‘De Verenigde Staten vragen Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en andere Europese bondgenoten om meer dan 800 IS-strijders terug te nemen en te berechten die door de VS in Syrië werden opgepakt’, zo klinkt het een nieuwe reeks tweets van de president.

‘Het kalifaat staat op instorten. Het alternatief is dat we hen moeten laten gaan en dat is geen goed alternatief (...) De VS willen niet dat deze strijders in Europa rondzwerven want dat is waar ze heen zullen gaan.’

Voorbereid

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) pleit voor overleg met de andere Europese landen over de manier waarop moet worden omgegaan met de Syriëstrijders die nu nog in Turkse kampen in Noord-Syrië gevangenzitten.

De vraag van Trump is nieuw, maar komt voor Geens niet als een verrassing. “Vroeg of laat dreigde deze vraag te komen”, zei hij zondag in ‘De Zevende Dag’ op één. Als de Amerikaanse troepen uit Syrië teruggetrokken worden, kunnen Koerden zich in een positie bevinden die het hen onmogelijk maakt de Syriëstrijders nog langer vast te houden. Bijvoorbeeld, zei Geens, omdat ze aangevallen kunnen worden door de Turkse regering.

“De Belgische regering is voorbereid op dit probleem”, legde Geens uit. “We staan intern in contact, maar ook extern met de Nederlandse, de Franse en met name de Britse regering om dit zo gezamenlijk mogelijk aan te pakken.”

Draagvlak

Ook nu de vraag van Trump er effectief is, al is het niet via “de geëigende diplomatieke kanalen”, blijft Geens pleiten voor een “Europeanisering” van de oplossing. Daarbij zouden de West-Europese landen met landgenoten die als IS-strijders in het noorden van Syrië gevangenzitten, naar een collectieve aanpak zoeken. “Onze eerste minister (Charles Michel, nvdr.) zou initiatieven in die richting kunnen nemen. Dat zou een goede zaak zijn want dat zou het draagvlak bij de bevolking vergroten.”

Op de vraag of hij er zelf voorstander van is de Belgische Syriëstrijders terug naar België te halen, herhaalde Geens dat er binnen de Belgische regering en met de partnerlanden naar een oplossing moet worden gezocht. “Er zijn geen heel goede oplossingen voor dit probleem”, zei hij. Hoe dan ook moet gekeken worden naar de piste die het kleinste veiligheidsrisico met zich meebrengt.

Vier strijders

Volgens Geens is er momenteel sprake van vier Belgische mannelijke strijders die in de Koerdische kampen zouden zitten. Maar dat cijfer kan nog wijzigen, onder meer omdat er nog steeds strijders gevangen genomen worden. Als het om Belgen gaat, zitten in de kampen in Noord-Syrië vooral vrouwen en nog meer kinderen, aldus nog Geens. IS-kinderen jonger dan tien jaar die kunnen aantonen dat ze Belgische verwanten hebben, mogen naar ons land terugkeren.

Mocht het zo zijn dat er Belgische IS-strijders terug naar ons land komen, dan zullen die door het proactief vervolgingsbeleid bij Justitie onmiddellijk naar de gevangenis worden overgebracht. Die IS-strijders zijn namelijk bij verstek veroordeeld, luidt het op het kabinet-Geens. Als zo’n Syriëstrijder na afloop van zijn straf in vrijheid wordt gesteld, dan wordt die bovendien verder opgevolgd. Daarvoor is er per arrondissement een lokale taskforce in het leven geroepen, die is samengesteld uit het openbaar ministerie, de Staatsveiligheid en de militairen inlichtingen dienst ADIV en de lokale en de federale politie.