Mysterie opgehelderd? Auteur weet wie er op 'schandaalschilderij' 'L'Origine du monde' staat

De dame in kwestie heette Constance Quéniaux en was een oud-danseres bij de Opera van Parijs. Dat stelt Schopp althans in L'Origine du monde, vie du modèle, een boek dat in Frankrijk op 4 oktober verschijnt.

En hij heeft een paar sterke argumenten die zijn claim steunen. Courbet schilderde de vrouw in een uitdagende pose in 1866 op vraag van de Ottomaanse diplomaat Khalil-Bey. In 1866 was Constance Quéniaux 34 jaar oud, en de minnares van Khalil-Bey. 

Toeval

Maar Schopp loste het mysterie eigenlijk per toeval op. Hij onderzocht de correspondentie tussen schrijver Alexandre Dumas fils en schrijfster George Sand. In een van hun brieven hebben de 19de-eeuwse auteurs het over Courbet en steken ze de draak met het 'penseel' dat de realist gebruikte om 'juffrouw Queniault (sic) van de opera te interviewen'. Toen Schopp die correspondentie vergeleek met een manuscript in de Bibliothèque Nationale de France, bleek dat ze het niet over een 'interview' maar 'het interieur' van Quéniaux hadden. 

Voordat Schopp de identiteit van het model vaststelde, circuleerden jarenlang diverse namen, ook al was de identiteit van de vrouw destijds wellicht een publiek geheim. Quéniaux werd op latere leeftijd overigens nog een gerespecteerde dame, die zich tot haar dood in 1880 aan filantropische werken wijdde. Reden te meer om niet uit de biecht te klappen over haar verleden als schandaalmodel.

Het schilderij zelf kon de controverse nooit van zich afschudden. Enkele jaren geleden kwam het in Frankrijk tot een zaak omdat Facebook het werk als pornografisch beschouwde. En niet veel later werd kunstenares Deborah de Robertis opgepakt toen ze zich in het Musée d'Orsay ontblootte voor het schilderij.