"Poetin probeerde mij te pakken via Donald Trump. Maar hij maakte één grote fout"

Poetin ging gisteren tijdens zijn persconferentie in Helsinki in op de twaalf Russen die in de VS in beschuldiging zijn gesteld voor betrokkenheid bij inmenging in de verkiezingscampagne van 2016. Als de Amerikanen de twaalf willen verhoren, moeten de Verenigde Staten hetzelfde toelaten voor Rusland, argumenteerde Poetin. En daarbij viel de naam Bill Browder.

"Dit zou een gezamenlijke aanpak moeten zijn", aldus de Russische president. "Dan verwachten wij dat de Amerikanen iets terugdoen, dat ze ambtenaren ondervragen, waaronder agenten en inlichtingenofficieren van de Verenigde Staten, die volgens ons iets te maken hebben met illegale praktijken in Rusland. Daarbij zouden ook onze agenten aanwezig moeten zijn."

"Neem nu mijnheer Browder", ging Poetin verder. "Zijn zakenpartners hebben meer dan 1,5 miljard dollar verdiend in Rusland. Ze betaalden nooit belastingen, noch in Rusland noch in de VS, en toch kon het geld het land verlaten. Ze gaven gigantische bedragen, 400 miljoen dollar, aan de campagne van Hillary Clinton. De manier waarop dat geld verdiend is, is illegaal."

Kritiek op corruptie

Bill Browder is een geboren Amerikaan die in de jaren 90 de Britse nationaliteit opnam. Hij is de stichter en CEO van Hermitage Capital Management, een Britse investeringsvennootschap die tussen 1995 en midden jaren 2000 miljarden roebels in Russische bedrijven pompte. Browder kon profiteren van de golf van privatiseringen in het Rusland van na de Koude Oorlog en werd er schatrijk door. 

Vanaf 2005 liep het echter mis. Browder gaf als belangrijk aandeelhouder in de Russische bedrijven steeds meer kritiek op de wijdverspreide corruptie en botste daarbij frontaal met de autoriteiten. Die beschuldigden hem prompt zelf van belastingontduiking en ontzegden hem de toegang tot het land. Hij werd in één klap van Ruslands grootste investeerder tot Ruslands grootste vijand gebombardeerd.

"Russen hebben spoor van dode lichamen achtergelaten"

Zijn Russische advocaat, Sergei Magnitsky, stierf in 2009 onder verdachte omstandigheden in een Russische cel. Magnitsky had naar eigen zeggen een gigantisch corruptieschema bij de overheid blootgelegd. Het is ook naar hem dat de Magnitsky Act is vernoemd die de VS in 2012 goedkeurden. Met die wet kunnen Russen die de mensenrechten hebben geschonden, de toegang tot de VS worden ontzegd en hun bezittingen en tegoeden worden bevroren. 

"Dit is geen loze bedreiging", schrijft Browder vandaag in een opiniestuk in Time over Poetins persconferentie en het feit dat zijn naam genoemd werd. "Al tien jaar probeer ik niet gedood te worden door Poetins regime. De Russen hebben al een spoor van dode lichamen achtergelaten in hun jacht op mij. Het verbazingwekkendste van alles is dan nog dat Trump gewoon naast hem stond, goedkeurend knikkend. Even later noemde hij Poetins ruilvoorstel zelfs 'een geweldig aanbod'." 

"De Magnitsky Act gaat viraal"

Al sinds 2012 is Poetins grootste doelstelling in buitenlandse politiek om de Magnitsky Act terug te laten trekken, zegt Browder. "Maar geen enkele van zijn pogingen is gelukt. De wet is nu zelfs ingevoerd in zes andere landen en in acht andere landen ligt ze ook op tafel. De Magnitsky Act gaat viraal."

"Onderzoeken wereldwijd hebben geleid tot tientallen miljoenen dollars aan bevroren tegoeden. Ze zijn niet alleen een risico voor al wie rechtstreeks voordeel haalt uit de fraude, maar ook voor anderen die andere misdaden hebben begaan. En die mensen zijn bereid om te doden om hun geld te houden."

Fouten

Maar, aldus Browder, de Russen laten stilaan steken vallen. "Poetins laatste beschuldiging, dat ik 400 miljoen aan de campagne van Hillary Clinton heb gegeven, is zo belachelijk en onwaar dat het een zinsbegoocheling moet zijn. Ze maken steeds meer fouten."

De grootste fout? "Poetin is naar het verkeerde staatshoofd gestapt. Ook al ben ik in de VS geboren, 29 jaar geleden ben ik naar het Verenigd Koninkrijk verhuisd en een Britse onderdaan geworden. Als Poetin me wil, zal hij naar Theresa May moeten stappen. Die zal hem wel wat te vertellen hebben, nadat Russische agenten het militaire zenuwgif novitsjok hebben zitten rondstrooien in Salisbury."

"Poetin heeft elk teken van zwakte van Trump bestudeerd"

Toch mag niemand Poetin onderschatten, waarschuwde Browder gisteren nog op de Amerikaanse tv-stations. Poetin is niet voor niets een ex-KGB-agent. "Hij bespeelt Trump als een volleerde violist", was hij hard voor de Amerikaanse president. "Poetin heeft de top maandenlang minutieus voorbereid, hij heeft elk detail, elke invalshoek, elk teken van zwakte van Trump bestudeerd. Hij weet heel goed waar hij mee bezig is."

Browder kwam eind mei nog in het nieuws toen hij in Spanje even werd opgepakt omdat er op vraag van Rusland een aanhoudingsbevel tegen hem zou lopen via Interpol. Na immense kritiek en een officiële ontkenning door Interpol werd hij weer vrijgelaten.