Premier Michel: “Juncker verzekerde me dat er geen probleem is voor onze begroting”

De Europese Commissie vindt dat de Belgische regering onvoldoende maatregelen neemt om haar begroting op orde te krijgen. Ze tikt de Belgische regering daarover op de vingers in een brief die de regering morgen zal ontvangen. Daarmee behoort ons land samen met Italië, Spanje, Portugal en Frankrijk – ook wel de Club Med genoemd omdat ze ervoor bekendstaan hun begroting niet op orde te krijgen – tot het selecte clubje dat zo’n reprimande krijgt, zo schrijft De Tijd.

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt vindt die vergelijking “van de pot gerukt”. “Dat zijn landen die flirten met de 3 procentnorm wat het begrotingstekort betreft, of er soms zelf over zitten. Bovendien zitten zij allemaal in een trend van stijgende overheidsschuld, bij ons daalt die”, zegt Van Overtveldt in De ochtend op Radio 1. “De Commissie maakt één zak van landen die niet in één zak thuishoren, en vooral België niet.” Ook premier Charles Michel (MR) vindt die vergelijking “absurd”.

Michel gaat nog een stap verder: “Hij (Juncker, red.) heeft mij letterlijk gezegd: ‘Zeg aan de Belgische pers dat er geen probleem met België is’”, aldus Michel, die de berichtgeving over de Belgische begroting als fakenieuws afwimpelde. Michel en Juncker vertoeven allebei op de Europese top die momenteel in Brussel plaatsvindt.

Volgens minister van Begroting Sophie Wilmès (MR) heeft België “op heden nog geen enkele kennisgeving van de Europese Commissie ontvangen. Evenmin hebben wij in dit stadium een aanwijzing ontvangen die ons enige weigering door de Commissie zou doen vermoeden. Vanmorgen is contact opgenomen met de Commissie voor een toelichting over deze kwestie”.

De minister benadrukt dat de ontwerpbegroting in lijn ligt van het stabiliteitsprogramma van eerder dit jaar - waarin de budgettaire afspraken met Europa voor de komende jaren werden gemaakt. “We hebben steeds verder gewerkt aan de begrotingssanering, in goede overeenstemming met de hervormingen die nodig zijn om het economisch herstel te ondersteunen.”

Procedure

Elke lidstaat van de Europese Unie moest tegen 15 oktober zijn begroting indienen. Sinds de financiële en monetaire crisis houdt de Europese Commissie de overheidsfinanciën scherp in de gaten. Na het indienen van de begroting krijgt elke lidstaat sowieso een brief van de Commissie.

“Die zal in het geval van België wel een opmerking bevatten over het begrotingstekort dat te hoog is”, zegt professor EU-studies Hendrik Vos (UGent). “Maar dat zal geen rood licht zijn, zoals Italië misschien krijgt.” “Dit is een klassieke uitwisseling van brieven tussen een land en de Commissie over onze strategie voor hervormingen en onze budgettaire situatie”, zegt ook Michel.

Zolang de begroting niet in evenwicht is, moet België elk jaar de begroting met 0,6 procent gezonder maken. Maar België doet een inspanning van 0,2 procent. De regering mikt voor volgend jaar op een begrotingstekort van 0,8 procent.

Initieel was het nochtans de bedoeling van deze regering om het begrotingstekort weg te werken deze legislatuur. Dat lukte niet. Nu schuift de regering 2020 naar voor als streefdatum om dat tekort weg te werken. Anderzijds slaagde de regering er wel in om de schuldgraad van ons land te laten dalen.

Flexibiliteitsclausule

De regering had gehoopt dat Europa dat door de vingers zou zien, omdat ze voldoende hervormingen heeft doorgevoerd, zoals de pensioenhervormingen, de taxshift en het investeringspact. Maar dat blijkt ijdele hoop, aldus De Tijd.

“Maar in 2017 hebben we veel meer gedaan dan wat was gevraagd”, reageert Van Overtveldt daarop. “Bovendien heeft de commissie zelf flexibiliteit in het leven geroepen: als er structurele hervormingen zijn, bij ons bijvoorbeeld de taxshift, en voldoende investeringen, dan is afwijking mogelijk.” De minister zegt dan ook “nog een heel hartig woordje te willen spreken” met de Europese Commissie.

“Dat is conform met de klassieke mogelijkheden op Europees niveau”, stelt Michel. “Er is ruimte voor dialoog en dat is logisch, het is nodig om rekening te houden met alle omstandigheden, en om rekening te houden met het feit dat België een land is dat fundamentele structurele hervormingen heeft doorgevoerd.” Extra besparingen vraagt de Commissie op dit moment niet, aldus de eerste minister.

In november beslist de Europese Commissie of ons land op het zogenaamde strafbankje moet, in het voorjaar bekijkt ze welke lidstaten onder verscherpt toezicht worden geplaatst. Ook vorig jaar kreeg premier Michel zo’n brief en reprimande. De laatste keer dat België op het strafbankje werd geplaatst dateert alweer van toen Elio Di Rupo (PS) premier was.

“Al bij al acht ik de kans dat België op dat strafbankje terechtkomt eerder klein”, besluit professor Vos.