In de Kempen delen, ruilen en lenen we: fietsen, auto's en zelfs buggy's

Cas (7) glundert. Hij mag vandaag van oma Linda De Pooter (52) een fiets komen kiezen in de fietsbieb van Mol. “Zijn verjaardagscadeau”, vertelt Linda. “En ons derde fietsabonnement. Nog drie te gaan, en dan hebben al onze kleinkinderen hun eigen fiets. Daarmee kunnen ze op straat rijden en in de bossen crossen. Handig, want ze zijn vaak bij ons na school.”

Als Linda niet op haar kleinkinderen past, werkt ze als vrijwilliger in de fietsbieb. “Waarom zouden we veel geld uitgeven aan zes nieuwe kinderfietsen als hier goede tweedehandsexemplaren staan”, vraagt ze zich af. “Voor grootouders met kleinkinderen tot 12 jaar is dit is een prima oplossing.”

Samen met broer Xander (9) monstert Cas de uitgestalde tweewielers. De stoere, donkergroene mountainbike ziet hij wel zitten. Een rondje fietsen en hij is overtuigd. Terwijl oma de uitleenpapieren in orde maakt en het lidgeld betaalt, inspecteert vrijwilliger Karel Lodewyckx de fiets van onder tot boven. Nog even de banden oppompen en de mountainbike mag mee naar huis.

Eerste fietsbieb in de Kempen

Bart Wynants (55), regioverantwoordelijke van de fietsbiebs in de provincie Antwerpen, komt toevallig een kijkje nemen. En hij is een tevreden man. “Mol was de eerste Kempense fietsbieb”, vertelt hij. “Die opende eind maart van dit jaar. Met Retie, Turnhout en Ravels zitten we ondertussen aan vier uitleenpunten voor kinderfietsen. En er staan nog kandidaten klaar want ook Balen, Oud-Turnhout, Vorselaar, Geel, Herselt, Brecht, Hoogstraten, Beerse en Merksplas schakelden al een tandje bij. Het is alleen nog afwachten of we voor de Zuider- en Noorderkempen ook kunnen rekenen op een startsubsidie van LEADER, het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.”

Die centen gebruiken de fietsbiebs onder andere om kinderfietsen aan te kopen bij fietsateliers en bij particulieren. “Als we vertellen waarvoor de fietsen gaan dienen, hanteren de meeste mensen een zacht prijsje. Maar gratis is voor ons uiteraard nog interessanter. Dus wie een kinderfiets wil schenken, weet nu waar naartoe. We zijn vooral op zoek naar grote kinderfietsen. Mag ik hier meteen een oproep doen? (lacht).”

In ruil voor een degelijke fiets krijgt de schenker een gratis lidmaatschap voor een jaar. En heb je dat abonnement niet nodig, dan mag je het weggeven. “Per jaar en per fiets betaal je 20 euro lidgeld”, zegt Bart. “Plus een waarborg van 20 euro. Is de fiets te klein geworden of ben je hem beu, dan kan je die gewoon komen ruilen. We verwachten wel dat je de tweewieler in goede staat weer inlevert. Over gewone slijtage gaan we niet moeilijk doen, in andere gevallen spreken we de waarborg aan.”

Kerstcadeau

Elke fietsbieb is een samenwerking tussen vzw Stroming, Beweging.net, en lokale partners. In Mol maakt het OCMW deel uit van het peloton. Zo vond de uitleenpost onderdak op de site Sociale Economie in de Sint-Apollonialaan. Het OCMW steunt de fietsbieb niet alleen omdat ze duurzaamheid en hergebruik stimuleert. Het initiatief sluit naadloos aan bij het armoedebeleid van de gemeente. “Een kinderfiets lenen biedt een mooie oplossing voor diegenen die het financieel moeilijk hebben”, meent OCMW-voorzitter Wim Caeyers (38). “En de vrijetijdscheques van het Molse gemeentebestuur maken het voor kansarmen extra interessant. Zij kunnen hun cheques hier besteden en betalen op die manier slechts 4 euro per jaar voor een solide kinderfiets. Het is alleen jammer dat we soms mensen moeten teleurstellen omdat er niet voldoende fietsen voorhanden zijn. Laat ze dus maar komen (lacht). Het zou voor veel kinderen een fameuze kerstcadeau zijn.”

Marina Coomans (57) is een van de vrijwilligers die elke tweede woensdag en elke vierde zaterdag van de maand van 14u tot 16u de uitleenpost bemannen. “Ik weet uit ervaring hoe belangrijk het is als je geholpen wordt als het financieel moeilijk gaat”, vertelt ze. “Niemand is graag een bedelaar. Ik ben blij dat ik mijn steentje kan bijdragen. Als tussenpersoon voor kansarmen en door de handen uit de mouwen te steken in de fietsbieb zelf. De gelukkige gezichtjes van de kinderen die hier met hun fiets vertrekken, zijn de mooiste beloning.”

Delen met de buren

Ook niks dan blije gezichten bij Autodeelgroep Herentals. Lieve Snauwaert (67) tekent een contract met Cozycar. Vanaf nu deelt ze haar Mercedes met andere gebruikers. Lieve heeft daarvoor een specifieke autodeelverzekering afgesloten. “Ik heb mijn wagen tegenwoordig veel minder nodig”, zegt ze. “Eén deelauto houdt vijf andere wagens uit het verkeer. Dat kan al tellen, hé?

“En een tweede wagen schept extra mogelijkheden voor onze groep”, vertelt Martijn van Groningen (40). “Want dat betekent dat er weer plaats is voor nieuwe gebruikers. Er staan al mensen klaar.”

Martijn is een van de initiatiefnemers van de Herentalse groep én vrijwilliger bij vzw Autodelen.net. “Via Cozycar kan je autodelen met mensen uit je buurt”, klinkt het. “Dat betekent dat je samen afspraken maakt en alle kosten deelt. De eigenaar kan zo honderden euro’s per jaar besparen. En de gebruiker betaalt een bescheiden prijs voor elke kilometer die hij met de auto aflegt. Weet je trouwens dat een auto zo’n 2.000 euro per jaar kost nog voor hij effectief rijdt? Dan hebben we het over verzekering, taksen en onderhoudskosten. Voor wie per jaar minder dan 15.000 kilometer aflegt met de wagen, kan autodelen een optie zijn. Al is het niet voor iedereen evident of praktisch haalbaar. Maar als tweede wagen is het vaak de ideale oplossing. Zo schakel ik de deelauto zelf ook in.”

Dat autodelers per definitie autohaters zijn, ontkent Martijn ten stelligste. “Een auto is een zinvol vervoersmiddel. Alleen vinden wij dat er vaak betere alternatieven voorhanden zijn. Wie een auto deelt, gaat hem ook bewuster gebruiken. Want je moet de wagen reserveren, en dat betekent op voorhand beter plannen wat je gaat doen.”

Eerst is eerst

Het was Cathy Bos (43) die twee jaar geleden met het idee van autodelen op de proppen kwam. “Ik had een wagen nodig voor mijn werk”, vertelt ze. “Maar niet elke dag. En ik kende nog mensen die in soortgelijke situaties zaten. Waarom samen geen auto delen, dacht ik. Dus organiseerden we een infosessie, en die resulteerde in Autodeelgroep Herentals.”

De Hyundai van Leen De Beuckeleer (33) was de eerste deelauto in de groep. Ze deelt hem met zes andere gezinnen. “Mijn auto stond vaak stil”, zegt ze. “Omdat mijn vriend er ook een heeft, reed de mijne alleen ’s avonds en tijdens het weekend. Maar toch wilde ik hem niet helemaal kwijt, want met drie kinderen in huis is een tweede wagen soms wel handig.”

Wie Leens auto gebruikt, betaalt daar 31 eurocent per kilometer voor. In die prijs zitten alle kosten vervat. En als de tank voor meer dan drie vierde leeg is, vult de laatste gebruiker hem opnieuw. Die persoon mag het bedrag van de tankbeurt aftrekken van zijn gebruikskosten. Hoe dat autodelen praktisch geregeld is, willen we ook graag weten. Want met zeven gezinnen lijkt ons dat niet altijd evident, ook al wonen de meesten in het centrum van Herentals.

“De auto iedere week op dezelfde dag of een vast moment reserveren, kan best. En zolang niet iedereen op zaterdag wil gaan winkelen, lukt dat prima”, vertelt Toon Vrelust (37). “De auto boeken doen we online op de website van Cosycar. En eerst is eerst (lacht). Maar je kan ook aangeven dat de anderen je mogen bellen. Dat is handig voor diegene die voor of na je komt en het maakt het systeem best flexibel. Bovendien is er nog onze WhatsAppgroep. Via die weg communiceren we ook vlot met elkaar.”

Dat autodelen fijne bijwerkingen heeft voor de gebruikers, komen we ook te weten. “Het systeem werpt kleine hobbeltjes op waardoor je bewuster leert omgaan met autogebruik. En je gaat vanzelf meer bewegen, want de auto staat niet meer voor je deur geparkeerd. Iedereen laat hem ergens anders achter. Als je geen auto hebt, ga je te voet of neem je de fiets. Om van de kosten die je uitspaart, nog te zwijgen. En wie met de auto naar de supermarkt rijdt, brengt wel eens iets mee voor een andere gebruiker. Da’s ook mooi, toch?”

En ook de omgeving profiteert mee. “Denk maar aan de ruimte die we terugwinnen als er minder auto’s rondrijden”, vertelt Martijn. “Ik las laatst een hilarische vergelijking. Stel dat iedereen zijn zetel voor de deur op straat zet, er zou schande van gesproken worden. Maar dat we net hetzelfde doen met onze auto’s, vindt iedereen normaal.”

Boek ’n buggy

Dat een (eigen) wagen niet noodzakelijk is voor wie mobiel wil zijn, ligt voor de hand. Tenzij je ook baby, peuter of kleuter én de bijbehorende kinderwagen moet transporteren. Dan blijken alternatieve vervoersmiddelen plots minder praktisch of gewoonweg onbruikbaar. Of toch niet?

Frank Verheijden ondervond aan den lijve hoe drie kinderen de mobiliteit van zijn gezin beperkten. Hij creëerde Buggybooker, een kinderwagenservice waar je een buggy kan huren. En hij ontwierp een buggy die heel solide, compact en makkelijk manoeuvreerbaar is. Met een grote draagmand onderaan en een kinderzitje op ooghoogte van de volwassenen.

Buggybooker is actief in vijftien steden en gemeenten. Op www.buggybooker.com kan je zien waar de buggy’s gestald staan. Een kinderwagen online reserveren, is ook mogelijk. In de Kempen gingen Mol, Herentals en Geel een samenwerking aan.

In Mol en Herentals vind je de buggy’s in het fietspunt aan het station. De huurprijs bedraagt 1 euro voor een halve dag en 2 euro voor een hele dag. In Geel staan twee buggy’s in de Gridbox op de Havermarkt. Die kan je gratis ontlenen.

Meer info: www.autodelen.net en www.cozycar.be

Oproep: De fietsbiebs zoeken kinderfietsen, vooral tweewielers voor 10- tot 12-jarigen. Je mag ze afgeven in de uitleenpunten of aanbieden via een mailtje naar regio.kempen@fietsbieb.be.