Direct naar artikelinhoud

Wiv vergroot kans op hacks, waarschuwen deskundigen; AIVD reageert: 'Alleen privacyinbreuk bij burgers die gevaar zijn'

De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), die het mogelijk maakt op grote schaal data van burgers te verzamelen, vergroot de kans op hacks. Gevoelige informatie kan daarbij op straat komen te liggen. Hiervoor waarschuwen ruim dertig cybersecurity-onderzoekers, computerwetenschappers en veiligheidsdeskundigen in een open brief. De wet die 1 mei moet ingaan, is woensdag 21 maart de inzet van een raadgevend referendum.

Rob Bertholee, directeur-generaal van de AIVD.Beeld anp

De critici, onder wie enkele hoogleraren aan de universiteiten van Eindhoven, Tilburg en de VU in Amsterdam, zeggen dat het risico dat gegevens van burgers op straat komen te liggen vooral groot is als Nederland data deelt met Amerikaanse en Britse veiligheidsdiensten. 'Beide landen hebben een rijke geschiedenis van datalekken bij de overheid,' schrijven zij in hun open brief.

Een woordvoerder van de AIVD zegt in reactie op de open brief dat het een misverstand is te denken dat de inlichtingendienst grootschalig data van burgers zal opslaan. De nieuwe wet maakt het mogelijk dat naast informatie uit de ether ook data via de kabel kan worden binnengehaald, maar die wordt meteen daarna gefilterd, aldus de AIVD. Alleen informatie over personen waar de inlichtingendienst naar op zoek is, wordt bewaard, de rest wordt meteen vernietigd, zegt hij. 'Zo zal 98 procent van de data meteen verdwijnen. We mogen alleen inbreuk maken op de privacy van burgers die verkeerde dingen doen die een gevaar zijn voor de veiligheid. En voor het bewaren van die gegevens hebben we ook nog goedkeuring nodig alvorens we deze mogen gebruiken in ons onderzoek.'

De critici vragen zich in hun open brief ook af of het gebruiken van de wet wel zo effectief is in de strijd tegen terrorisme. Met grootschalige datavergaring worden 'lone wolves' er niet uitgepikt. Ook blijkt achteraf vaak dat aanslagplegers allang bekend waren bij geheime diensten, aldus de deskundigen.

In november vorig jaar schreven dertig hoogleraren ook al een open brief aan de Tweede Kamer over de tekortkomingen die de wet in hun ogen heeft, zoals gebrekkig toezicht op de uitvoering en de mogelijkheden data te delen met overheden in andere landen.


Meer weten over het Wiv-referendum

Wat staat er nou wel en niet in de nieuwe wet? Hier leggen we het uit in 12 heldere vragen en antwoorden.

Doe de spionagecheck: wordt jouw telefoon straks afgetapt?

Of beluister deze podcasts, waarin we uitleggen hoe de 'sleepwet' in elkaar zit.