"Voetbalclubjes in dit land wanen zich allemaal kleine Anderlechtjes: de beste spelers weghalen bij de concurrentie en verleiden met allerlei lekkers"
Hans Vandeweghe is sportjournalist bij De Morgen.
Kent u Voetbal Vlaanderen? Dat is de Vlaamse poot van de nationale voetbalbond, ooit opgericht met als doel Vlaamse subsidies binnen te halen en toenmalig sportminister Bert Anciaux een rad voor de ogen te draaien. Kwatongen beweren dat hij een eeuwige erectie heeft overgehouden aan de gedachte dat de nationale voetbalbond KBVB zich onder zijn niet-aflatende druk eindelijk aan de staatkundige realiteit had aangepast. Niet dus. Nooit. Hadden ze dat wel gedaan, dan stond er misschien een stadion op Parking C, dat even terzijde. Met de nadruk op misschien.
Inmiddels heeft Voetbal Vlaanderen wel zijn stek veroverd in het voetballandschap en ze hebben niet de makkelijkste taak, dat moet gezegd. Zij beheren alle voetbalcompetities die niet door de profs worden beheerd, of die nu in de provinciale dan wel in lagere nationale reeksen worden gespeeld. En ze hebben problemen en daarover hebben ze zaterdag nog bij elkaar gezeten.
De clubs die zijn gestopt, wezen één grote schuldige aan: de digitale televisie
In een krant stond het verhaal van derdeprovincialer FC Vurste-Semmerzake, die aan de leiding staat maar er aan het eind van het seizoen mee stopt. Eerste reden: ze komen financieel niet rond. Bijkomende reden: ze vinden niemand meer om vrijwillig een club te leiden. Nog een reden: er komt geen hond en ook geen kat meer kijken.
Te veel sportverenigingen
Er stond nog een voorbeeld in het artikel. Een ploeg die al eerder was gestopt, had vroeger weleens 1.200 man voor een derby. Op het einde waren ze blij als er nog honderd kwamen kijken en ze speelden zelfs kampioen dat jaar. De clubs die zijn gestopt, wezen één grote schuldige aan: de digitale televisie. “Op elk moment van de dag kun je tegenwoordig naar voetbal kijken, mijnheer. Een schande.”
Dat klopt. En als er niet wordt gevoetbald, jagen ze er nog eens een soort round-up door de strot, waardoor je alle goals van het weekend in een uurtje kunt bekijken. Alsof de Premier League alleen in Vlaanderen te zien is. Alsof alleen België op zondagnamiddag om 15 uur wedstrijden programmeert.
Wij hebben in Vlaanderen veel te veel sportverenigingen: 20.000 voor 1,5 miljoen aangesloten leden. Nederland heeft er 27.000 voor 5,3 miljoen leden
Zo zouden de voorbije acht jaar meer dan honderd amateurclubs zijn afgehaakt. De vraag is of we daar rouwig om moeten zijn. Regionaal voetbal heeft decennialang kunnen rekenen op gratis lokale subsidies, in de vorm van velden, onderhoud, een kantine of gewoon geld uit de gemeentelijke kas. Voetbal was tot de jaren 60 zowat de enige sport die financiële steun kreeg en dat is aan de top alleen maar toegenomen. Onderaan de voetbalvoedselketen kwam meer concurrentie, van andere sporten, maar ook van andere clubs. Clubjes om precies te zijn.
Het is bekend dat wij in Vlaanderen veel te veel sportverenigingen hebben. Twintigduizend voor 1,5 miljoen aangesloten leden. Nederland heeft er 27.000 voor 5,3 miljoen leden. Dat wijst op twee dingen: wij sluiten niet graag aan bij een vereniging en we houden niet van grote verenigingen met veel leden, want veel leden betekent veel compromissen. Daarom heeft elke parochie zijn eigen clubje, weze het in wielrennen dan wel in voetbal. En maken ze een keertje ruzie, dan komt er een clubje bij.
Zoals de organisatoren van wielerwedstrijden letterlijk uitsterven en niet worden vervangen, zo vergaat het ook de clubbestuurders in het voetbal. Natuurlijk vinden ze niemand bij zijn gezond verstand die zich voor FC Vurste-Semmerzake en aanverwanten wil engageren, hoe zou u zelf zijn?
Zwart geld
Bovendien situeert het echte probleem zich op een ander vlak. Ook daarover waren de ondervraagden eerlijk: "Negenentwintig mensen die 5 euro betalen, dat is zelfs niet genoeg voor een hele week elektriciteit. Laat staan dat je je voetballers kunt betalen.”
Dat is de aap die uit de mouw komt. Voetbalclubjes in dit land wanen zich allemaal kleine Anderlechtjes: de beste spelers weghalen bij de concurrentie en verleiden met allerlei lekkers. Toen ik twintig jaar geleden onderzoek deed naar betalingen op lager niveau, heb ik verschillende goalgetters in lagere provinciale afdelingen gevonden die makkelijk 1.000 euro zwart en meer op hun rekening zagen verschijnen, en voor sommigen was er ook nog een gratis auto bij van de plaatselijke garage.
Nergens wordt op lager niveau meer betaald dan in Vlaanderen
Ik heb toen vergeleken met Nederland. Nergens wordt op lager niveau meer betaald dan in Vlaanderen. Nergens ging ook meer zwart geld om en laat dat nu net met allerlei controlesystemen een beetje moeilijker zijn geworden. Dan heb je de ware reden voor de teloorgang van het lokale, provinciale, zelfs regionale voetbal.
Een mooie voetbalvereniging, een mooie sportvereniging bij uitbreiding, moet genoeg leden hebben en heeft maar één opdracht: de jeugd. Seniorensport kan, maar is een bijkomstigheid waarin geen geld mag/moet omgaan en dat hooguit een middel is om de kantine te spijzen. Het zou Voetbal Vlaanderen sieren als het betalingen lager dan eerste amateur zou verbieden.