Wetenschappers vinden negen soorten plastic in menselijke ontlasting
Wetenschappers hebben in de ontlasting van personen uit diverse delen van de wereld minuscule stukjes plastic aangetroffen. Elk monster dat zij onderzochten bleek microplastics te bevatten. Over de gezondheidseffecten van microplastics voor de mens is nauwelijks iets bekend.
De bevindingen worden dinsdag gepresenteerd op een congres in Wenen. Onderzoekers van de Medische Universiteit van Wenen en van het Oostenrijks Milieuagentschap volgden acht proefpersonen uit Nederland, Rusland, Finland, Japan, Italië, Polen, Oostenrijk en Groot-Brittannië. Uit analyse van hun ontlasting bleek dat daarin deeltjes van negen soorten plastic aanwezig waren.
Microplastics ontstaan door het slijten en uiteenvallen van grotere voorwerpen onder invloed van zonlicht, water, wind en vorst. Ze worden ook verwerkt in cosmetische en verzorgingsproducten. Plastic deeltjes zijn aangetroffen in vrijwel alle vormen van zeeleven – van plankton tot walvissen –, in voedsel, drinkwater en huisstof. En nu ook in de ontlasting van mensen.
Vis en verpakkingen
De mens kan microplastics binnenkrijgen door het eten van vis en andere zeedieren. Volgens de onderzoekers komen ook bij het verwerken en verpakken van voedselproducten plastic deeltjes in ons voedsel terecht. Alle deelnemers aan het onderzoek hadden in plastic verpakte etenswaren gegeten. Zes van de acht hadden in de onderzoeksperiode vis of zeevruchten genuttigd.
De plasticsoort die het meest werd gevonden is polypropeen (PP). Dat wordt onder meer gebruikt voor verpakkingen, plastic flessen, plastic meubelen en huishoudelijke apparaten. De grootte van de deeltjes varieerde tussen de 50 en 500 micrometer (een micrometer is een duizendste deel van een millimeter). Per 10 gram ontlasting vonden de wetenschappers gemiddeld twintig stukjes plastic.
‘Onderzoek bij dieren heeft aangetoond dat de kleinste deeltjes in de bloedbaan kunnen komen en zelfs de lever kunnen bereiken’
“Dit bevestigt ons vermoeden dat plastics het darmstelsel van de mens bereiken”, zegt eerste onderzoeker Philipp Schwabl. “Hoewel het aantal deelnemers aan het onderzoek klein is, geeft het aan dat zeer waarschijnlijk veel andere mensen onvrijwillig plastic binnenkrijgen. Onderzoek bij dieren heeft aangetoond dat de kleinste deeltjes in de bloedbaan kunnen komen en zelfs de lever kunnen bereiken.”
Gezondheid
Over de opname van microplastics in het maagdarmkanaal door het menselijk lichaam weten we weinig, reageert Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht. “Over plastic deeltjes in het maagdarmkanaal en in ontlasting maak ik mij minder zorgen dan over deeltjes in het bloed.” Volgens hem kunnen op basis van het Oostenrijkse onderzoek geen conclusies worden getrokken over de effecten op de menselijke gezondheid.
Deeltjes kunnen ontstekingsreacties in het lichaam geven, zegt Van den Berg. “Maar ik vraag mij af of zich daarvoor niet te weinig microplastics in de darm bevinden. Bovendien zijn de gevonden deeltjes mogelijk te groot om in een cel door te dringen en schadelijk te zijn. Bij opname in een cel gaat het veelal om kleinere deeltjes dan de deeltjes die bij dit onderzoek gevonden zijn.”
Uit eerder onderzoek bij onder meer vissen, kreeften en mosselen is gebleken dat micro- en nanoplastics (kleiner dan een tienduizendste millimeter) nadelige effecten kunnen hebben. Het kan dan gaan om fysieke schade, de schadelijke werking van chemische verbindingen die zijn toegevoegd aan plastic en het vrijkomen van vervuilende stoffen die zich aan plastic deeltjes hebben gehecht.
‘Over plastic deeltjes in het maagdarmkanaal en in ontlasting maak ik mij minder zorgen dan over deeltjes in het bloed’
Schade aan ingewanden
Schwabl: “Onderzoek bij dieren heeft aangetoond dat microplastics kunnen leiden tot schade aan de ingewanden, vervorming van de darmvlokken, verstoring van de ijzeropname en leverproblemen. Nu we het eerste bewijs hebben voor de aanwezigheid van plastic in mensen is het nodig dat we gaan onderzoeken wat dit betekent voor de menselijke gezondheid.”