Belgische hulpverleners in Congo: ‘Epidemie is nog altijd aan het groeien’

De voorbije week vertrokken verschillende Belgische medewerkers van Artsen Zonder Grenzen naar Congo, waar het aantal vermoedelijke ebolagevallen al is gestegen naar 58, zo werd dinsdagavond bevestigd door het Congolees ministerie van Volksgezondheid. Tot nu toe blijft de uitbraak van het virus beperkt tot Congo.

Verpleegkundige Gert Verdonck is een van de hulpverleners die naar Congo is gereisd. Hij werkte bij de vorige uitbraak in 2014 en 2015 ook voor de taskforce van de hulporganisatie in Brussel en is toen enkele keren op het terrein geweest in Guinee. Vandaag is hij teamcoördinator van Artsen Zonder Grenzen in de regio Bikoro, in het noordwesten van Congo, waar begin deze maand een uitbraak van ebola werd vastgesteld.

‘De ontplooiing van de hulp is relatief vlot en snel verlopen, maar bevindt zich nog altijd in de eerste fase’, vertelt Verdonck vanuit Bikoro. ‘Het is een grote zone, die drie jaar geleden werd gespaard door de epidemie waardoor ebola voor de bevolking nog grotendeels onbekend is.’

Misverstanden

Dat maakt dat de hulpverleners hun handen vol hebben met het sensibiliseren van de bevolking. ‘Gezondheidspromotie is belangrijk: mensen uitleggen hoe ze zich beter kunnen beschermen en wat ze moeten doen als ze denken dat iemand besmet is. Hoe sneller een ziek persoon zich aanmeldt, hoe meer kans hij maakt om te overleven.’

‘De epidemie is nog altijd aan het groeien, dat is normaal in dit stadium. Maar hoe het evolueert, hangt ook samen met het aantal mensen dat we tijdig kunnen informeren. Er circuleren nog veel misverstanden.’

Een tachtigtal hulpverleners van Artsen Zonder Grenzen, waarvan de helft ook plaatselijke Congolese medewerkers, werkt op verschillende gebieden. Naast het informeren van de lokale bevolking, kruipt heel wat energie in het opzetten van behandelingscentra.

‘Er zijn er twee in constructie, waarvan één in Mbandaka, een stad met 1,5 miljoen inwoners waar al enkele gevallen geconstateerd zijn’, aldus Verdonck. ‘Door de ligging aan de Congo-rivier, waardoor het virus zich snel naar hoofdstad Kinshasa zou kunnen verspreiden, zijn we daar extra waakzaam.’

Daarnaast zijn er ook zorgcentra, waar de eerste gevallen een symptomatische behandeling krijgen, en transitcentra, plekken waar vermoedelijke gevallen worden opgevangen. ‘Daar nemen we een bloedstaal dat zo snel mogelijk wordt onderzocht. Is die positief dan wordt de patiënt verplaatst naar een behandelingscentrum, is die negatief dan vermijd je onnodig transport. We proberen zo veel mogelijk te doen met de middelen die we hebben.’

Drie patiënten genezen

Hoewel Verdonck en zijn team bezorgd zijn over de mogelijk verdere verspreiding van het virus, is er ook een lichtpuntje. Drie patiënten die de voorbije dagen in het ziekenhuis van Bikoro zijn behandeld nadat ze besmet waren met ebola, zijn genezen. ‘Het is niet omdat je ziek bent, dat je gaat sterven.’

‘We proberen zo veel mogelijk mensen te mobiliseren en materiaal ter plaatse te krijgen, maar je mag de kostprijs niet onderschatten. Het vergt ook veel energie van de hulpverleners. Je mag bijvoorbeeld niemand aanraken terwijl je hier bent om de kans op besmetting te minimaliseren. Hoe vermoeider je bent, hoe meer risico je loopt, daarom proberen we de mensen op regelmatige basis te vervangen. De veiligheid van ons personeel blijft een van onze hoogste prioriteiten.’