Aan de reeks aankondigingen van Emmanuel Macron donderdagavond in het Elysée in Parijs ging een maandenlang Groot Nationaal Debat vooraf: tienduizend lokale debatten zijn er georganiseerd, om te voelen welke frustraties er bij de burgers leven. De president zei trots te zijn op die “ongeziene oefening” maar onthield vooral “een diep gevoel van onrechtvaardigheid, een gevoel van gebrek aan aandacht en een gebrek aan vertrouwen in de elites”.

Dus presenteerde hij de langverwachte maatregelen in een poging de opstand van de gele hesjes, die sinds november op straat komen, eindelijk te sussen. Hun grootste eis? Belastingen drastisch verlagen. Hun revolte brak niet toevallig uit nadat Macron prijsverhogingen aankondigde op benzine en diesel. De president gaf hun donderdagavond hun zin: hij beloofde de belastingen op het inkomen van de werkende mens te verlagen. Om dat te financieren, wil hij onder andere belastingontduiking aanpakken.

Verder wil Macron de laagste pensioenen aanpassen aan de inflatie, zal hij geen scholen of ziekenhuizen meer laten sluiten, wil hij met een speciaal daarvoor opgerichte raad meer aandacht voor het klimaat en ziet hij liever meer ambtenaren uit Parijs vertrekken om ze lokaal tússen de mensen plaatsnemen. “Nu nemen ze beslissingen zonder ooit de concrete problemen van mensen te zien.”

Aan grote kritiek niet toegegeven

Maar Macron boog niet helemaal voor de gele hesjes. Aan een van hun grootste kritieken gaf hij niet toe: de vermogensbelasting, een taks op grote vermogens ingevoerd in de jaren tachtig, blíjft afgeschaft hoewel dat hem de bijnaam van “president van vooral de rijken” opleverde. “Die hervorming leek op een fiscaal geschenk voor de rijken, maar dat klopt niet”, verdedigde hij zich daarover.

Ook komt er niet zomaar een burgerreferendum, wat de betogers wel eisten. Dat het volk zomaar over alles kan beslissen zonder dat het parlement of president zo’n bevraging moet goedkeuren, zou volgens Macron de democratie in gevaar brengen. Als tegemoetkoming wil hij hen wel meer inspraak geven: als een petitie één miljoen handtekeningen krijgt, zal het parlement het wetsvoorstel op zijn minst bespreken.

Of de Fransen met de maatregelen van hun president nu tevreden zijn? Dat valt nog te betwijfelen. Voor zijn toespraak - waarvan de inhoud eigenlijk enkele dagen geleden al gelekt was - hield krant Le Monde nog een peiling: meer dan driekwart gelooft niet dat het Grote Debat de politieke, economische en sociale situatie zou verbeteren. Macron zal het zaterdag ondervinden. Dan zetten de gele hesjes hun wekelijkse protest al dan niet verder.