorgeschoteld kreeg is waar MR dwars is gaan liggen bij  een beslissing over de erkenning van Palestina. Bouchez zegt dat zijn partij wel degelijk vrede wil in Gaza. “Maar nu Palestina erkennen zou puur symbolisch geweest zijn. Bovendien zou België in één klap uitgesloten worden als vredesbemiddelaar.”

Volgens Bouchez wilden PS, Ecolo en PTB door er op aan te dringen alleen maar stemmen ronselen. “Het conflict wordt geïnstrumentaliseerd. Ahmed Laaouej (Brussels PS-kopstuk, red.) maakt alleen nog maar video’s over het Midden-Oosten. Ik vraag me af of hij geen kandidaat is om secretarisgeneraal van de VN te worden. Ik dacht dat hij kandidaat was om Brussels parlementslid te worden. Die partijen doen dit omdat ze denken dat het hun stemmen kan opleveren.”

“Zo brengen ze geen vrede ter plaatse”, zegt Bouchez nog. “Sterker nog, ze veroorzaken geweld en spanningen bij ons. Een van onze parlementsleden was er slachtoffer van: Viviane Teitelbaum heeft doodsbedreigingen gekregen. Dat is onaanvaardbaar.”

Heeft u de nieuwste afleveringen van Better things al gezien? Of de kaskraker Thune? Neen?  Uiteraard niet. Want die bestaan alleen op PSflix, de mock-up van Netflix die de PS net online heeft gegooid. Met een knipoog naar bestaande reeksen en films zoals Stranger things en Dune, en met behulp van een hele hoop AI, proberen de Franstalige socialisten hun programma te slijten bij het digitale publiek. Op de site van PSflix zijn de eerste twee teasers te vinden. In die van Better things zijn een uitgeregende PS-voorzitter Paul Magnette en Caroline Désir (PS), de Franse Gemeenschapsminister van Onderwijs, op de fiets op zoek naar hun verdwenen vriend Will, net als in Stranger things. Ze beseffen al snel "dat Will vinden een stuk eenvoudiger zou zijn als alle openbaar vervoer gratis zou zijn". Toch wel geen programmapunt van de PS, zeker!

Op dezelfde manier worden de gezichten van Magnette en Brussels PS-lijsttrekker Ahmed Laaouej in de affiche van Thune gemorft. Een verbastering van Dune, en schoon Frans voor geld, centen, fric, pognon. De boodschap is simpel. "In een wereld waar macht veel te vaak gemeten wordt in rijkdom, beginnen Paul en Ahmed een moedige en belangrijke queeste: de superrijken belasten om de sociale en klimaattransitie te financieren."

De volgende reeksen die er zitten aan te komen zijn Health education" met Frédéric Daerden (PS), minister van Begroting in de Franse Gemeenschapsregering, en Culture ball Z, met voor zover we kunnen zien een jeugdige manga-versie van de Waalse minister-president Elio Di Rupo (PS). De partij kan maar beter hopen dat haar kiezers nu niet plots besluiten om op 9 juni alles te gaan bingen in plaats van te gaan stemmen. 

"De N-VA moet kiezen tussen het communautaire en het sociaal-economische,” zei Vincent Van Quickenborne woensdag in de marge van een perscontact, waarbij de Open VLD zijn plannen voor de zelfstandigen bekendmaakte. De voormalige minister van Justitie zakte daarvoor af naar slagerij Goeminne in de Antwerpse Hoogstraat. Om de plannen alle kracht bij te zetten, maakte hij samen met partijvoorzitter Tom Ongena flink wat hamburgers.

 

In een gesprek achteraf speculeerden de twee liberalen luidop over een nieuwe regering zonder de socialisten. Van Quickenborne sprak het N-VA-mantra tegen dat er niets meer kan in België en dat daarom een nieuwe staatshervorming noodzakelijk blijft. De Kortrijkzaan ziet bijvoorbeeld een kern van eensgezindheid rond het beperken van de werkloosheid in de tijd. In Vlaanderen verdedigen N-VA, Open VLD en CD&V deze optie. In Wallonië tonen de MR en Les Engagés (de christendemocratische tegenhanger van CD&V) zich voorstander. 

 

Volgens Van Quickenborne, bijgetreden door Ongena, opent het voorbeeld de weg naar meer sociaal-economische hervormingen, geanimeerd door een centrumrechts kabinet. Het impliceert dat de N-VA, net als in 2014, het communautaire in de koelkast moet steken. Momenteel geeft die partij andere signalen. Van Quickenborne gaf toe dat de boutade dat een regering zonder de PS een staatshervorming op zich betekent, flink aan glans heeft ingeboet. De Zweedse regering (N-VA, CD&V, Open VLD en MR onder leiding van Charles Michel (MR)) eindigde in chaos na het voortijdige vertrek van de N-VA over het Marrakech-pact.

 

Toch blijft het virtuele gehalte van de denkoefening hoog, zelfs met de komst van Les Engagés. In 2014 kon de regering rekenen op een meerderheid van 86 zetels (op 150). Vooral de N-VA woog met haar 33 zetels zwaar door. Peilingen voorspellen flink wat minder. Ruwe schattingen (een landelijke peiling als basis voor een zetelverdeling volgens kieskringen blijft hachelijk) resulteren in drie blokken van zowat twintig zetels: de N-VA en de christendemocratische familie elk 20 zetels, de liberale familie wellicht iets meer. Dat blijft een eind verwijderd van de noodzakelijke 76 zetels voor een meerderheid. 

Als de betrokken partijen op 9 juni boven elke verwachting presteren, kan het mathematisch nog. Open VLD trekt alvast naar de oppositie wanneer de dubbele cijfers niet worden gehaald.   

In Vlaanderen werd er door de linkse oppositie schande gesproken over de premie van 5.000 euro die de Vlaamse regering uitkeert bij de aankoop van een elektrische auto van minder dan 40.000 euro. Met de maatregel zou geld uitgedeeld worden aan mensen die het strikt genomen niet nodig hebben.

De Franstalige krant La Libre ging na hoe de Franstalige partijen staan tegenover de invoering van zo'n premie in Wallonië en Brussel. Opmerkelijke voorstander is de PS. De Franstalige socialisten vinden samen met Les Engagés en MR zo'n premie een goed idee. Ecolo, Défi en PVDA/PTB zijn tegen.

De federale regeringskern raakte het gisteren niet eens over de erkenning van Palestina als staat, nadat Noorwegen, Ierland en Spanje dat wel deden. De liberale partijen MR en Open VLD vinden het daarvoor nog te vroeg. David Leisterh, de MR-kandidaat om Brussels minister-president te worden, erkende vanmorgen op Radio 1 "dat erkenning de richting is waarnaar de geschiedenis zal leiden." Maar hij acht de tijd nog niet rijp. "Symbolische acties gaan Palestina niet concreet helpen. Na een erkenning zullen er niet minder doden vallen in Palestina. De sleutel tot vrede is onderhandelen." En dat gebeurt volgens Leisterh achter de schermen. "Zo werkt diplomatie nu eenmaal. En achter die schermen wordt hard gewerkt."

Groen-boegbeeld Petra De Sutter is maandagavond neergestreken in de Ierse pub De egel in Hasselt voor haar 'Petra on tour'. Een gespreksavond vooral gericht op jongeren, maar in het publiek zaten toch ook heel veel grijze haren. Klimaat kwam aan bod, maar ook Gaza en het psychologisch welzijn van jongeren. “Jongeren worden moedeloos omdat ze het gevoel hebben dat de wereld hen ontglipt”, wierp een Limburgse jeugdwerker De Sutter voor de voeten.

“Engagement kan tegen dat gevoel helpen Of het nu over klimaat of Gaza gaat, elke burger kan het verschil maken door zich te engageren. Het vraagt soms tijd, maar als de massa in beweging komt, beweegt de politiek vroeg of laat ook.”

De christendemocraten willen met hun "Roadmap voor onze Belgische defensie" aan de kiezer duidelijk maken wat hun plannen zijn voor onze landsverdediging. Het plan telt vijftien punten en wordt naar voren geschoven door Europees lijsttrekker Wouter Beke en voorzitter Sammy Mahdi. 

In die vijftien punten pleit de partij onder meer voor 40.000 manschappen tegen 2040. Die moeten "goed uitgerust" en "goed betaald" worden. Reservist worden moet aantrekkelijker zijn en er moet een offensieve en defensieve cybercapaciteit komen. CD&V schrijft ook heel wat militair materiaal op haar verlanglijstje. Een extra fregat, nog 14 F-35's extra bij de lopende bestelling en luchtafweer. "Daarbij denkt onze partij aan American Patriots." Volgens de huidige plannen komt luchtafweer slechts in de tweede helft van het volgende decennium onze richting uit. Dat moet sneller, vindt CD&V nu. Luchtafweer is noodzakelijk bij "mogelijke doelwitten", zoals de haven van Antwerpen, het Navo-hoofdkwartier en de Europese instellingen. 

Voorts gaat CD&V volop voor de bewapening van drones. Stemmingen in het parlement toonden al aan hoe gevoelig dat lag voor coalitiepartners Groen en Vooruit. "Verschrikkelijk naïef", oordeelt Mahdi. "Bij moderne oorlogsvoering horen bewapende drones." 

Het leger moet ook Europeser, volgens CD&V. “Vandaag vloeit er vanuit Europa ongeveer 60 miljard euro naar de Amerikaanse defensie-industrie voor de aankoop van materiaal. En dat is problematisch op twee fronten. Enerzijds maakt het ons enorm afhankelijk van de Amerikaanse industrie op het vlak van bevoorrading. Anderzijds gaat het om enorme bedragen die wegvloeien uit Europa, maar die we zélf goed kunnen gebruiken." De partij wil een Europees plan om de defensie-industrie te versterken. De Unie moet ook in staat zijn om "defensiebonds" uit te schrijven om financiering op te halen. In de meerjarenbegroting moet de EU minstens 0,5 procent voorbehouden voor defensie-uitgaven. "Goed voor zo'n 75 miljard euro.'" 

De Navo-norm, die stelt dat leden van het bondgenootschap 2 procent van hun bbp aan defensie moeten spenderen, moet tegen 2030 gehaald worden, stelt CD&V. Omdat de nood zo hoog is, rekent de partij op clementie vanuit Europa voor onze begroting, om zo de nodige investeringen te kunnen doen. 

De laatste stop op onze toer langs Vlaamse schooldebatten: Wetteren. Waarom stemmen sommige jongeren op Vlaams Belang, en anderen net helemaal niet?

Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere is woensdagmiddag op campagne in de wijk de Boterbloem in Roeselare. Daar doet ze huisbezoeken. Zo passeerde ze ook bij Hilde Vermeulen en haar hondje Boris. In Vermeulens voortuin een groot verkiezingsbord van... Melissa Depraetere. Vermeulen is al veertig jaar overtuigd socialist. Ze kijkt uit naar de verkiezingen. "Nog twee weken, de spanning stijgt", zegt ze.

De politiek bracht in het verleden enkele slagerszonen voort. De bekendste is ongetwijfeld voormalig Vooruit-voorzitter en Antwerps burgemeester Patrick Janssens. Bij Open VLD gorden ze liever zelf de schort om. Woensdagmiddag bij slagerij Goeminne in de Antwerpse Hoogstraat stonden Open VLD-voorzitter Tom Ongena en West-Vlaams lijsttrekker Vincent Van Quickenborne achter de toog om het liberale plan voor de zelfstandige te promoten.

 

“Zelfstandige zijn, als startpunt van ondernemerschap, moet voor ons de meest eenvoudige, flexibele en goedkoopste manier zijn om te ondernemen", vindt Open VLD. ”Helaas is dat vandaag niet het geval.” De partij stelde daarom een zespuntenplan voor:  “Meer netto op de rekening, de sociale rechten met de bijdragen in lijn brengen, het statuut van student-zelfstandige aantrekkelijker maken, de regeldrift beteugelen en de strijd tegen oneerlijke concurrentie opvoeren."

Mag het iets meer zijn, kreeg plots een bijkomende dimensie. Want in de peilingen mag het ook iets meer zijn. 

Antwerps Vooruit-lijsttrekker Jinnih Beels stopt in 2029 met politiek. Dat vertelde ze afgelopen weekend in een interview met Gazet Van Antwerpen. "Ik heb mij voorgenomen toen ik zes jaar geleden in de politiek stapte, dat ik twee legislaturen zou afmaken, als de kiezer het wil natuurlijk. Dus, als de kiezer op 9 juni op mij stemt, dan ga ik vijf jaar naar de Kamer, maar daarna stop ik met politiek.” Wat ze na 2029 gaat doen, weet ze nog niet. Ze zoekt tegen dan een nieuwe "uitdaging".

Door het Pinksterweekend viel het gesprek wat tussen de plooien. Maar het is hoogst ongewoon dat een aspirant-Kamerlid, een lijsttrekker zelfs, op voorhand meedeelt dat ze er al na vijf jaar een punt achter zet. Over het algemeen krijgt een volksvertegenwoordiger het metier pas tijdens de tweede legislatuur in de vingers. Het toekomstige Kamerlid kan in 2029 rekenen op een uittredingsvergoeding van 120.000 euro.

Beels is momenteel schepen van Onderwijs in de stad Antwerpen. Enkele weken geleden paste ze na interne strubbelingen voor het lijsttrekkerschap van de stad voor de gemeenteraadsverkiezingen in dit najaar. Wellicht zal schepen Karim Bachar, die kandidaat-Vlaams parlementslid is, nu de lijst trekken. Dat is alvast de wens van voorzitter Melissa Depraetere.

Onderwijs is een Vlaamse bevoegdheid, in de Kamer kan Beels haar opgebouwde kennis dus niet gebruiken. Maar als voormalige politieofficier ligt ook veiligheid haar na aan het hart. Ooit stelde ze in dat verband voor om de overheid cocaïne te laten verkopen. In Knack veegt Frank Vandenbroucke, Vooruit-lijsttrekker voor Vlaams-Brabant, daar vandaag de vloer mee aan. "Ik ben daar absoluut niet van overtuigd. Het staat ook niet in het programma van Vooruit." De minister van Volksgezondheid verwijst naar alcohol, tabak en gokken: "allemaal businessmodellen die draaien op het verslaafd maken van mensen. Ik zou denken dat we onze les hebben geleerd, en drugs niet aan de vrije markt moeten overlaten".

Stiekem hoopt Beels erop om minister van Defensie te kunnen worden. Maar de kans dat Vooruit haar als minister vooruit schuift, lijkt uiterst klein. In Antwerpen wordt Caroline Gennez gegarandeerd viceminister-president, als de socialisten in de Vlaamse regering kunnen stappen. Door de geografische verdeling van de ministersposten herleidt dat Beels' kansen tot haast nul.

In hetzelfde interview herhaalt ze dat ze slechts met een been in Vooruit staat. Zonder haar engagement zou ze waarschijnlijk voor CD&V kiezen.

Lees ook: Jinnih Beels na haar 'offer': "Mijn politieke carrière in deze stad is voorbij. De roepers hebben gekregen wat ze wilden"