Ieren vrezen ‘No Deal’-brexit, premier trekt naar Brits parlement
Na de Europese top heeft de Ierse premier Leo Varadkar zich vrijdag direct tot het Britse parlement gewend, een ongebruikelijke stap, met een verzoek er alles aan te doen een No Deal te voorkomen.
De angst van Dublin is logisch, want een akkoordloos vertrek van de grote buurman zal de Ierse economie hard raken, een grens met het noorden onvermijdelijk maken en een bom leggen onder het Goede Vrijdag-vredesakkoord.
Zo onzichtbaar als de Ierse grens is, zo zichtbaar is de problematiek. “Theresa May probeert twee tegengestelde dingen met elkaar te verenigen: geen grens en uit de EU stappen”, zei Tony Blair vrijdag, tijdens zijn jongste pleidooi voor een nieuw referendum. Vasthouden aan het kansloze May-akkoord kan er uiteindelijk toe leiden dat er helemaal geen akkoord komt, waarna de grenshokjes snel zullen volgen. Eerder dit jaar beweerde Jacob Rees-Mogg, de leider van de harde brexiteers, dat de Britten “inspecties” kunnen gaan uitoefenen op burgers die de grens passeren, “net als tijdens The Troubles”. Deze achteloze referentie naar de gewelddadigheden zorgde voor ongeloof.
Interne markt
Het verwijderen van de veiligheidsposten langs de grens was een van de bouwstenen van het Goede Vrijdagakkoord, dat zorgde voor relatieve rust in Noord-Ierland. Een harde Brexit betekent terugkeer van grensposten, niet zozeer voor personencontroles maar omdat het de buitengrens is van de gemeenschappelijke markt. Hoewel sommige brexiteers zeggen dat een grens in geen geval nodig is omdat ze alle handelstarieven unilateraal willen afschaffen, zal de EU zich genoodzaakt zien om iets te doen om de integriteit van de interne markt te bewaken. Vooral voor de Ierse economie zal dit een drama zijn. Nog groter evenwel kunnen de politieke gevolgen van zo’n grens zijn.
Voedselexporten
Afgelopen maandag heeft Sinn Fein-leider Mary Lou McDonald al gezegd dat een referendum over Ierse hereniging snel moet volgen wanneer het VK zonder deal uit de EU valt. Ze vroeg May of er al voorbereidingen zijn getroffen voor zo’n grote constitutionele wending. “Ze kunnen niet verwachten dat Ierland, in zo’n crash-scenario, zoveel schade aankan.” De Brits-Ierse relatie heeft deze week schade opgelopen door een opmerking van oud-minister Priti Patel dat Londen de Ieren onder druk kan zetten door voedselexporten naar Ierland stop te zetten. Het was een onhandige opmerking gezien de rol die de Britten halverwege de negentiende eeuw hebben gespeeld bij de Ierse hongersnood.