Direct naar artikelinhoud
Shutdown

Amerikaanse overheid op slot: shutdown te wijten aan plotse scherpe bocht president Trump

Amerikaans president Donald Trump.Beeld AFP

Het immigratievraagstuk heeft in de Verenigde Staten tot een sluiting van de overheid geleid, waarvan de gevolgen deze week goed zichtbaar zullen worden. De politieke impasse is verergerd door de wispelturigheid van president Trump, die dit weekend toch weer de kant van de hardliners koos.

Het hele weekend gaven Republikeinse en Democratische volksvertegenwoordigers elkaar de schuld van de gesloten federale deuren. Trump greep de gelegenheid aan voor de lancering van een campagnespotje, waarin hij de Democraten verantwoordelijk stelt voor elke moord die wordt begaan door een immigrant zonder verblijfsvergunning.

De retoriek maakt het lastiger om tot een compromis te komen, dat vorige week nog binnen handbereik lag.

Aan het basis van het probleem ligt de Amerikaanse staatsschuld. Die is aan een maximum gebonden. Om geld te kunnen blijven uitgeven, moet het Congres het plafond periodiek verhogen. Congresleden grijpen die gelegenheid soms aan om aanvullende eisen te stellen. Voor het laatst gebeurde dat in 2013.

Dreamers

Dit keer zijn het de Democraten die een kans zagen (voor goedkeuring van de begroting zijn in de Senaat 60 van de 100 stemmen nodig; de Republikeinen hebben er maar 51). Zij willen de kinderen die jaren geleden door hun ouders zijn meegenomen tijdens hun illegale grensoversteek, de zogeheten Dreamers, een weg bieden naar een legale toekomst. Die kwestie is de kern van de discussie, en ook de kern van een mogelijke oplossing.

Trump hinkt hierover al bijna twee jaar op twee gedachten. Tijdens zijn verkiezingscampagne zei hij dat hij Obama's gedoogbeleid zou schrappen. Maar als president zei Trump dat hij zijn 'grote hart' zou tonen en dat de dromers "rustig konden slapen".

In september schafte hij het gedoogbeleid af, met ingang van begin dit jaar. Maar een dag later zei hij te hopen dat het Congres in de tussentijd een oplossing zou vinden voor het door hem geschapen probleem. Dat gebeurde tijdens een discussie over de ook toen noodzakelijke verhoging van het staatsschuldplafond.

'Nu zijn Democraten die ons in de weg staan medeplichtig aan elke moord gepleegd door illegale immigranten'
Reclamespotje van president Donald Trump

De Republikeinse voormannen Paul Ryan en Mitch McConnell wilden een budgetverruiming voor achttien maanden, zodat ze in 2018, als er Congresverkiezingen zijn, geen last hebben van dit gedoe. De Democraten stelden drie maanden voor, om in december weer een gelegenheid te hebben om over de Dreamers te praten. Verrassend genoeg koos Trump toen de kant van de Democraten, en sprak hij de hoop uit dat de Dreamers konden worden gered.

In december werd de discussie weer een maand uitgesteld, maar vorige week dreven de Democraten de discussie op de spits: zonder Dreamers geen akkoord. Ze bereikten met een aantal Republikeinen, onder aanvoering van de immigrant-vriendelijke senator Lindsey Graham, een compromis. Trump, die voor elke wet groen licht moet geven, leek tot twee keer toe geneigd te zijn daarin mee te gaan.

Belastinginning

Maar beide malen veranderde Trump toch weer van standpunt. Onder druk van zijn adviseur Stephen Miller en chefstaf John Kelly koos hij de kant van de haviken onder de Republikeinen, die geen enkele toezegging willen doen aan illegalen — hoe ingeburgerd en Amerikaans ze ook zijn.

"De Democraten willen gewoon dat illegale immigranten ongecontroleerd ons land blijven binnenstromen", twitterde Trump zondag. Dat klopt niet: onderdeel van het compromis vorige week was juist dat de Democraten instemden met scherpere grenscontrole en zelfs de bouw van een muur. In een verklaring van het Witte Huis werden de Democraten 'losers' genoemd. "Nu zijn Democraten die ons in de weg staan medeplichtig aan elke moord gepleegd door illegale immigranten", aldus Trumps campagnespotje.

De effecten van de 'gesloten overheid' waren dit weekend nog beperkt. Het Vrijheidsbeeld bleef dicht. Maar voor de komende week zijn honderdduizenden ambtenaren met verlof gestuurd, wat onder meer de belastinginning zal bemoeilijken. Militairen blijven wel werken. Salarissen worden pas uitbetaald (met terugwerkende kracht) als er een akkoord is en het schuldplafond is verhoogd.

Twitter bericht wordt geladen...