Even na achten reed premier Charles Michel gisteravond de brede oprijlaan van het koninklijk paleis op. Een halfuurtje voordien had een coalitie van socialisten en groenen het aanbod om met zijn minderheidsregering samen te werken, afgewezen. De premier hield de eer aan zichzelf. In geen geval wilde hij de stemming morgen van een motie van wantrouwen afwachten.

De koning houdt het ontslag in beraad. Vandaag roept hij de partijvoorzitters bij zich. Die consultaties tillen de kwestie over de feestdagen. In de feiten wordt de politieke situatie minder troebel dan voordien. De regering gaat in lopende zaken, maar Michel kan met elk voorstel bij het parlement om steun bedelen. Vervroegde verkiezingen worden onwaarschijnlijk. Die beslissing komt de Kamer toe. Alleen de N-VA en Vlaams Belang lijken vragende partij om in februari naar de kiezer te trekken.

Onomkeerbare coma

Michel vond geen leven na de dood van zijn Zweedse coalitie. Het opstappen van de N-VA tien dagen geleden bracht zijn kabinet in een onomkeerbare coma. Ze behield de steun van een derde van de parlementsleden. Nooit was er een plan B. In een wanhoops­poging om de linkse oppositie voor zich te winnen, vervreemdde hij zich van zijn coalitiepartners Open VLD en CD&V.

Even leek het zelfs alsof hij heel wat beslissingen van zijn centrumrechtse kabinet te grabbel gooide. Het verzwakte zijn boodschap, niet het minst omdat Michel al had aangekondigd dat zijn regering vanaf januari met voorlopige twaalfden moest werken. De N-VA weigerde de ontwerp­begroting goed te keuren die ze in commissie wel had aanvaard.

Bij aanvang werd het Zweedse avontuur – een ongeziene regering van liberalen, CD&V en N-VA – als een kamikazeregering omschreven. Na goed vier jaar van gekibbel eindigt het project met een kladderadatsch. Vooral Michel krijgt de rekening gepresenteerd. In de Marrakech-discussie stelde de N-VA openlijk zijn autoriteit in vraag. Gisteren ging hij diep door de knieën voor de oppositie. En als toetje bestempelde N-VA-voorzitter Bart De Wever hem als zijn marionet die zelfs een staatshervorming had beloofd.

Geen winnaars

Ook aan Vlaamse kant tellen de voormalige coalitiepartners geen winnaars. Vroegtijdig de boot ingaan tijdens sociaaleconomische woelige tijden (loonakkoord, Brexit) maakt geen sterke indruk, en het palmares stond al ter discussie. De N-VA ziet een verklaring tot herziening van de Grondwet door de neus geboord. Het verdaagt een nieuwe communautaire ronde tot het jaar 2024.

Vandaag begint een verkiezingscampagne die tot eind mei zal aanslepen. Gisteren trachten de diverse voorzitters hun par­tijen al in een goede startpositie te brengen. Het wordt uitkijken naar het thema dat de campagne zal overheersen. Vlaams Belang wil niets liever dan het migratiebeleid tot grote inzet te maken. Wellicht gaat de N-VA daarin mee. Ook de voortzetting/herziening van het sociaaleconomische herstelbeleid en de klimaatinspanningen spelen een rol.

De pijnlijke implosie van de regering stelt scherp op de bestuurbaarheid van het land. Dat haalt vroeg of laat de communautaire twistpunten uit de diepvries.