‘Aanvallen bij Charkiv dienen vooral als afleiding’: politiek analist Oleksander Kovalenko over de Russische offensieve plannen

Kleine Russische aanvalseenheden proberen sinds vrijdagmorgen de defensielijn aan de grens bij het dorpje Vovtsjansk in de oblast Charkiv door te breken. Volgens Moskou hebben de Russen op zaterdag zes dorpjes ingenomen maar Oekraïense bronnen spreken dat tegen; het gaat over leegstaande gehuchten in de grijze zone, op 5 kilometer van de grens. Bij de defensielijn zelf, aan het stadje Vovtsjansk, houdt het Oekraïense leger de Russen voorlopig op afstand. Een woordvoerder van het leger verklaarde zondagmiddag dat de situatie onder controle is. Intussen zijn ruim vierduizend bewoners geëvacueerd naar de stad Charkiv.

Volgens de Oekraïense militair en politiek analist Oleksander Kovalenko hebben de Russen niet de middelen om een groot offensief in Charkiv te beginnen. “De Russische aanvallen bij Vovtsjansk zijn relatief kleinschalig, al zetten ze zwaar geschut in. De aanvallen passen binnen de verwachtingen, het Oekraïense leger was op zoiets voorbereid”, zegt hij.

Kovalenko is een veelgevraagd analist in binnen- en buitenland die niet bang is om ook scherp uit te halen naar zijn eigen regering. Zijn organisatie Information Resistance Group werd in 2014 opgericht naar aanleiding van de oorlog in Donbas en bestaat uit voormalige Oekraïense militaire officieren, journalisten, bloggers en analisten. De groepering houdt zich bezig met onderzoek naar fake news en Russische propaganda.

Hoe moeten we dit dan zien? Als de start van het Russische zomeroffensief?

“Nee, het Russische offensief dat in juni of juli van start gaat, zal zich niet op Charkiv richten maar op de hele oostelijke frontlijn; van Koepjansk en Lyman tot Tsjasiv Jar, Otsjeretyne, de omgeving van Marjinka en op Voehledar. In het noorden zullen ze verrassingsaanvallen zoals deze bij Vovtsjansk blijven uitvoeren maar verder dan dat zie ik de Russen niet direct gaan. De huidige operatie bij Vovtsjansk is vooral bedoeld als afleidingsmanoeuvre om Oekraïense militairen weg te trekken van het front in Donbas zodat de Russen daar minder tegenwerking krijgen.”

Er zijn tegenstrijdige berichten over hoever de Russen in Oekraïne zijn geraakt. Moskou claimt dat ze zes dorpjes hebben ingenomen, officiële Oekraïense bronnen zeggen dat dit weinig voorstelt omdat de dorpjes in de grijze zone liggen.

“Nadat de Russische troepen in 2022 uit de regio Charkiv verjaagd werden, heeft Oekraïne een grijze zone aan de grens gecreëerd. De zes dorpjes liggen in die zone en zijn sinds 2022 verlaten. Sindsdien patrouilleert het Oekraïense leger van tijd tot tijd in het gebied om de boel in het oog te houden. Momenteel staan de Russische troepen voor Vovtsjansk, maar ze worden tegengehouden door het Oekraïense leger. Ook het stadje Lyptsi, dichter bij Charkiv, kunnen ze niet zomaar innemen omdat er een stevige verdedigingslinie is opgebouwd. Waarschijnlijk zullen de Russische troepen hun krachten blijven verdelen in de grijze zone langs de grens. Daar liggen nog andere verlaten gehuchten zodat ze straks kunnen claimen dat ze nog meer dorpjes veroverd hebben.”

Klopt het dat de tweede reden voor de aanval aan de grens te maken heeft met de creatie van bufferzone van 10 kilometer om de Russische stad Belgorod te beschermen?

“Poetin is daar al een tijd mee bezig, sinds de eerste aanvallen in Belgorod in 2022, uitgevoerd door het Legioen van de Vrijheid voor Rusland (een vrijwilligersbataljon dat anti-Poetin is, JdR). Als het de Russen lukt om hun troepen te versterken en die bufferzone uit te bouwen, dan wordt het voor hen makkelijker om door te stoten buiten de grijze zone. Het is dus een situatie die goed in de gaten moet worden gehouden. En inderdaad, het is ook een bescherming tegen Oekraïense aanvallen op Belgorod.”

Intussen wordt een speciaal bataljon opgericht om Kiev te beschermen. Omdat ze er niet gerust in zijn dat de Russen straks de snelweg van Charkiv naar Kiev zullen doorknippen?

“Als die snelweg doorgeknipt wordt, wil dat nog niet zeggen dat Kiev in gevaar is, het betekent wel dat Charkiv wordt afgesloten van West-Oekraïne. Het bataljon wordt opgericht als voorzorgsmaatregel maar volgens onze inlichtingen wijst niets erop dat er een nakende aanval op Kiev is gepland, ook in Wit-Rusland is niets te zien van een beweging van troepen.”

Wat is momenteel de zwakste plek aan de frontlijn?

“Tjsasiv Jar. De kans dat de Russen daar straks een doorbraak forceren, is reëel. En in de regio Zaporizja loopt het stadje Robotyne het meeste gevaar. In het noordoosten is het vooral gevaarlijk bij Koepjansk, daar heeft het Russische leger zich de afgelopen maand gehergroepeerd en beschikt het over een duizendtal tanks, dat is een derde van het totaalaantal tanks dat de Russen in Oekraïne inzetten.”