Liveblog – België erkent Palestina (nog) niet als staat, premier De Croo: "Symboliek lost niks op, ik wil impact op het terrein"

"Ik vind het jammer dat sommigen niet het lef hebben om te doen wat moet gebeuren: de staat Palestina erkennen", reageert minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) na het kernkabinet. "Naast een staakt-het-vuren, de vrijlating van alle gijzelaars en meer humanitaire toegang is de tweestatenoplossing de enige weg naar vrede en veiligheid. Het was de laatste kans voor deze federale regering om de erkenning goed te keuren, andere landen doen het ons voor."

Eenzelfde reactie valt te noteren bij de Franstalige socialisten. "Woorden van steun aan het Palestijnse volk volstaan niet langer", hekelen PS-ministers Pierre-Yves Dermagne en Karine Lalieux. "Gezien de buitenproportionele vergeldingsmaatregelen van de Israëlische regering en de opeenvolgende mislukkingen van alle pogingen tot een staakt-het-vuren, zijn we vandaag verplicht om doortastender op te treden. Maar de liberalen, met MR op kop, weigeren dit."

Ook Petra De Sutter (Groen) wijst richting de liberalen. "Onbegrijpelijk. Nog steeds is er geen eensgezindheid binnen de regering om de Palestijnse staat te erkennen", reageert ze. "De liberalen weigeren de erkenning, terwijl dat de basis is voor vrede en veiligheid. Met mensenlevens speel je geen politieke spelletjes."

"Het is tijd om te erkennen dat een Palestijnse staat onvermijdelijk is en dat Israël beter het proces in gang kan zetten dan erin meegesleurd te worden." Dat stelt de Israëlische mensenrechtenorganisatie Peace Now op X als reactie op de erkenning van de Palestijnse staat door Ierland, Noorwegen en Spanje.

"Enkel een tweestatenoplossing als onderdeel van een alomvattend regionaal initiatief zou veiligheid, de terugkeer van de gijzelaars, een normalisering van de relatie tussen Israël en Saoedi-Arabië en een einde van het internationale isolement van Israël betekenen", aldus nog Peace Now. "We moeten de oorlog beëindigen en ja zeggen tegen een tweestatenoplossing. Dat is de echte overwinning", besluit de organisatie.

Peace Now zet zich sinds het einde van de jaren 70 in voor vrede tussen Israël en Palestina.

"De kern heeft beslist dat de erkenning er op termijn zal komen, want dat is de enige manier om tot een tweestatenoplossing te komen", stelt premier Alexander De Croo (Open VLD) na het kernkabinet. "Maar de prioriteit is een staakt-het-vuren in Gaza en een vrijlating van alle gijzelaars. Die erkenning moet je gebruiken om dat te bereiken. Als je dat nu doet met een kleine groep landen is dat puur symbolisch, mooi, en dan ga je geen enkel effect op het terrein hebben."

Volgens De Croo heb je bij zo'n erkenning ook de steun nodig van grote landen als Frankrijk, Duitsland en Italië. "Je hebt die kans maar eenmaal om landen te overtuigen en die erkenning als hefboom te gebruiken. Symboliek lost niks op. Ik wil een impact hebben op het terrein."

"België heeft op dat vlak geen lessen te krijgen van andere landen. Wij hebben de rest van Europa op sleeptouw genomen. Ik wil verder in het voorzitterschap van de EU die rol kunnen blijven spelen." Of dat nog voor de verkiezingen zal lukken? "We zullen er elke dag aan blijven werken, net zoals we de voorbije maanden hebben gedaan."

Ierland wil Palestina erkennen volgens de afspraken die gemaakt zijn in 1967, zo zegt Iers minister van Buitenlandse Zaken Michael Martin. "Wanneer we een staat erkennen, erkennen we niet de regering van het moment, wel een permanente bevolking binnen vastgelegde grenzen. In dit geval gaat het om de grenzen van 1967."

Volgens die redenering gaat het over Gaza, de Westelijke Jordaanoever en een gedeelde hoofdstad voor Israël en Palestina in Jeruzalem.

De kern van de federale regering stelt, zoals verwacht, de beslissing over een eventuele Belgische erkenning van de Palestijnse staat uit. Onder meer premier De Croo (Open VLD) en minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) zeiden eerder op de dag al dat de timing niet goed zit.

"Het was een heel serene vergadering van de kern", zei Lahbib bij buitenkomst. "Wij zijn voorstander van een tweestatenoplossing. We willen nu verder werken en dit momentum grijpen, zeker nu we voorzitter zijn van de EU, om te bemiddelen om tot een oplossing te komen. Drie lidstaten hebben een belangrijke stap gezet, andere hebben meer vragen."

Onder meer zondag en maandag vindt een overleg plaats met Arabische landen, onder meer over hoe een Palestijnse staat geleid moet worden, wie moet instaan voor de heropbouw en de rechten en vrijheden van de Palestijnen. "We moeten verder gaan dan een symbolische erkenning. Het is vooral van belang de voorwaarden te creëren voor vrede en stabiliteit, een staakt-het-vuren, de bevrijding van alle gijzelaars en humanitaire toegang."

De erkenning van Palestina als staat is niet alleen een belangrijke symbolische geste voor de Palestijnen, die hen meer macht geeft aan de onderhandelingstafel. Het is ook een belangrijk signaal aan Israël dat het zo niet verder kan. Dat zegt expert internationale politiek Dries Lesage in dit artikel: 

Yisrael Katz, de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, zegt de ambassadeurs van Spanje, Ierland en Noorwegen op het matje te zullen roepen "na de beslissing van hun regering om een gouden medaille uit te reiken aan de Hamas-terroristen die onze dochters kidnapten en onze baby's verbrandden".

"De ambassadeurs zullen naar een video moeten kijken over de brutale en wrede kidnapping van onze dochters, om de misplaatste beslissing van hun regeringen te benadrukken."

Saudi-Arabië, Qatar en Jordanië hebben lof voor de beslissing van Ierland, Noorwegen en Spanje om de Palestijnse staat te erkennen. Volgens de Saudi's "bevestigt dat de internationale consensus over het inherente recht van het Palestijnse volk op zelfbeschikking".

Jordanië spreekt over een "belangrijke en essentiële stap naar een tweestatenoplossing".

"Het ziet er niet naar uit dat de partijen vandaag Palestina zullen erkennen", zegt VRT NWS-Wetstraatjournalist Anne Vanrenterghem in Het Journaal op Eén. "Vooral de liberalen staan op de rem. Bij de MR willen ze nog wat wachten om een neutrale onderhandelingspositie te kunnen houden en meerdere landen te kunnen overtuigen om zo meer impact hebben op de situatie van de Palestijnen."

Volgens minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) staat de erkenning van de staat Palestina eigenlijk niet echt ter discussie binnen de regering. "Dat staat in het regeerakkoord. De echte vraag is of we dat onmiddellijk gaan doen, op een symbolische manier. Of gaan we dat op een zinvolle manier doen, met rechten voor de Palestijnen?"

Ze verwijst naar een belangrijke ontmoeting binnen enkele dagen tussen Europese en Arabische landen daarover. "Over welk territorium gaat het? Met welke regering, welke gesprekspartner? Wie gaat Gaza heropbouwen? Daarover zullen we zondag en maandag overleggen."

Premier De Croo (Open VLD) zegt dat er eerst een einde moet komen aan het geweld. "Een erkenning kan je maar 1 keer doen. Als je dat doet, moet dat gebeuren op een moment dat het een echte hefboom is."

"Ik zou niet weten waarop we nog moeten wachten", zegt minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) bij de start van het kernkabinet. "Anders wordt het de facto onmogelijk: zo geven we vrij spel aan de Israëli's om het Palestijnse grondgebied dicht te knijpen en het functioneren van de Palestijnse Autoriteit onmogelijk te maken. Dat spel moet stoppen. We willen een duurzame tweestatenoplossing."

Groen-minister Petra De Sutter ziet "een momentum" voor ons land om zich aan te sluiten bij de erkenning van Palestina. Ze noemt het een "hefboom". "We weten dat de enige oplossing om dit geweld te doen stoppen druk is op Israël om aan tafel te gaan zitten als gelijkwaardige gesprekspartners. Hoe meer landen de Palestijnse staat erkennen, hoe meer dit een kans op slagen heeft."

Ook voor minister Vincent Van Peteghem (CD&V) kan die erkenning vandaag al. "Als je vandaag de situatie op het terrein bekijkt en ziet hoeveel geweld er is, dan moet je naar een duurzame vredesoplossing toewerken. Die erkenning is een deel van de oplossing."

Ook voor de Franse regering is een erkenning van Palestina "geen taboe", zo reageert Frans minister van Buitenlandse Zaken Stéphane Séjourné bij het persagentschap AFP. Maar volgens hem is de situatie er momenteel niet naar dat die beslissing "een reële impact zou hebben".

"Deze beslissing moet nuttig zijn", klinkt het. "Dat wil zeggen: een beslissende vooruitgang mogelijk maken op het politieke terrein. In die optiek moet ze op het goede moment komen, zodat er een 'voor' en een 'na' is."

Vanaf 12.30 uur zit het kernkabinet van de federale regering over de situatie in de Gazastrook. Ook de erkenning van de Palestijnse staat komt er nu op tafel.

En dat is niet de eerste keer. Vorige maand nog verklaarde minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) dat de discussie binnen de regering zou worden voortgezet om de context te bepalen waarbinnen België "op het juiste moment en in overleg met Europese partners" Palestina zal erkennen, "zoals bepaald in het regeerakkoord". 

In de Kamer liet de liberale politica noteren dat België Palestina zal erkennen: "Dat is de richting die de geschiedenis uitgaat", klonk het toen. Maar: "Een onmiddellijke erkenning zou enkel symbolisch zijn. Symbolen zijn belangrijk, maar in de huidige dramatische toestand kunnen we daar geen genoegen mee nemen." 

Tot nu toe stond vooral de MR niet te springen voor een onmiddellijke erkenning. Bij de Franstalige liberale blijft men de nadruk leggen op het werk op het terrein en de concrete rechten van de Palestijnen.

In elk geval zou het opmerkelijk zijn mocht de regering alsnog de erkenning vandaag beslissen. Ze heeft vorige week haar laatste ministerraad afgewerkt. Binnen minder dan 3 weken vinden de verkiezingen plaats, dus wordt de regering verondersteld bij haar beslissingen voorzichtigheid aan de dag te leggen en dus enkel de hoogstnodige knopen doorhakt.

De Kamer is weliswaar nog niet officieel ontbonden, maar is vorige week wel de laatste keer samengekomen voor de stembusslag van 9 juni.

"In navolging van de wil van de meerderheid van het Spaanse volk zal Spanje aanstaande dinsdag 28 mei de erkenning van de staat Palestina in de Raad van Ministers goedkeuren", zo klonk de korte mededeling van Spaans premier Sánchez in het parlement. Hij kreeg er van de parlementsleden van de meerderheidspartijen een staande ovatie.

De erkenning van de staat Palestina door 3 landen van de Europese Unie is een "historisch" moment. Dat heeft de leiding van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) gezegd in een reactie

"Dit opent een weg naar stabiliteit, veiligheid en vrede in de regio", zei Hoessein al-Sjeikh, secretaris-generaal van het Uitvoerend Comité van de PLO, op het sociale netwerk X. "Dit zijn "historische momenten waarin de vrije wereld triomfeert (...) na lange decennia van Palestijnse nationale strijd, lijden, pijn, racisme, moord, onderdrukking, misbruik en vernietiging waaraan het volk van Palestina is onderworpen", staat er te lezen.