Is duurste schilderij ter wereld nep of weg? Da Vinci al maanden zonder uitleg uit zicht gehouden in Louvre Abu Dhabi

Het schilderij Salvator Mundi van de grootmeester Leonardo da Vinci moest al op 18 september onthuld worden. Maar enkele dagen voor het grote publiek zou kunnen kennismaken met het duurste schilderij ter wereld, stuurde het Louvre in Abu Dhabi een berichtje de wereld in dat het grootse kunstevenement was uitgesteld. De enige uitleg was dat “er later wel uitleg zou volgen”. Maar een duidelijke reden is er tot nu nog steeds niet gekomen.

De wildste theorieën daarentegen wel. Over een overdreven en daarom mislukte restauratie die opvallende strepen op het schilderij achterliet. Over de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman die het schilderij kocht om het daarna te doen verdwijnen. Tot een foute toeschrijving aan da Vinci door de experts van het veilinghuis Christie’s toe.

Nóg een ‘Salvator Mundi’

Die concludeerden dat het werk van de hand van da Vinci was op basis van een link met een inventaris van de collectie van de Engelse koning Charles I. Alleen is intussen in een Russisch museum nog een Salvator Mundi opgedoken. Van een andere schilder, maar wel ooit eigendom van diezelfde koning. Dat is duidelijk te zien aan het opschrift aan de achterkant van dat kunstwerk, een opschrift dat nergens te vinden is op de Salvator Mundi van Leonardo da Vinci.

Een van de meeste gehoorde theorieën is dat het werk niet van de hand van Leonardo da Vinci is. Of maar voor een heel klein deeltje. “De rest is volledig toe te schrijven aan een van de leerlingen van de Italiaanse grootmeester”, zegt onder andere de Franse Leonardo da Vinci-expert Jacques Franck. Het kunstwerk zou daardoor de duurste miskoop in de kunstgeschiedenis zijn.

Ondanks alle speculaties hopen ze in het Louvre in Parijs dat ze het werk deze herfst zullen exposeren op de omvangrijkste en belangrijkste tentoonstelling ooit gewijd aan da Vinci. “We erkennen dat er mysterie hangt rond de Salvator Mundi. Maar de curatoren Vincent Delieuvin en Louis Frank van de da Vinci-tentoonstelling zijn specialisten ter zake. Zij hebben het werk in 2011 gezien en waren net als alle aanwezige specialisten overtuigd van de echtheid. Ondanks het ontbreken van een handtekening, maar dat heeft geen enkel werk van de Italiaanse grootmeester”, klinkt het bij de woordvoerder van een van de bekendste musea ter wereld.

“Louvre maakt zich belachelijk”

De Franse Leonardo da Vinci-expert Jacques Franck beweert echter het tegendeel. En volgens hem zijn sommige insiders van het Louvre ook niet overtuigd van de hand van da Vinci in het werk. “Zij vrezen dat het museum zich compleet belachelijk zal maken als het Louvre het werk aan hem toeschrijft”, beweert hij als we hem telefonisch interviewen.

Om te vermijden dat de plannen van de directie van het museum toch zouden doorgaan, heeft Franck een brief naar de Franse president Emanuel Macron gestuurd. Om hem te waarschuwen dat hij de retrospectieve niet mag openen als het Louvre het werk effectief aan de grootmeester toeschrijft.

“Het zou beschamend zijn als een schilderij van een leerling van da Vinci naast La Gioconda(de Mona Lisa, red.) van de grootmeester hangt. Een complete afgang voor een wereldvermaard kunstinstituut als het Louvre.”

Het is echter nog de vraag of het schilderij ooit in Parijs zal geraken. Op de vraag tot bruikleen is volgens de directie van het Louvre tot nu toe geen antwoord gekomen. Wat het mysterie nog doet aanzwellen.