Voor koning Mswati III van het herdoopte Swaziland is niets te gek

Het laatste spoor van de kolonisatie wiste Mswati weg door de naamsverandering. Op 6 september viert het voormalige Britse protectoraat, het tweede kleinste land van het continent, de vijftigste verjaardag van de onafhankelijkheid. Om die datum met de nodige luister te kunnen vieren, heet het land vanaf nu vertaald “land van de Swazis”. Het was een beslissing bedoeld als een verjaardagscadeau. Donderdag werd de monarch 50.

Advies van mama

Dat Mswati teruggrijpt naar de oorspronkelijke naam van zijn land, is op zich niet verrassend. Een belangrijk deel van zijn macht gaat terug naar rigide tradities die hij uit eigenbelang in ere houdt. Als hij in de lokale folklore niet vindt wat hij wil, dan zorgt hij er wel voor dat er een passend decreet komt. Tegenspreken zal het parlement hem niet doen.

Veel stelt die vergadering ook niet voor. De zetelende leden behoren niet tot echte politieke partijen. Die zijn net als elke vorm van georganiseerde oppositie sinds 1973 verboden. Van de 66 leden worden er tien aangesteld door de koning en de rest wordt per stam verkozen, na een selectie gecontroleerd door koning Mswati zelf. Zes familieleden zetelen er en de Kamervoorzitter is een broer van de koning. Wetten kunnen niet passeren zonder zijn fiat. De regering en de premier stelt hij zelf aan en ontslaat die als hij daar zin in heeft, net als de rechters.

Daarvoor moet hij wel advies vragen aan zijn moeder die de titel Indlovukati draagt, de grote zij-olifant, en een raad bestaande uit dorpsoudsten, familieleden en medicijnmannen.

Tegenwind kreeg hij maar een keer. Toen hij in 2002 een privévliegtuig van 45 miljoen euro wilde kopen met staatsgeld, vreesde het parlement de woede van het volk. Uiteindelijk kreeg hij het vliegtuig toch. Tien jaar later voor zijn 44ste verjaardag, een DC9 nog wel. Een gift van een anonieme bewonderaar, kondigde de regering aan, al wordt vermoed dat het geld via een omweg uit de staatskas kwam.

1 euro per dag

Het vliegtuig heeft ondertussen al zowat 15 miljoen gekost aan herinrichting en onderhoud, wat meer is dan de regering jaarlijks uittrekt voor de ontwikkeling van de rurale gebieden. Deze maand kwam er een vijftien jaar oude Airbus A340-300 bij, zijn verjaardag was nakend, met een factuur van 15 miljoen euro.

Het parlement volgt de grillen van de koning. In 2004 gaf hij een slordige 12 miljoen staatsgeld uit aan nieuw onderdak voor zijn vrouwen, een jaar daarna deed hij hen elk een Mercedes cadeau. In mei 2014 liet hij zich een loonsverhoging van 10% toekennen, wat zijn huishoudbudget optrok naar 55 miljoen per jaar.

Forbes dicht hem een geschat vermogen van 90 miljoen euro toe, terwijl 60% van zijn onderdanen het met 1 euro per dag moet stellen. Zowat 60% van het land is zijn eigendom. Het neemt niet weg dat de wereldvreemde heerser welkom is bij voorname gasten. Zo schudde hij handjes met Obama, schoof hij aan bij het jubileum van The Queen en was hij te gast op het huwelijk van Kate en William.

Dertien echtgenotes

Als er al protest is in het voormalige Swaziland dan is het over de grote voet waarop de koning, zijn dertien vrouwen en twee “bruiden” leven. Twaalf echtgenotes naar verluidt, want zijn twaalfde vrouw zou uit de gratie gevallen zijn na een affaire met de minister van Financiën.

Het shoppinggedrag van zijn echtgenotes leidde tot gemor, de dure auto’s van de koning – waaronder een Bentley van een half miljoen – ook. Dat protest inspireerde de koning om in te grijpen. Er werd een verbod afgevaardigd op het publiceren van foto’s van zijn bolides. Protest is niet zonder risico. Zelfs al is dat in stilte. Families die in de verarmde dorpen geen koe slachten voor zijn verjaardag riskeren hun eigendom te verliezen. Wie de koning openlijk tegenspreekt, kan vervolgd worden op basis van de terrorismewet. Volgens mensenrechtenorganisaties worden opposanten ook geliquideerd, gefolterd, gemolesteerd en ontvoerd.

Ook jonge vrouwen waarop Mswati een oogje heeft, verdwijnen wel eens. Zoals Zhena Mahlangu die op haar achttiende op school werd ontvoerd door twee mannen. Enkele dagen later werd de radeloze moeder op de hoogte gebracht dat haar dochter op het koninklijk paleis was. Aan vrouwen heeft Mswati evenwel geen gebrek. Hij heeft er al dertien – die hem 27 kinderen schonken – en nog twee koninklijke bruiden. De vrouwen die hij huwt, worden volgens de traditie pas echtgenotes als ze een kind hebben gebaard. Een koningin moet vruchtbaar zijn. Zijn familie is wel klein tegenover die van zijn vader Sobhuza II, die 124 vrouwen had en 210 kinderen.

Maagden keuren

Aan kandidates nochtans geen gebrek. Elk jaar organiseert de koning een traditioneel festival dat een week duurt en waar hij een bruid kan kiezen als hij wil. Duizenden ‘maagden’ verdringen er elkaar, zo schaars mogelijk gekleed om in zijn gunst te vallen. Mswati mag zich dan christen noemen, tradities die hem welgevallen primeren op de kerkelijke leer. Vooraleer het huwelijk geconsumeerd wordt, wordt de maagdelijke bruid in spe wel eerst naar Zuid-Afrika gestuurd voor een hivtest. eSwatini heeft dan ook een van de hoogste aidspercentages van het continent. Het is een constante kopzorg voor de koning en niet alleen privé. Tegen 2022 wil hij het land virusvrij maken.

Hoe hij dat precies gaat doen, is niet duidelijk. In 2000 suggereerde hij dat wie besmet is, gesteriliseerd en gebrandmerkt moest worden. In 2001 kondigde hij een traditionele kuisheidsperiode van vijf jaar af om de plaag in te dijken. Seks onder de 18 werd verboden. De eerste die er tegen zondigde was de koning zelf. Toen hij twee maanden later zijn nieuwe bruid voorstelde, een meisje van 17. Hij betaalde voor de inbreuk met plezier de opgelegde boete, een koe.

Enkele weetjes over eSwatini:

-Absolute monarchie

-1,2 miljoen inwoners

-Net geen 70% leeft onder de armoedegrens

-Economie: textiel, landbouw, beperkte mijnbouw

-Belangrijkste exportproducten: suiker, ananas, katoen en citrusvruchten

-Onafhankelijk sinds 6 september 1968

-Religie: 80% christendom, rest natuurgodsdiensten

-Hoofdsteden: Mbabane (de bestuurlijke) en Lobamba (de koninklijke)

-Oppervlakte: 17.000 vierkante kilometer, vergelijkbaar met Wallonië

-Munt: lilangeni

-Landstalen: Engels en siSwati