Wat maakt Alpe d'Huez nu dé Tourcol bij uitstek? Een zoektocht naar de magie achter de klim met 21 haarspeldbochten
Tour de FranceHij heeft er nooit kunnen winnen en toch siert een bordje met de letters 'Alpe d'Huez' het huis van Lucien Van Impe. De laatste Belgische Tourwinnaar bleef tot vandaag onder de indruk van de helling waarop hij zijn allereerste gele trui wist te bemachtigen. Daarom, een blik op de magie achter een iconische klim met 21 haarspeldbochten.
Feest! De Tour heeft vandaag iets te vieren. Eén dag na de zege van Geraint Thomas in La Rosière trekt de karavaan immers voor de 30ste keer in haar geschiedenis Alpe d'Huez op. De klim viert na drie jaar afwezigheid dus een bescheiden jubileumeditie. Al durven we te betwijfelen of dat de reden is waarom het straks opnieuw een gekkenhuis wordt op de Alpencol.
Neen, veel meer nog dan een jubileum blijft Alpe d'Huez samen met de Mont Ventoux en de Col du Tourmalet, dé klim van de Ronde van Frankrijk. Het is de berg die de Tour groot heeft gemaakt en omgekeerd. Opvallend, want ondanks een rijkgevulde geschiedenis bleef de Ronde van Frankrijk er bijna 50 jaar lang weg.
Tourbaas Jacques Goddet nam de beklimming pas in 1952 voor het eerst op in het parcours. Vele jaren later dan pakweg de Tourmalet of de Izoard. Geklommen werd er in de Ronde van Frankrijk al gedaan vanaf 1905 op de Ballon d'Alsace. Waarom kon een doodlopende weg naar een min of meer verlaten skioord dan uitgroeien tot de meest iconisch klim van de wielersport? En waarom was nu net Alpe d'Huez de eerste aankomst bergop in de Tour? Waarom is het een Hollandse Berg en wat is de reden achter de eigenaardige nummering van de bochten? Het antwoord begint bij twee mannen met een hart voor de wintersneeuw...
De weg naar boven
We schrijven 1935 wanneer een zekere Joseph Paganon beslist om als Minister van Openbare Werken de wintersport een duwtje in de rug te geven. De eerste skiërs duiken in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog in de Alpen op, maar zich een weg naar boven banen blijft een moeilijk gegeven. Paganon beslist daarom vanuit Bourg-d'Oisans een weg aan te leggen naar de hoogvlakte rond het bergdorpje Huez.
Zo gezegd, zo gedaan. De aanleg van de weg nam een jaar in beslag en werd bovendien in veertien stukken uitbesteed. Iedere aannemer moest één stuk weg van één kilometer aanleggen. Het resultaat was een netjes geasfalteerde route met 21 haarspeldbochten waarop mensen en auto's de meer dan duizend hoogtemeters tussen Bourg-d'Oisans en Huez makkelijk konden overwinnen.
Eerste aankomst bergop in de Tour
De weg lag er dus, het was daarna wachten tot het vrij verlaten Alpendorpje ook effectief zou uitgroeien tot een skioord. De financiële middelen waren niet echt voorhanden, tot Jean Monnet zich met de zaak ging bemoeien. Als één van de grondleggers van de Europese Unie zorgde hij ervoor dat een deel van het geld van het Marshallplan (om Europa weer herop te bouwen na de Tweede Wereldoorlog) ook naar de uitbouw van Huez kon gaan. Alpe d'Huez werd op die manier steeds populairder als skioord en had zo begin jaren '50 plots een stevige reputatie te pakken.
Genoeg elementen dus om op tafel te kloppen bij de Tourorganisatie. Twee hotel-eigenaars contacteerden Tourbazen Jacques Goddet en Félix Levitan om de koers in de zomer naar Huez te halen. De organisatie was net in dat jaar op zoek naar iets nieuws om de rivaliteit tussen grote vedetten Fausto Coppi, Louison Bobet en Hugo Koblet ten top te drijven. Een eerste aankomst bergop paste dus wel in die plannen.
Enig probleem: er werd van Huez een financiële bijdrage gevraagd van twee miljoen Franse francs. Geld dat uiteindelijk werd opgehaald bij de plaatselijke bewoners die graag een graantje meepikten van de extra publiciteit voor het toerisme in hun bergdorpje. Huez ging overstag en zo luidde de 14 kilometer lange beklimming de eerste aankomst bergop in de geschiedenis van de Tour in.
Coppi heer en meester op eerste beklimming
Ondanks de hoge verwachtingen leverde de eerste aankomst bergop in de Tour eigenlijk een kleine anticlimax op. Louison Bobet, Hugo Koblet en een hele rist andere grote namen lieten verstek gaan voor de Tour in 1952 en daardoor was Fausto Coppi de enige échte topfavoriet aan de start. Geen heroïsche strijd dus, maar de legendarische klimmer uit Italië zette de Tour op de top van de Alpe d'Huez wél een eerste keer naar zijn hand.
In een Ronde van Frankrijk waar voor het eerste motards voor camerabeelden zorgden, slaagde Coppi er op de klim makkelijk in om thuisrijder Jean Robic los te gooien. De Italiaan dacht dat de aankomst in het dorpje Huez lag, maar moest uiteindelijk nog een flink eind in zijn eentje doorklimmen naar de top. Aan het eind van het verhaal sprokkelde Coppi bijna anderhalve minuut op Robic. Het was genoeg om de gele trui over te nemen en de basis te leggen voor zijn tweede Tourzege.
De reden achter de bochtnummers
Door die kleine anticlimax en het lauwe enthousiasme van de pers bleef de Ronde van Frankrijk na 1952 ruim 20 jaar weg uit Huez. De Alp werd niet meer aangedaan en voor aankomsten bergop week de Tour makkelijker uit naar de Mont Ventoux of de Puy-de-Dôme. Het zou duren tot 1976 tot parcoursbouwer Félix Levitan zich weer in de buurt van de Alp zou wagen. Grenoble zag het voor die Tour niet zitten om de de karavaan te ontvangen en dus ging Levitan op zoek naar een alternatief. Eén van de organisatoren van de aankomst 24 jaar geleden werd opgebeld en die hoestte onmiddellijk 100.000 francs op om de Tour opnieuw naar Alpe d'Huez te halen.
Intussen was de klim ontegensprekelijk veranderd. Voor wie Alpe d'Huez ooit heeft beklommen zijn de bordjes met de bochtnummers welgekomen indicaties om de inspanning aan op te hangen. De klim begint onderaan met bocht 21 en telt dan gaandeweg af tot bocht 1. Van daaruit is het nog enkele honderden meters klimmen en vooraleer je boven bent. Het idee voor de nummering van de bochten kwam van een plaatselijke bewoner die in Slovenië op wild was gaan jagen en daar hetzelfde principe bij het oversteken van een bergpas had gezien.
Vandaag verwijst elke bordje naast het bochtnummer ook naar één of meerdere ritwinnaars boven op Alpe d'Huez. Bovendien staat de hoogte bij elke bocht aangeduid. Het meest iconische bochtnummer hoort bij bocht 7, de plaats waar de Nederlandse supporters traditiegetrouw verzamelen om hun Oranje kermis op de 'Hollandse Berg' te houden.
Heineken
Hoezo 'Hollandse Berg'? Jawel, ook dat heeft een reden. En die ligt niet enkel in de 8 Nederlandse ritzeges bovenop Alpe d'Huez. In de jaren '60 zorgde een Hollandse priester op missie immers voor de bouw van een heuse kerk in Huez. Jan Reuten, want zo heette de man, ging daarvoor aankloppen bij Heineken om het project te sponsoren.
De bierbrouwer hapte toe en Reuten kreeg op de verkoop van één flesje bier tien centime winst. De prietser nodigde heel wat Nederlandse kennissen uit om in zijn verblijf op Huez een biertje te komen drinken. De enige kerk in het Alpendorpje is dus letterlijk gefinancierd door de verkoop van Heineken-bier.
Uiteraard gingen de poppen pas helemaal aan het dansen toen de Ronde van Frankrijk er in 1976 voor de tweede keer passeerde. Joop Zoetemelk won de rit en bevestigde het predikaat van 'Hollandse Berg' definitief over Alpe d'Huez.
Dé Tourcol bij uitstek
De toon was gezet. Na Zoetemelk zouden ook Kuiper, Winnen, Rooks en Theunisse voor Nederlandse zeges tekenen. Dat én de vaak bizarre ontknopingen maakten Alpe d'Huez in een mum van tijd dé Tourcol bij uitstek. Wie herinnert zich niet de Peer van Pollentier in 1978, de rivaliteit tussen Hinault en Lemond in 1986, de exploten van Pantani in 1995 of de fotograaf die ritwinnaar Guiseppe Guerini in 1999 omver knalde?
Het leidde ertoe dat de populariteit van de beklimming begin jaren 2000 helemaal uit zijn voegen barstte. Toen Lance Armstrong er in 2004 zijn klimtijdrit begon vanuit Bourg-d'Oisans stonden volgens Franse bronnen bijna 1 miljoen toeschouwers op de bergflanken te wachten. Net daarom worden de veiligheidsmaatregelen bij elke nieuwe beklimming beetje bij beetje verscherpt. Met de komst van de Chris Froome lijkt dat dit jaar trouwens geen overbodige luxe. Gekker dan op de Alp wordt het niet. Op naar bocht 7!
Alpe d’Huez: de erelijst van Coppi tot Pinot
4 juli 1952: 10de rit, Lausanee-Alpe d’Huez, 266 kilometer, Fausto Coppi (Ita)
4 juli 1976: 9de rit, Divonne-les-Bains-Alpe d’Huez, 258 kilometer, Joop Zoetemelk (Ned)
19 juli 1977: 17de rit, Chamonix-Alpe d’Huez, 184,5 kilometer, Hennie Kuiper (Ned)
16 juli 1978: 16de rit, Saint-Etienne-Alpe d’Huez, 240,5 kilometer, Hennie Kuiper (Ned)
15 juli 1979: 17de rit, Moutiers-Alpe d’Huez, 166,5 kilometer, Joaquim Agostinho (Por)
16 juli 1979: 18de rit, Alpe d’Huez-Alpe d’Huez, 118,5 kilometer, Joop Zoetemelk (Ned)
14 juli 1981: 19de rit, Morzine-Alpe d’Huez, 230,5 kilometer, Peter Winnen (Ned)
20 juli 1982: 16de rit, Orcières-Alpe d’Huez, 123 kilometer, Beat Breu (Zwi)
18 juli 1983: 17de rit, La Tour du Pin-Alpe d’Huez, 223 kilometer, Peter Winnen (Ned)
16 juli 1984 : 17de rit, Grenoble-Alpe d’Huez, 151 kilometer, Luis Herrera (Col)
21 juli 1986: 18de rit, Briançon-Alpe d’Huez, 162,5 kilometer, Bernard Hinault (Fra)
21 juli 1987: 20ste rit, Villard-de-Lans-Alpe d’Huez, 201 kilometer, Federico Echave (Spa)
14 juli 1988: 12de rit, Morzine-Alpe d’Huez, 227 kilometer, Steven Rooks (Ned)
19 juli 1989: 17de rit, Briançon-Alpe d’Huez, 165 kilometer, Gert-Jan Theunisse (Ned)
11 juli 1990: 11de rit, Saint-Gervais-Alpe d’Huez, 182,5 kilometer, Gianni Bugno (Ita)
23 juli 1991: 17de rit, Gap-Alpe d’Huez, 125 kilometer, Gianni Bugno (Ita)
19 juli 1992: 14de rit, Sestrières-Alpe d’Huez, 186,5 kilometer, Andrew Hampsten (VSt)
19 juli 1994: 16de rit, Valréas-Alpe d’Huez, 224,5 kilometer, Roberto Conti (Ita)
12 juli 1995: 10de rit, Aime-La Plagne-Alpe d’Huez, 162,5 kilometer, Marco Pantani (Ita)
19 juli 1997, 13de rit, Saint-Etienne-Alpe d’Huez, 203,5 kilometer, Marco Pantani (Ita)
14 juli 1999, 10de rit, Sestrières-Alpe d’Huez, 220,5 kilometer, Guiseppe Guerini (Ita)
17 juli 2001, 10de rit, Aix-les-Bains-Alpe d’Huez, 209 kilometer, Lance Armstrong
13 juli 2003, 8ste rit, Sallanches-Alpe d’Huez, 219 kilometer, Iban Mayo (Spa)
21 juli 2004, 16de rit, Bourg-d’Oisans-Alpe d’Huez, 15,5 kilometer, Lance Armstrong (VSt)
18 juli 2006, 15de rit, Gap-Alpe d’Huez, 187 kilometer, Fränk Schleck (Lux)
23 juli 2008, 17de rit, Embrun-Alpe d’Huez, 210,5 kilometer, Carlos Sastre (Spa)
22 juli 2011, 19de rit, Modane-Alpe d’Huez, 109,5 kilometer, Pierre Rolland (Fra)
18 juli 2013, 18de rit, Gap-Alpe d’Huez, 172 kilometer, Christophe Riblon (Fra)
18 juli 2013, 18de rit, Gap-Alpe d’Huez, 172 kilometer, Moreno Moser (Ita)
25 juli 2015, 20ste rit, Modane-Alpe d’Huez, 110,5 kilometer, Thibaut Pinot (Fra)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Livios
Mag je je gras maaien op zondag? En de takken van je buren snoeien? Dit zijn de regels in vijf herkenbare situaties
-
24
Lance Armstrong legt uit hoe hij ondanks “wel 500 controles” nooit positief testte op epo: “Bespelen van het systeem”
Hoe kon het dat Lance Armstrong tijdens zijn wielercarrière honderden dopingcontroles moest ondergaan, maar nooit positief testte? De Amerikaan, 52 intussen, heeft in de podcast ‘Club Random’ van de Amerikaanse komiek Bill Maher een antwoord gegeven op die vraag. -
12
Aan de klink hangen breekt AG-renster Henttala zuur op: Finse én ploegleider Knaven worden abrupt uit de Tour gezet
Opnieuw een harde beslissing van de wedstrijdjury in de Tour de France Femmes. AG Insurance-Soudal-Quick.Step-renster Lotta Henttala en haar ploegleider Servais Knaven werden tijdens de zesde rit immers uit koers genomen omdat de Finse aan de klink van de volgwagen was gaan hangen. -
-
PREMIUM19
CEO Richard Plugge maakt de balans op van alweer een succesvolle Tour voor Jumbo-Visma: “Dit jaar drie grote rondes winnen is het doel”
-
36
RITVERSLAG. Net geen twee op een rij voor Soudal Quick-Step: Mohoric klopt Asgreen in prangend sprintje na knotsgekke etappe
Matej Mohoric (28) heeft de negentiende rit in de Tour gewonnen. De Sloveen van Bahrain-Victorious was na een knotsgekke etappe nipt sneller dan Kasper Asgreen, de winnaar van gisteren. Jasper Philipsen werd eerste Belg op de vierde plaats en is nu mathematisch zeker van het groen. -
PREMIUM51
Het koersverhaal van Jasper Philipsen begon als... rechtsback bij Westerlo: “De lijn afgaan, dat was mijn ding”
Zijn groene trui is sinds vrijdag binnen. Zondag doet hij in Parijs een gooi naar ritzege nummer vijf in deze Tour. Jasper Philipsen (25) is de beste sprinter ter wereld, maar daar ging een lang leerproces aan vooraf. Op zoek naar de wielerroots van de ‘Vlam van Ham’. En dat verhaal begint... in het voetbal. “Jasper was een grasmachien. Voor de wedstrijd zette je hem in gang en aan het einde van de match was de volledige grasmat kortgemaaid.” -
Independer
Van 60 tv-zenders minder tot geen programma's opslaan: waarom gooi je je decoder beter niet klakkeloos buiten?
-
Jobat
Op je 50ste met pensioen? Volg deze vijf stappen: “Zorg altijd voor een plan B, C en D”
-
10
Mevrouw Vingegaard in de wolken met tweede eindzege van haar man: “Enorm trots op Jonas”
Zonder ongelukken staat Jonas Vingegaard (26) morgen in het geel op het podium in Parijs. Zijn vrouw, Trine Marie Hansen (37), deelt mee in de vreugde. -
62
KIJK. “Gefrustreerde” Kopecky nadat peloton zich wéér misrekent: “Ik geloofde er écht in”, groene trui is wel binnen
Het peloton heeft zich opnieuw misrekend in de zesde etappe van de Tour de France Femmes. Vluchtster Norsgaard bleef een ontregeld peloton nét voor. Lotte Kopecky sprintte opnieuw bijzonder sterk en eindigde in de top drie. De groene trui is na haar derde plaats wel al definitief binnen, een mooie troost. Onderweg was er opnieuw ophef omdat een renster en de ploegleider van AG Insurance - Soudal Quick-Step uit koers werden genomen. -
20
Dit verdiende gele trui Vingegaard in de Tour, ook Philipsen strijkt aardige som geld op
3 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerDirk Van Den Bossche
Pedro Gonzalez
Henkie Janssen