Afscheid van Luc Hellemans

vrijdag 14 maart 2025

De burgerbewegingen reageren verslagen op het overlijden van Luc Hellemans, de CEO van Lantis. Hij was een samenbrenger, de juiste man op de juiste plaats. Hij zal hard gemist worden. Voor de toekomst van Antwerpen en voor het Toekomstverbond.

Met toenemende somberheid waren we sinds het najaar getuige van het lot dat Luc trof: een genadeloze kanker die hem eerst tot stilstand dwong en hem uiteindelijk ook van ons wegnam. Onze gedachten zijn bij zijn gezin, dat een prachtige partner en papa zal moeten missen.

Wij van de Antwerpse burgerbewegingen verloren een vriend, een bondgenoot, een plannenmakende partner-in-crime, met wie we nog zoveel dromen deelden voor Antwerpen. ‘Komaan, mannen, we moeten dat gewoon doen.’ We hoorden het Luc zo vaak zeggen. Het is godgeklaagd dat hij niet mee de vruchten van die dadendrang zal plukken.

De juiste man op de juiste plaats op het juiste moment: zelden waren die woorden zo toepasselijk als toen Luc ten tonele verscheen in de sage van Oosterweel. Kort na het ondertekenen van het Toekomstverbond met de overheden (maart 2017) maakten we kennis met de nieuwe CEO van de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM). Luc had gewacht met het tekenen van zijn contract tot dat Toekomstverbond er was, omdat voor hem de Beheersmaatschappij meer moest worden dan de bouwheer van de Oosterweelverbinding. De overkapte Ring, de shift naar meer openbaar vervoer, het uitbouwen van een ambitieus fietsnetwerk, het opnieuw verbinden van stadsdelen die gescheiden werden door zware infrastructuur, een stad op mensenmaat: dat alles was vanaf toen een gedeelde agenda van de burgerbewegingen en de Beheersmaatschappij.

People manager

Luc had voor dat alles de juiste papieren. Hij was een slimme ingenieur die doorgroeide naar leiderschap binnen Arcadis, eerst als projectleider bij de opmaak van het Masterplan Mobiliteit voor Antwerpen en later als CEO van de Belgische en Franse takken van het bedrijf. Hij was een succesvolle people manager die het bereiken van doelen koppelde aan het luisteren naar de behoeften op het terrein, binnen zijn organisatie maar ook bij de burgerbewegingen en andere stakeholders. Hij was een samenbrenger, mét gezag. 

Hij keek ook graag voorbij de waan van de dag, naar waar we over vijf, tien en twintig jaar willen staan in de Antwerpse regio. Niet toevallig schreef hij vorig jaar, samen met Bart Van Camp (omgevingsmanager bij Lantis), De nieuwe kathedraal, met als ondertitel Waarom Oosterweel veel meer is dan de werf van de eeuw. Hij had de mond vol van de kathedraalbouwers binnen en buiten zijn organisatie, mensen die zichzelf overstijgen en samenwerken aan verbetering voor volgende generaties. Luc was daarover hoopvol, optimistisch en strijdbaar.

Out of the box

Evenmin toevallig kreeg de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel onder zijn leiding de nieuwe naam Lantis. Dat staat voor Leefbaar Antwerpen door Innovatie en Samenwerking, ofwel het DNA van Luc zelf. Hij heeft de deuren en ramen opengezet van een organisatie die al te lang beducht was voor transitie en transparantie. Mee dankzij het out of the box-denken van Luc konden we eind 2018 al een ‘kerstakkoord’ sluiten over hoe de groenzones van het Noordkasteel bewaard kunnen blijven, door in te zetten op een ander ontwerp van de voorziene op- en afrit naar het Oosterweelknooppunt. Toen de burgerbewegingen meer overkappingen bepleitten voor de ringparken Groenendaal, Lobroekdok en Het Schijn, spoorde Luc zijn ingenieurs aan om tot de limiet te gaan binnen de beperkingen van de regelgeving op tunnelbouw. Bij de bestuurders bepleitte hij met succes een reorganisatie van de financiering om die overkappingen betaald te krijgen. Hij liet zelf voorrekenen hoe dat kon.

Modal shift

Luc was ook trots op de park-and-rides, de vele missing links die Lantis wegwerkte in het fietsnetwerk en de opstart van de deelfietsen in de Antwerpse regio. Hij zocht en vond geld binnen de eigen enveloppe om die gefinancierd te krijgen, en stampte een Lantis-poot uit de grond die voluit werk moet maken van de in het Toekomstverbond beloofde modal shift. 

Evengoed was Luc de man die samen met zijn team oplossingen voorlegde aan de regering voor de stijgende bouwkosten als gevolg van externe factoren zoals de bouwinflatie of de PFAS-verwerking. Zijn vakmanschap, optimisme en generositeit creëerden vaak de nodige rust in een turbulente projectomgeving, ook bij de bestuurders die zijn opdrachtgever waren.

Enthousiasme en energie

Antwerpen is Luc veel verschuldigd. Hij heeft de geslaagde oplevering van de werken op de linkeroever nog mogen meemaken. Maar bij elk groot moment in de geplande Oosterweel- en overkappingswerken op de rechteroever – van het aanvaren van de tunnelelementen uit Zeebrugge over twee maanden tot de opening van de grote ringparken in het volgende decennium – zullen we Luc er ons voortaan bij moeten verbeelden. Hij zou er als geen ander van genoten hebben.

In een van zijn laatste berichtjes aan ons zei hij: ‘Zoals steeds kan je weinig veranderen aan wat je overkomt maar wel aan hoe je ermee omgaat.’ Ook dat tekende Luc, hij keek niet alleen vooruit maar ook opzij, naar de anderen en wat hij hun geven kon, zelfs in moeilijke omstandigheden.

De honderden overlegmomenten met die empathische en genereuze Luc, op kantoor bij Lantis, in de Haringrokerij bij de burgerbewegingen, in de kunstgalerie bij Anne, bij Bart thuis, tijdens een lunch ergens, na een werfbezoek: we keken er altijd naar uit en tankten er ook altijd weer enthousiasme en energie uit. 

Luc zal heel hard gemist worden.

Manu Claeys, Anne Baudouin, Peter Vermeulen, Louis Kuitenbrouwer en Wim van Hees,
mede namens de vele andere vrijwilligers van stRaten-generaal, Ringland en Ademloos