Hugo Matthysen interviewt Sinterklaas: “Daken zijn 's nachts wondermooi”

Hoe heeft men u kunnen overhalen om mee te spelen in een film?

“Men hoefde mij niet over de streep te trekken, ik heb dat zelf voorgesteld. Ik ben niet bang voor de nieuwe media, maar ik doe niet meteen mee met elke nieuwe rage. Toen de boekdrukkunst werd uitgevonden, heb ik die drukkers een kleine honderd jaar met rust gelaten om eerst even te kijken of dat niet de zoveelste modieuze nieuwigheid was. Pas toen de sector een beetje volwassen werd, heb ik het allereerste Sinterklaasboek laten uitgeven.”

Dus is de langspeelfilm pas volwassen geworden in deze eeuw?

“Inderdaad. U zal begrijpen dat ik de stomme film maar niks vond. En eer de geluidsfilm op punt stond, waren we alweer dertig jaar verder. Maar ik had veel moeite met de beeldkwaliteit van de klassieke pellicule. Ik loop ’s nachts vaak over de daken. Je kan dat niet eeuwenlang doen zonder te verongelukken, tenzij je over over uitstekende ogen beschikt. Met de komst van de digitale camera’s heb ik tegen mezelf heb gezegd: “Eindelijk draait men beelden met een scherpte waarmee ik kan leven. Nicolaas, de tijd is rijp voor een bioscoopfilm! Vervolgens heb ik een paar mensen gecontacteerd, en nu is de film dus klaar.”

Wat is het nut van deze film?

“In deze film is een belangrijke rol weggelegd voor de daken. Het is goed dat de kinderen die wereld leren kennen – zonder zelf op een dak te hoeven kruipen, want dat zou onverantwoord zijn. De daken zijn de brug tussen de mensenwereld en de oneindigheid van het heelal, ze zijn een rustpunt in een drukke wereld, en het is een universum van dakgoten en schoorstenen dat ons uitnodigt tot introspectie. Bovendien zijn de daken ’s nachts wondermooi. En schoonheid is geen luxeproduct, zoals ik wel eens tegen mijn kleermaker zeg. Het is basisbehoefte.”

Vindt u het moeilijk om te acteren?

“In deze rolprent speel ik mijzelf, dat kostte mij dus geen enkele moeite. Maar ik heb veel ervaring met toneelspeelkunst. Ik was goed bevriend met de theaterauteur Joost Van den Vondel. Ik heb – en ik zeg dat niet uit onbescheidenheid maar omdat de feiten net als ikzelf heilig zijn – indertijd een schitterende Ghysbrecht Van Aemstel neergezet. Ook William Shakespeare kende ik persoonlijk. Mijn Engels was voortreffelijk, en hij vroeg mij meermaals voor een hoofdrol. Dat heb ik steeds geweigerd. Ik vond zijn stukken maar niks. Ja, het mag al eens volks zijn, maar vaak was het toch op het randje van de onbetamelijkheid. Dat heb ik hem ook gezegd: ‘William, die voedster in dat tranerige Romeo & Julia is een beetje ranzig. Je verkwanselt je talent.’”

Is de film Sinterklaas en de wakkere nachten gebaseerd op ware feiten?

“Ja, en er wordt niets verbloemd. Ik vind het niet erg om mijn kwetsbaarheid te tonen. Ik heb ook getracht mijn scherpzinnigheid en mijn diepmenselijkheid in haar juiste proporties weer te geven. Zonder overdrijven, dus. Of om het anders te formuleren: in het ware leven ben ik minstens zo verstandig en emotioneel intelligent als op het witte doek.”

Wat vond u van uw tegenspelers?

“Uitstekend, allemaal! Met name Zwarte Piet overtreft zichzelf. Hij vroeg of hij zijn rol op Matthias Schoenaerts-achtige manier zou vertolken, dan wel à la Johnny Depp. ‘Doe maar Matthiasje,’ heb ik gezegd, ‘want die Depp teert op overacting, en een film als De wakkere nachten wordt daar niet beter van.’ Piet heeft dat schitterend gedaan. De sequenties waarin we hem zien zwijgen zijn meesterlijk! Een heerlijke mix tussen lichtvoetigheid en besef van het naderende onheil. Een filmkenner opperde gisteren dat Mathias Schoenaerts in zijn jeugd vast veel naar Zwarte Piet heeft gekeken. Het omgekeerde is dus eerder waar.”

Hoe was het om met regisseur Stijn Coninx te werken?

“Dat ging heel vlot. Hij begreep mijn aanwijzingen meteen, en als hij ze niet begreep voerde hij ze tóch uit. Om hij wel weet dat ik het meestal bij het rechte eind heb. Ik heb nu eenmaal meer voeling met het onderwerp – Sinterklaas, Zwarte Piet, de daken – dan hij. Het siert hem dat hij dat meteen inzag.”

Waaruit bestond de inbreng van de scenarist?

“Die man kan snel typen, en hij maakt niet al te veel spelfouten. Hij was dus de geschikte man om te noteren wat ik hem dicteerde. Bovendien had hij zijn huiswerk gemaakt, hij heeft een weekje meegelopen met een dakwerker. Het is handig als iemand het verschil tussen een gording en een panlat kent.”

Tot slot: bij filmopnames is steeds veel volk betrokken. werd uw paard niet zenuwachtig van de drukte op de daken?

“Dat lieve dier is wel wat gewend, hoor. Wij lopen weleens over daken waaronder wilde feestjes aan de gang zijn. Als er een huis in de fik staat, en in het aangrenzende pand moeten brieven worden opgehaald, dan dóén wij dat gewoon. Tenzij wij nuttig kunnen zijn de bluswerken of het redden van slachtoffers, dat gaat natuurlijk voor. In de Sinterklaasperiode is er trouwens steeds weinig brandschade, dat elke verzekeraar je vertellen. Dat komt omdat wij het geringste smeulende vuurtje vaak als eerste opmerken, en het vuur eventueel zelf doven.

“Dat zou trouwens een goed onderwerp zijn: mijn paard, Zwarte Piet en ikzelf die een wanhopig brandweerkorps bijstaan bij een gigantische brand. Misschien wordt de volgende Sinterklaasfilm wel een actiefilm!”

Sinterklaas en de wakkere nachten speelt vanaf 24/10 in de bioscoop.