Vriendschap tussen Vladimir Poetin en Xi Jinping blijft erg sterk, ondanks moeilijke Chinese spreidstand

Liever een goede buur, dan een verre vriend, zegt men wel eens. Een gezegde dat ook de Russische president Vladimir Poetin en zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping ter harte nemen. Het bezoek van Poetin aan China, het eerste sinds hij voor de 5e keer herverkozen werd als president van Rusland, was een blij weerzien van de leiders van 2 bevriende buurlanden.

Maar naast goede buren, blijven de leiders ook verre vrienden. In totaal hebben Xi en Poetin elkaar al meer dan 40 keer ontmoet, ook al wonen de 2 op bijna 6000 kilometer van elkaar. In het verleden noemde Poetin Xi al eens zijn "goede vriend", en ondanks de moeilijke spreidstand waar China zich in bevindt, lijkt de vriendschap stand te houden. "Goede buren, goede vrienden en goede partners", vat Poetin samen tijdens het afsluitende persmoment.

Het bezoek moest die "grenzeloze alliantie" onderstrepen die beide landen met elkaar hebben afgesloten net voor de oorlog in Oekraïne begon, in februari 2022. Tijdens de eerste gesprekken zei Xi dat de Chinees-Russische betrekkingen "de test van een veranderend internationaal landschap hebben doorstaan" en door beide partijen moeten worden "gekoesterd en gevoed".

Poetin heeft zijn collega bedankt voor de pogingen die China heeft ondernomen om de crisis in Oekraïne op te lossen. In de Chinese hoofdstad Peking hebben de 2 hun "diepgaande strategische samenwerking" herbevestigd met het tekenen van verschillende verdragen. "Onze relatie is niet noodzakelijk gericht tegen iemand", zei Poetin na de ondertekening. "Onze samenwerking in wereldzaken is 1 van de meest stabiliserende factoren binnen het internationale speelveld."

China is de belangrijkste levenslijn voor Rusland, als gevolg van de westerse sancties om Moskou te straffen voor zijn agressie. Peking blijft bijvoorbeeld een van de grootste importeurs van Russische olie en gas, terwijl de handel tussen de twee landen tegelijkertijd is toegenomen. In zijn interview met Xinhua bekritiseerde Poetin "westerse elites" in hun pogingen om Rusland te "isoleren en verzwakken".

Poetin wou tijdens zijn bezoek onderhandelen over manieren waarop de twee landen de westerse sancties beter kunnen omzeilen. De Chinese export naar Rusland is de afgelopen maanden gedaald en Chinese banken zijn voorzichtiger geworden in hun relaties met Russische banken.

Het bezoek gebeurt ook op een ogenblik dat de spanningen tussen China en het Westen weer toenemen. De Verenigde Staten hebben onlangs nieuwe sancties aangekondigd tegen Chinese bedrijven die Rusland zouden helpen de bestaande beperkingen te omzeilen. Washington en Brussel beschuldigen Peking ervan technologie en componenten te exporteren die essentieel zijn voor de Russische oorlogsinspanning, iets wat China ontkent.

Xi bevindt zich dus in een lastig parket. De Chinese economie kampt met zwakke binnenlandse vraag en kan zich de druk van handelspartners nauwelijks veroorloven. Xi heeft de Russische import van goedkope energie (olie en aardgas) hard nodig voor de Chinese economie. Tegelijkertijd is de strategische alliantie met Rusland belangrijk voor China's visie om een tegenwicht te bieden tegen de door de VS gedomineerde wereldorde. 

De Chinese president wou tijdens de gesprekken met zijn Russische ambtgenoot ook meer te weten komen over de strategie van Rusland in Oekraïne, nu het land met een nieuw offensief bezig is. Niet onbelangrijk: Xi wil ook de verzekering dat Poetin zijn eerdere nucleaire dreigementen niet zal waarmaken. China heeft al eerder duidelijk gemaakt dat elke nucleaire actie van Rusland in Oekraïne een rode lijn is.

Het was opmerkelijk hoe Vladimir Poetin blaakte van zelfvertrouwen tijdens deze buitenlandse trip, terwijl de Oekraïense president Volodimir Zelenski gisteren nog alle buitenlandse afspraken (ook in ons land) moest afzeggen door de Russische opmars.

Poetin en Xi bevestigden tijdens de persconferentie na afloop van hun ontmoeting dat ze ook een mogelijke politieke oplossing besproken hebben voor het beëindigen van de oorlog. China gaat er zoals bekend prat op een neutrale positie in te nemen in de oorlog, maar toch steunt het de claim van Moskou dat Rusland door het Westen werd geprovoceerd om Oekraïne aan te vallen.

Vorig jaar lanceerden de Chinezen een vredesplan dat erop neerkwam dat Rusland zijn territoriale overwinningen in Oekraïne kan bevestigen. Oekraïne en het Westen hebben dat plan verworpen. Maar volgens Poetin blijft het een valabele oplossing, en moet het de basis vormen voor een vredesproces "dat rekening zou houden met de veiligheidsproblemen van Rusland en zou bijdragen tot het bereiken van een duurzame vrede op lange termijn".