Vanwaar al dat collectieve applaus voor transgender Bo?

'Soms heb je groot nieuws op je eigen redactie', zo kondigde de presentator van de Vlaamse commerciële omroep VTM onlangs in het avondjournaal aan. Dat nieuws betrof Boudewijn Van Spilbeeck, al 28 jaar journalist bij VTM en dus een vertrouwd televisiegezicht. Dat gezicht zou nu veranderen. Boudewijn Van Spilbeeck zou vanaf nu Bo heten en als vrouw door het leven gaan.

Om als eerste BV (bekende Vlaming) zich als transgender te outen, had Van Spilbeeck zijn coming- out strak geregisseerd. Eerst plaatste hij een open brief online, waarin hij vertelde dat hij al van zijn achtste een meisje wilde zijn. Uit angst om zijn vrouw, zijn kinderen en zijn werk als journalist kwijt te raken, had hij die verlangens een halve eeuw lang onderdrukt, tot hij het niet meer uithield.

De dag daarna verscheen Bo met lange, blonde haren en een nog wat hoekig gezicht in de nieuwsuitzending van VTM, waar ze na het voltooien van haar transitie weer als tv-gezicht aan de slag zou gaan. 's Avonds volgde nog een veertig minuten durende documentaire op de eigen zender en daarna nog dagen van interviews en fotoreportages in andere media.

De nieuwsaandacht was buitensporig, maar toch ook hartverwarmend. Van Spilbeeck getuigde integer over zijn verscheurdheid: zijn onweerstaanbare verlangen om vrouw te zijn en tegelijk zijn angst voor de reacties van de buitenwereld. 'Gaat de Vlaamse kijker dit aanvaarden?', vroeg hij zich (nog als man) af in de documentaire. 'Gaan de mensen mij nog geloofwaardig vinden?'

Dat bleek mee te vallen. Er was een enkele zuurpruim, maar verder kreeg Van Spilbeeck alleen maar positieve reacties.

Het Laatste Nieuws merkte op dat VTM het privénieuws van zijn journalist wel erg uitgemolken had. 'Maar ach, beter een baas die er zijn commercieel voordeel in ziet dan één die in een kramp schiet en de betrokkene dan naar de dienst archivering verbant.

Bo werd ondergedompeld in een warm bad van complimenten en steunbetuigingen en werd als transseksuele journalist uitgeroepen tot rolmodel. Ook Van Spilbeecks vrouw en kinderen hadden begrip voor zijn/haar beslissing. Het nieuwsverhaal rond Bo Van Spilbeeck bleek één grote feel good story.

Zo veel goed nieuws maakt journalisten wantrouwig, dus gingen enkele kranten op zoek naar verklaringen en kritische bedenkingen. Zo vooruitstrevend is Vlaanderen nu ook weer niet - in werkelijkheid kampen veel transgenders met discriminatie - dus vanwaar dat collectieve applaus voor Bo?

'Het is alsof we dringend nood hadden aan iemand als Bo, om onszelf te kunnen feliciteren met onze ruimdenkendheid', schreef Ignaas Devisch, hoogleraar filosofie, in zijn column in De Standaard. 'Maar dat applaus aan onszelf doet een beetje masturbatoir aan (...) Nu doen alsof we allemaal zonder meer pro alle mogelijke vormen van diversiteit zijn, is een leugen.'

In De Morgen daagde journalist Joël De Ceulaer de lezers uit met een gedachte-experiment: wat als Boudewijn Van Spilbeeck geen vrouw was geworden, maar een moslim? 'Zouden wij dan ook collectief en geestdriftig hebben gejuicht? Zou de solidariteit op sociale media even hartverwarmend zijn geweest?

'Om nog maar te zwijgen van de opschudding die zou ontstaan, mocht niet Boudewijn maar Bo zich straks tot de islam bekeren en haar stand-ups voortaan met hoofddoek doen. Als we dat toejuichen, dán pas zullen we kunnen zeggen dat we diversiteit respecteren.'

_{Leen Vervaeke is correspondent in Brussel.}