De Engelse Wikipedia-pagina van Democratische Republiek Congo begint met de opmerking dat we die niet mogen verwarren met buurland Republiek Congo. De pagina van Republiek Congo begint dan weer met de mededeling dat we die niet mogen verwarren met Democratische Republiek Congo. Verwarrend allemaal.

“In België kunnen ze meestal niet volgen als ik zeg dat ik niet afkomstig ben uit het Congo waar de meeste Belgische Congolezen vandaan komen”, lacht Charleroi-speler Francis N’Ganga, international van Congo-Brazzaville. Dat is het ‘kleine’ Congo, een voormalige Franse kolonie. “In Frankrijk maken ze het onderscheid wel. Als ik daar zeg dat ik uit Congo kom, vragen ze spontaan: Welk Congo?”

Goed, er zijn dus twee Congo’s. En die spelen zondag tegen elkaar. Het ‘grote’ Congo, Congo-Kinshasa, de voormalige Belgische kolonie, gaat op bezoek bij het ‘kleine’ Congo. En dat doet het door met de boot de rivier ‘Congo’ over te steken. Volgt u nog?

“Ik denk dat er weinig verplaatsingen voor een interland met de boot gebeuren”, lacht N’Ganga. “Kinshasa en Brazzaville liggen nauwelijks een aantal kilometers van elkaar, maar er is zelfs een lijnvlucht tussen beide steden.” De busrit van het spelershotel naar de lucht­haven alleen al duurt echter langer dan de boottocht.

Zege voorkomt burgeroorlog

Als Congo-Kinshasa wint, plaatst het zich ten koste van de ‘kleine’ buur voor de Afrika Cup 2019. Met nog twee wedstrijden te spelen, worden beide landen slechts door één punt gescheiden in groep G, waar Zimbabwe aan de leiding staat. De eerste twee plaatsen zich voor het eindtoernooi. Wint Congo-Brazzaville, dan kan alles nog.

“Zondag telt maar één ding voor de Congolezen: de derby”, zegt STVV-speler Jordan Botaka, international van Congo-Kinshasa die er nu niet bij is. “Voetbal is superbelangrijk voor de Congolezen. Het land dat de derby verliest, zal enkele dagen in rouw zijn. Het land dat wint, zal in een delirium verkeren. Een overwinning brengt vaak rust in het land. Ik herinner me dat er veel instabiliteit was en er bijna een burgeroorlog uitbrak toen we in september 2016 een thuismatch hadden tegen Centraal-Afrika. Als we die wonnen, waren we gekwalificeerd voor de Afrika Cup van 2017. We wonnen met 4-1, ikzelf scoorde en gaf een assist en de dreiging van een burgeroorlog ging helemaal liggen. In plaats van oorlog was er feest. Nu zijn er weer veel politieke problemen in aanloop naar de verkiezingen eind december. Een overwinning kan het volk weer blijdschap schenken.”

Voor de spelers op het veld gaat het om het sportieve, maar voetbal en politiek zijn in Congo onlosmakelijk met elkaar verbonden. Joseph Kabila, de president van Congo-Kinshasa, reikte een extra premie uit voor de beslissende kwalificatiematch voor de Afrika Cup van 2017 omdat hij besefte dat die rust kon brengen in het land. Zijn belangrijkste politieke tegenstander, Moïse ­Katumbi Chapwe, heeft de grootste club van het land TP Mazembe gekocht. Intussen zijn er bij interlands vaak anti-Kabila-gezangen te horen.

Standard versus Zulte Waregem

Er ontbreken door uiteenlopende redenen heel wat Congolese spelers uit de Jupiler Pro League in deze derby, maar bij Congo-Kinshasa zitten Standard-speler Christian Luyindama en ex-Anderlecht-verdediger Chancel Mbemba wel in de selectie en bij Congo-Brazzaville Zulte Waregem-verdediger Marvin Baudry. Hij speelde ook de heenmatch. “Cultureel hebben we veel gelijkenissen, we spreken dezelfde taal en gaan vriendschappelijk met elkaar om, maar Congo-Kinshasa ziet ons als het kleine voetballandje. We verliezen normaal altijd de derby, dus we zijn erop gebrand te tonen dat ze rekening met ons moeten houden. Omdat Congo-Kinshasa een Belgische kolonie was, komen de meeste Congolezen in België daar vandaan. Om mij te treiteren vragen ze: Kom je uit het echte of het valse Congo? Voor alle duidelijkheid: daar zit niets gemeen aan, het is jennen. Théo Bongonda, Nill De Pauw en ­Bryan Verboom lopen al enkele weken te zeggen dat het echte Congo de derby zal winnen.”

Afspraak zondag om 15.30 uur. De Belgische en Franse Congolezen volgen de match op Canal+ Frankrijk. “Voor ons is deze derby even groot als België-Frankrijk op het WK voor jullie”, aldus Jordan Botaka.