Het is Vooruit. Of het is Achteruit. Kies maar. Zo klinken de ordewoorden van Vooruit tijdens deze kiescampagne. De slogan kan voor alles worden gebruikt. Neem de campagne rond abortus. In kleur "vecht" Oost-Vlaams lijsttrekster Freya Van den Bossche "voor meer vrouwenrechten". In zwart-wit "blokkeert" Sammy Mahdi "meer vrouwenrechten". Vooruit of achteruit, kies maar. In kleur zegt voorzitster Melissa Depraetere "voor koopkracht = tegen Poetin". In zwart-wit volgt een beeld van de PVDA-kopstukken Raoul Hedebouw en Jos D'Haese: "voor Poetin = tegen koopkracht" enzovoort enzovoort.

Vooruit bedacht zelf de campagne. "Mensen een binaire keuze geven werkt altijd. En dan is het een kwestie van die achteruit en die vooruit concreet te maken met inhoud", legt partijwoordvoerder Niels Pattyn uit. Maar Vooruit is niet de eerste politieke formatie die deze aanpak huldigt. De communistische leider van de DDR Erich Honecker deed het de Vlaamse socialisten voor. "Vorwärts immer, Rückwärts nimmer", riep hij bij de veertigste verjaardag van de Duitse Democratische republiek uit. Qua blind optimisme kon dat tellen. De verjaardag viel op 7 oktober 1989: het IJzeren Gordijn verkruimelde, de Berlijnse muur stond op vallen, een jaar later volgde de hereniging met West-Duitsland. Of er echt plagiaat in het spel is, blijft onduidelijk.

De uitroep van Honecker (de voorlaatste Staatsraadsvoorzitter van de DDR, Egon Krenz deed uiteindelijk de deur dicht) kreeg alvast een plaats in de Duitse geschiedenis. Het DDR-museum in Berlijn besteedt er een item aan. Zeven jaar geleden kwam er een komedie uit met de titel Vorwärts immer! waarbij een acteur zich als dubbelganger van Honecker vermomt in de hoop zijn zwangere dochter in vrijheid te brengen. De slogan verzeilde ook de "Erich Honecker mix" van de Duitse techno-dj DJ-Volkie. Er zijn tenslotte talloze T-shirts en affiches te koop.

Overigens speelde ook Honecker leentjebuur. Het auteurschap komt Carl Latan toe, een militaire kapelmeester en componist uit de 19de eeuw die een van zijn militaire marsen Vorwärts immer. Rückwärts nimmer! titelde. De communistische dictator zorgde er wel voor dat de slogan zijn politieke glans verloor en in Duitsland tegenwoordig veelal een ironische inslag heeft. 

In een interview met De Standaard zegt Tinne Van der Straeten (Groen) een klacht in te dienen tegen Georges-Louis Bouchez, omdat hij haar beschuldigde van leugens inzake de kernuitstap en omdat hij een onderzoekscommissie vroeg naar de gang van zaken. “Ik pik zijn sabotagepolitiek niet langer”, aldus Van der Straeten.

Op het medium X repliceert de voorzitter van de MR. Hij wijst erop dat er al eerder gelijkaardige onderzoeken zijn geweest in Frankrijk en Duitsland. "Maar als je in België een sereen maar volledig parlementair werk over het onderwerp vraagt, dan dreigt de minister met een klacht, in plaats van in alle openheid te werken. Dat zegt veel over haar beheer en over haar manier van doen. Maar ook over de manier waarop links het debat kapot wil maken om te verhinderen verantwoordelijkheid te moeten nemen. Links, dat onophoudelijk over middelen voor justitie spreekt, maar dat justitie intussen belast met absurde klachten over een puur politiek onderwerp. Vandaag is het links dat het meest de vrije meningsuiting en een open publiek debat bedreigt."

"Wanneer een extreemrechtse wind opsteekt, moeten we de rechten van lgbtqia+'ers verzekeren." Voorzitter van Groen Nadia Naji en vicepremier Petra De Sutter stelden het "regenboogplan" van de partij voor met een bijeenkomst op de Suzan Danielbrug, een autovrije brug in Brussel die werd genoemd naar de lesbische activiste Suzan Daniel. De partij ziet vijf werkpunten. Allereerst moet de school "een veilige plek zijn voor elke leerling". "Meer dan 6 op 10 lgbtqia+-leerlingen voelt zich niet veilig op de speelplaats of in de klas. Door les te krijgen en te praten over seksuele diversiteit, genderdiversiteit en diversiteit van families, krijgen leerlingen juiste informatie van de scholen én een krachtig signaal."

Ten tweede wil de partij de grondwet wijzigen om online haat tegen holebi's voor de strafrechter te brengen. "Dat is de meest zekere optie dat de rechten van lgbtqia+’ers in ons land beschermd blijven", zegt De Sutter. Daartoe is een wijziging nodig van artikel 150 van de grondwet, dat handelt over de bestraffing van persmisdrijven. Homofobe of transfobe schrijfsels worden dan niet langer voor een assisenjury berecht, maar door een correctionele rechtbank, zoals nu al het geval is voor racistische of xenofobe persmisdrijven. Daartoe werd ook recent opgeroepen door een brede coalitie gelijkekansenorganisaties. 

De partij wil ook één meldpunt voor alle vormen van discriminatie, de invoering van praktijktesten en een interfederaal actieplan voor mentaal welzijn. Tot slot pleit de partij voor een sterke Europese antidiscriminatiewet en meer aandacht voor lgbtqia+ in de ontwikkelingssamenwerking.

Voormalig Vooruit-voorzitter Conner Rousseau interviewt in Gent de Nederlandse politicus Frans Timmermans (PvdA/Groen Links)). Die hekelt hoe het discours van Geert Wilders de sfeer in zijn land "negatief beïnvloed heeft". "Dat alles maar gezegd mag worden, hoezeer alles op de persoon gespeeld wordt: het heeft de samenleving verhardt. Dat is me het meest opgevallen toen ik na negen jaar Europa weer in mijn land campagne voerde." Toch is Timmermans' grootste zorg niet radicaal-rechts. "Mijn grootste zorg is centrum-rechts en hoe zij onder invloed van de extreme partijen de steven wenden. Je ziet het in Zweden, Finland en Italië gebeuren."

Tijdens het debat over de verklaring tot herziening van de Grondwet namen dinsdagnacht vooral Kristof Calvo (Groen) en Sander Loones (N-VA) het woord. De twee Kamerleden verlaten de Kamer. Calvo wil schepen worden in de stad Mechelen. Loones moest plaats ruimen voor Jean-Marie Dedecker en trekt naar het Vlaams parlement.

"Het feit dat ik als afscheidnemend Kamerlid bevrijd ben van de electorale stress geeft mij de kans af en toe met wat afstand en nuchterheid naar de kwestie te kijken," zei Calvo. "U hebt de Vivaldicoalitie gemaakt! De N-VA, die de Zweedse regering heeft laten vallen over het VN-Migratiepact, heeft de Vivaldicoalitie gemaakt," beet hij Loones toe. "Bart De Wever, die in de studio van Terzake (toenmalig Open VLD-voorzitter)  Egbert Lachaert afdreigt om zijn toen nog goede vriend Georges-Louis Bouchez los te laten, heeft de Vivaldicoalitie gemaakt! Bart De Wever, die op dat ogenblik de meester-strateeg was en mij terughaalde van de Opaalkust (waar Calvo schelpen aan het raapte was, red.) om ons tegen de blauwe uit te spelen, heeft de Vivaldicoalitie gemaakt."

"We moesten namelijk terugkeren, want hij zou kiezen. We waren opeens welkom in de Koningstraat (het hoofdkwartier van de N-VA, red.). Ik vroeg nog aan De Wever welk wifi-netwerk ik mocht gebruiken: N-VA Guest of N-VA Personeel? Voorlopig moest ik N-VA Guest gebruiken. Wij werden dus teruggehaald uit vakantie, omdat de groenen en de liberalen tegen elkaar uitgespeeld zouden worden. De meesterstrateeg, Bart De Wever, zou zijn zin krijgen. De meester-strateeg heeft echter toen door ons tegen elkaar uit te spelen en mij terug te halen uit vakantie, wat mij een beetje ambetant maakte, de Vivaldicoalitie gemaakt."

Loones sprak Calvo tegen. "De Vivaldiregering is er gekomen omdat Open VLD gewoon te weinig ministers in onze crisisregering (die De Wever beloofde te leiden, red.) zou krijgen. We wilden een regering maken met tien, namelijk vijf Nederlandstalige en vijf Franstalige ministers. Er was dus maar plaats voor één Open VLD'er en dat was veel te weinig. Zo werd de Vvivaldiregering geboren."

Donderdag is het 79 jaar geleden dat veldmaarschalk ­Wilhelm Keitel ’s avonds de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland tekende. Vooruit gebruikt de symbolische datum om op een haast ouderwetse manier in onder meer de Antwerpse editie van De Standaard te encarteren. "Waar extremen aan de macht zijn gaan de welvaart en de vrijheid van mensen erop achteruit," kopt de acht pagina-dikke folder. Op de tweede bladzijde volgt een verslag van het bezoek dat Oskar Seuntjes (2e plek Kamer) en Hiba Faraji (2e opvolger Vlaams Parlement) aan het kamp van Breendonk brachten. Antwerpen genoot voor de partij de voorkeur omdat ze voluit Vlaams lijsttrekker Caroline Gennez, federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking, wil uitspelen. 

In de andere provincies verloopt de actie puur digitaal. Daarbij worden "zes redenen" aangestipt waarbij Vlaams Belang een rem zette op de lonen van werknemers, eerlijke belastingen afwees, op de gezondheidszorg wilde besparen en flirtte met dictators zoals Vladimir Poetin en  Xi Jinping. Al wekenlang stond 8 mei op het hoofdkwartier rood omcirkeld om de campagne tegen Vlaams Belang op snelheid te brengen. De komende weken volgen er dubbelinterviews waarbij  voorzitter Melissa Depraetere en Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken de degens kruisen. Ook de televisiekijker zal ervan kunnen genieten, daar neemt Oost-Vlaams lijstduwer Conner Rousseau de plek van Depraetere in. 

Vooruit ijvert al even om van 8 mei een nationale feestdag te maken en diende daarvoor ook een wetsvoorstel in. Maar de discussie verloopt moeizaam. Een nieuwe wettelijke feestdag impliceert dat een andere sneuvelt. Ook Groen steunt dat idee. In België was 8 mei nooit een officiële feestdag, al ­bleven die dag de administraties en de scholen dicht. In 1974 schafte de regering-Tindemans de vrije dag zonder noemenswaardige ­tegenstand af, op wat pruttelende oud-strijders na. De oliecrisis zette de staatsfinanciën onder druk, daarvoor moest een vrije dag wijken. 

Het is de laatste dag dat de Kamer in z'n huidige samenstelling samenkomt. Daarna ontbindt het parlement zich en zullen na de verkiezingen de (opnieuw) verkozen vertegenwoordigers de zitjes innemen. 

In een laatste zitting passeren heel wat vragen de revue. Onder meer over "het bilan van Vivaldi", Gaza, de luchthaven en klimaat worden de premier en de ministers ondervraagd. De Standaard volgt de laatste zitting en praat nog even na met afscheidnemende leden. U leest het later. 

Elio Di Rupo (PS) zwaait "op 15 of 16 juni" af als Waals minister-president. In een interview met Le Soir vertelt hij wat hij wil gaan doen in het Europees Parlement. Defensie, klimaat en industriële strategie noemt hij als belangrijkste uitdagingen voor de EU. 

Op de vraag of de Europese Unie moet uitbreiden reageert de PS'er weinig enthousiast. "Uitbreiden? Ik ben terughoudend. Eigenlijk houd ik er niet van." Het is vandaag al niet te best binnen de EU, vindt Di Rupo. Hij somt op: het loonverschil, sociale dumping, unanimiteit bij belangrijke beslissingen en respect voor de rechtsstaat. Uitbreiden is het discours van rechts, vindt Di Rupo. "Alleen maar onder voorwaarden", vindt hij. 

"Het beste moet nog komen": dat citaat van Alexander De Croo siert de achterkant van een lijkwagen waarmee een lokale kandidaat van de partij Voor U in Keerbergen rondrijdt. Op de zijkant staat een citaat van Egbert Lachaert, voormalig voorzitter van Open VLD: "Een lijk dat dood is, kan je niet blijven reanimeren."

John Lambrechts was zes jaar schepen en zes jaar voorzitter van het OCMW in Keerbergen voor Open VLD, tot hij in 2006 na interne strubbelingen de partij en de politiek de rug toekeerde. Nu staat hij op een lijst voor de Kamer voor de partij van Els Ampe. “Uit verontwaardiging voor wat Vivaldi de afgelopen jaren allemaal heeft gedaan”, zo vertelt hij aan Het Nieuwsblad. “Overal waar ik met die wagen kom, krijg ik positieve reacties. Mensen lachen en steken hun duim op.”

Bij zijn vroegere partij kunnen ze er mee lachen. “In Keerbergen zijn we nog springlevend”, zegt schepen Jens Eggers van Open VLD in Het Nieuwsblad.

Moet Frank Vandenbroucke (Vooruit) zijn werk als minister van Volksgezondheid verderzetten in een volgende regering? CD&V-voorzitter Sammy Mahdi toont zich niet enthousiast tijdens een debat in Genk.

De minister liet het te veel liggen, verwijt CD&V. "Het is goed dat jongeren goedkoop naar de psycholoog kunnen. Maar de belofte om die meer te conventioneren (waardoor ze zich aan bepaalde tarieven moeten houden, red.) werd niet nageleefd." Ook de derdebetalersregeling werd onvoldoende uitgerold, vinden de christendemocraten. 

Kris Verduyct, lijsttrekker voor Vooruit in Limburg, begrijpt de uithaal van Mahdi niet. Hij wil net Vandenbroucke langer op post houden om aan de werven te blijven werken. 

In het tijdschrift 't Pallieterke poneert Sammy Mahdi een stelling die mogelijk een nieuwe dimensie opent in de verkiezingsdebatten. De voorzitter van CD&V is wel enige zangstonden genegen. “In het verleden zongen wij op congressen zowel het Europese, Belgische als Vlaamse volkslied", voert Mahdi aan. "Vandaag is dat niet meer het geval. Het is een discussie waard of dat opnieuw moet gebeuren. Ik vind het belangrijk dat burgers hun volkslied kennen.”

Beweging.net, de koepel van het katholieke middenveld, noemt wonen de prioriteit op Vlaams niveau. "Bouw 100.000 sociale woningen bij", zegt voorzitter Peter Wouters op een bijeenkomst in Genk. Verder moet de "renovatie-uitdaging collectief aangepakt worden" en moet meer steun gaan naar coöperaties die werken aan betaalbaar wonen. 

De voorzitter buigt zich een goeie maand voor de verkiezingen ook over het gevoerde beleid. Daarin toont hij zich milder voor de regering-De Croo dan voor de ploeg van Jambon. De koopkracht werd goed beschermd door Vivaldi, maar er werd niet grondig genoeg hervormd, klinkt het oordeel. In de Vlaamse regering reden de partijen te veel voor zichzelf. "Dat levert geen stemmen op." 

Ook de onderhandelingen tussen de N-VA en Vlaams Belang voorafgaand aan de regering-Jambon, waren een drukmiddel op Open VLD en CD&V, klinkt het. Naar de volgende verkiezingen toe weerklinkt opnieuw weinig hoop over de partij van Bart De Wever. "Als ik vandaag de besparingsrecepten van de N-VA lees, dan vraag ik me af in welke wereld zij ons, de gewone mensen, willen duwen. Ze willen alleen op de sociale zekerheid besparen en dan nog ten koste van de laagste inkomensgroepen. Van eerlijke hervormingen spreken ze met geen woord, terwijl de bedrijven wel extra steun zullen krijgen."

Daar, een gele auto! Het is een oud spelletje overal ter wereld dat kinderen al vele jaren spelen om de verveling te verdrijven tijdens lange autoritten. Voortaan kun je zo ook de gele auto spotten waar Peter De Roover mee rondrijdt. De fractieleider in de Kamer voor de N-VA parkeerde vandaag namelijk een iets opvallendere wagen dan gewoonlijk aan het federaal parlement. Naar aanloop van de verkiezingen rijdt hij namelijk rond met een knalgele Fiat 500, met daarop de beeltenis van zijn partner, Els van Doesburg, die in Antwerpen lijstduwer is voor de N-VA voor het Vlaams Parlement. Een zwarte leeuw op de motorkap maakt het af. "Het is even wennen", geeft De Roover toe. "Zo'n klein autootje vangt veel wind." En ook enige aandacht, wellicht.

Verkiezingsborden van de socialistische partij Vooruit worden geconfronteerd met "systematisch vandalisme" in de Denderstreek. Dat meldt de Oost-Vlaamse lijsttrekker Joris Vandenbroucke op Twitter/X. De vandalen viseren in het bijzonder kandidaten van kleur, leren de foto's die hij erbij post. 

"Als er geen federale en regionale maar alleen Europese verkiezingen waren geweest, had ik voorgesteld om met de slogan 'Europees belang' naar de kiezer te gaan", zei Guy Verhofstadt (Open VLD) bij de voorstelling van een boekje met die titel over de inzet van de Europese verkiezingen dat hij samen met Hilde Vautmans schreef.

"Er is geen Chinees of Russisch of Vlaams Belang. De enige manier om onze soevereiniteit te bewaren in de wereld van morgen, met Poetin in Rusland, Xi in China en straks Trump in de VS, is het Europees belang", aldus Verhofstadt.

Vautmans is op 9 juni lijsttrekker van de Europese Open VLD-lijst en keert zo goed als zeker terug in het Europees Parlement, terwijl Verhofstadt als lijstduwer bij de opvolgers een punt zet achter zijn carrière. 

De vorming van een Europees leger is volgens Vautmans cruciaal: "Veel partijen schuiven nu op en pleiten voor meer samenwerking inzake Europese defensie. Alleen wij durven de stap naar een Europees leger zetten."

De voltooiing van de interne markt voor toekomstgerichte sectoren zoals energie, telecom en digitale technologie is een andere prioriteit. En Vautmans en Verhofstadt blijven op de nagel kloppen dat de Europese Unie zonder hervormingen gedoemd is om vast te lopen.

"We stappen niet mee in een Europese coalitie als die niet instemt met hervormingen", aldus Vautmans. Zo moeten de stemmingen bij unanimiteit op de schop, moet er een "echte minister van Buitenlandse Zaken" komen en moet het Europees Parlement initiatiefrecht krijgen.

 

Ofwel komt er meer geld uit het Gemeentefonds naar Vilvoorde, ofwel wordt Vilvoorde "geabsorbeerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest". Dat zegt Hans Bonte (Vooruit), burgemeester van Vilvoorde, na de publicatie van een studie die de effecten toont van een hervorming van het Gemeentefonds. Hij roept de Vlaams-Brabantse kopstukken van de verschillende partijen op om kleur te bekennen. "Zo zou het voor de kiezer in elk geval duidelijk zijn wie de leefbaarheid in de Vilvoordse regio echt verdedigt.” 

Vilvoorde vraagt al langer om erkend te worden als centrumstad, wat zou neerkomen op zo'n 13 à 15 miljoen extra vanuit het Gemeentefonds. Daar zijn argumenten voor: Vilvoorde is (samen met Brussel) de snelst groeiende en meest diverse stad van Vlaanderen en kampt met uitgesproken grootstedelijke problemen. Uit een nota van het stadsbestuur blijkt dat Vilvoorde Vlaamse koploper is wat betreft "verkleuring" van zijn bevolking. Vilvoorde telde in 2021 al 58 procent mensen van buitenlandse afkomst, wat hoger is dan in de stad Antwerpen (56 procent) en fors hoger dan in Gent (36 procent) of het Vlaamse gemiddelde (26 procent). Vilvoorde telt vandaag meer dan 110 nationaliteiten, ontnederlandst snel en kampt met oplopende armoedecijfers en een structureel tekort aan voorzieningen.

De partij Vooruit vindt niet dat het Gemeentefonds meer geld moet geven aan kleine gemeenten en minder aan grote. “Wat voor ons telt, zijn efficiëntere steden en gemeenten met voldoende slagkracht”, is het partijstandpunt. Het stadsbestuur van Vilvoorde voert evenwel aan dat zonder extra ondersteuning Vilvoorde "regelrecht afstevent op een onomkeerbaar identiteitsverlies als Vlaamse stad en de facto integraal deel zal uitmaken van de Brusselse leefwereld."

Petra De Sutter (Groen) en Gwendolyn Rutten (Open VLD) hebben net een weekend samen doorgebracht “voor een programma van Woestijnvis”. Dat vertellen ze zelf in Humo. “Ik heb ontdekt dat Petra fantastisch kan koken en dat we veel interesses delen, van soeprecepten tot minnaressen van koningen”, zegt Rutten over De Sutter. 

Over de Europese natuurherstelwet klinken ze minder eensgezind. “Hoe komt het dat alle partijen, met de verkiezingen in zicht, elkaar opjutten om het milieu- en klimaatbeleid te dumpen?”, vraagt De Sutter zich af. “Als je die Europese wetten in Vlaamse regeltjes giet, kun je hier níks meer doen. Wij leven met veel mensen op een kleine lap grond, waar we heel veel dingen tegelijk doen”, riposteert Rutten. “Naast de Green Deal is er ook een Industrial Deal nodig. Onze industrie gaat mee in de klimaatdoelstellingen, maar krijgt zware concurrentie uit Amerika en China.” 

“Gelukkig heeft Tinne Van der Straeten (groene minister van Energie, red.) de windenergie op zee verdrievoudigd, met dank aan de groen-blauwe as”, zegt De Sutter wat later in het interview. “Ja, dat hebben we samen goed gedaan”, vindt ook Rutten.

Bevoordeelt het Gemeentefonds te veel de grote steden ten nadele van de kleinere gemeenten? Een studie op bestelling van minister van Binnenlands Bestuur Gwendolyn Rutten (Open VLD) wijst op de effecten van een hervorming van het Gemeentefonds. "Deze studie bevestigt wat we met CD&V de voorbije jaren hebben aangeklaagd", zegt voorzitter Sammy Mahdi. "Het is onbegrijpelijk dat er meer dan 1.500 euro per persoon naar Antwerpen vloeit en andere steden en kleine gemeenten het gemiddeld met 290 euro per persoon moeten doen. Zo gaat 1 euro op 4 uitsluitend naar Antwerpen-stad. Dat is gewoon niet eerlijk." 

"De volgende Vlaamse regering moet dan ook prioritair werk maken van een herverdeling van de middelen. Wij zullen die herverdeling bepleiten bij de onderhandeling van de volgende regering. Met een sterk mandaat van de kiezer moet het mogelijk zijn om ook andere partijen daarvan te overtuigen. Het Gemeentefonds moet er voor iedere gemeente zijn, niet enkel voor de twee grootste steden." 

Mahdi wijst erop dat Vlaanderen bovenop het Gemeentefonds ook nog 1 miljard euro via projectsubsidies bedeelt, die ook grotendeels naar de twee grootste steden gaan. Volgens CD&V zit daar een mogelijke oplossing. “De huidige projectsubsidies zorgen voor gigantische administratieve overlast. Het aanvragen van die subsidies vereist een groot administratief korps, waardoor die ook grotendeels naar de twee grootste steden gaan. Verdeel dat miljard over alle andere steden en gemeenten in plaats van ze via projectsubsidies enkel aan de grootste steden te geven. Daarmee kunnen we de oneerlijke verdeling meteen herstellen. We zullen er een strijdpunt van maken. Het Gemeentefonds moet evolueren van de NV A(ntwerpen) naar de NV Vlaanderen die er voor iedereen in Vlaanderen is.”