Trump krijgt maar geen controle over het New Yorkse strafproces tegen hem: ‘Pure leugens’

Elizabeth Williams schuift aan in de rij voor de rechtbank. In haar armen klemt ze een zware stapel papier. “Daar gaan we weer”, zegt ze. Ruim 44 jaar is Williams al rechtbanktekenaar in New York. Ze heeft iedereen geschetst, van Harvey Weinstein en R. Kelly tot oplichter Bernie Madoff. Maar niets staat in verhouding tot de zaak van nu.

De piep van de metaaldetectors komt met elke stap dichterbij. Williams schuifelt mee. “Deze beveiliging is ongelofelijk”, verzucht ze. “In de zaal verrek ik mijn nek om tussen de agenten de verdachte te kunnen zien.”

Dan verschuiven haar papieren. In de hoek van een vel openbaart zich een blonde, uit duizenden herkenbare kuif. De getekende Donald Trump kijkt woest.

Vervolging als campagnethema

Bij het New Yorkse strafproces tegen de Amerikaanse oud-president, dat dinsdag wordt hervat, zijn camera’s niet toegestaan. Het zijn Williams’ tekeningen, de beschrijvingen van journalisten en degenen in het getuigenbankje die de beeldvorming bepalen. Wie daar maar geen controle over krijgt: Donald Trump zelf.

“Ik zou in Pennsylvania en Florida moeten zijn”, beklaagde Trump zich vorige week buiten de New Yorkse rechtbank. “En vele andere staten, North Carolina, Georgia, om campagne te voeren.”

Sinds de oud-president vorig jaar hoorde dat hij vervolgd zou worden – wegens het afkopen van een pornoster met campagnegeld – bleek hij op meesterlijke wijze in staat dat probleem in zijn voordeel te buigen. Trump verhief zijn strafzaak tot succesvol campagnethema. Hij schoot omhoog in de peilingen, donaties stroomden binnen. Nu het proces is begonnen, blijkt het beeld lastiger te regisseren.

Bevroren boze frons

Nadat tekenaar Williams is gaan zitten, beent de beklaagde binnen. Omringd door advocaten en agenten neemt Trump plaats in een rode leren stoel. Vervolgens houdt hij, op last van rechter Juan Merchan, urenlang zijn mond. Terwijl getuigen hun verhaal doen, blijft Trumps blik bevroren in een boze frons. Niet de machtigste persoon in de kamer zijn, moeten zwijgen voor een ander – die situaties kent hij alleen uit een ver verleden. Nu beheersen ze zijn dagen.

Terwijl Trump zwijgt in de rechtbank, en ook daarbuiten is gemuilkorfd met een spreekverbod, bepalen de getuigen tegen hem het narratief.

Afgelopen week was dat David Pecker, een 72-jarige uitgever met een grijze druipsnor. Jarenlang waren Pecker en Trump hechte vrienden. Nu doet hij uitgebreid uit de doeken hoe hij Trump hielp met het neutraliseren van negatieve verhalen. Met zijn roddelblad National Enquirer kocht Pecker in 2016 verhalen aan over toenmalig presidentskandidaat Trump met het expliciete doel ze níét te publiceren. “Om de campagne te beschermen”, zegt Pecker.

Etentje op Witte Huis

Daar ligt volgens justitie de kern van Trumps misdaad. Door met campagnegeld zo’n verhaal te kopen van pornoster Stormy Daniels, met wie hij een vermeende affaire had, zou Trump essentiële informatie bij de Amerikaanse kiezer hebben weggehouden. Pecker werd als bedankje voor zijn hulp uitgenodigd voor een diner op het Witte Huis. Op het scherm verschijnen foto’s van de uitgever en de toenmalige president.

Even maken de mannen in de rechtbank oogcontact. “Ik beschouw hem...”, begint David Pecker. Hij schraapt zijn keel en begint opnieuw. “Ik heb geen kwade intenties”, zegt hij. “Ik beschouw hem nog steeds als vriend.” Donald Trump laat zwijgend zijn mondhoeken zakken.

Vier dagen per week gaat het er in New York zo aan toe. Getuigen vertellen, journalisten beschrijven, Elizabeth Williams tekent en Trump is stil. Terwijl de oud-president vastzit in de rechtbank, voert concurrent Joe Biden intussen campagne in de belangrijkste swingstaten. Slechts in de avonduren, na de zittingsdag, kan hij proberen de controle te herpakken.

Geïmproviseerde persconferenties

Voor de rechtbank houdt Trump dagelijks geïmproviseerde persconferenties: over zijn zaak, zwaaiend met hem gunstig gezinde artikelen, of over andere campagnethema’s. Zo begon hij donderdag over de enigszins teleurstellende economische groeicijfers die de regering-Biden had gepubliceerd. “Dat is het grote nieuws vandaag, denk ik.”

Eerder bracht hij na de zitting een bezoek aan een New Yorkse avondwinkel, waar jaren terug een man werd doodgestoken. De media-aandacht bleef in beide gevallen beperkt. Onthullingen uit de strafzaak overstemmen deze vluchtige momenten.

Er kleven ook risico’s aan. Trump heeft een spreekverbod opgelegd gekregen, omdat hij zich maar negatief bleef uitlaten over getuigen, juryleden en zelfs familieleden van de rechter. Bijna dagelijks brengt justitie nieuwe overtredingen in bij de rechtbank, met het verzoek aan rechter Merchan om daar consequenties aan te verbinden. Donderdag zal dat tijdens een speciale hoorzitting gebeuren.

Familieman

Ook binnen de rechtbank wordt gestreden om het narratief. “Dit is niet de Donald Trump die je kent van televisie of over wie je leest”, begon Trumps advocaat Todd Blanche vorige week tegen de jury. “Hij is ook een man. Hij is een echtgenoot. Hij is een vader. En hij is een persoon, zoals jij en ik.”

Beide kampen trachten de jury het meest geloofwaardige verhaal te verkopen. Het beeld dat de verdediging schept: Trump als een familieman, die pijnlijke leugens over vermeende affaires probeert weg te houden bij zijn echtgenote. Niet een presidentskandidaat die de natie voorloog.

David Pecker ondergraaft die lezing. “In al onze gesprekken kwam zijn familie niet één keer ter sprake”, zegt de uitgever in het getuigenbankje. “Het ging om de campagne.”

Belangrijkste getuige: Michael Cohen

Deze week zal vermoedelijk draaien om de belangrijkste getuige van het proces: advocaat Michael Cohen, ook een oude vriend van Trump. Cohen deed in 2016 de betaling aan Stormy Daniels – naar eigen zeggen namens de president – en kreeg dat geld uit de campagnekas teruggestort. De geloofwaardigheid van Cohens verhaal kan voor beide kampen het verschil betekenen tussen winst en verlies.

“Pure leugens”, sneerde de oud-president vorige week al op sociale media, in weerwil van zijn spreekverbod. Trump weet: als Cohen straks eenmaal in het getuigenbankje zit, zal hij niets anders kunnen doen dan zwijgen.