10 doden in 2 maanden op Mount Everest, Belgische sherpa slaat alarm: “Te druk, te goedkoop, te gevaarlijk”

Zijn vader is Ang Tshering Sherpa, klimicoon en ereconsul voor België in Nepal. Zijn moeder is Jo Logghe, Belgische met Brugse roots. In Kathmandu leidt Dawa Steven Sherpa tegenwoordig het expeditiebedrijf Asian Trekking, dat zijn ouders in 1982 oprichtten – als een van de eerste. Dinsdag bereikte Dawa Steven zelf voor de derde keer de top van de 8.848 meter hoge berg. Almaar meer klimtoeristen willen eenzelfde hoogtepunt beleven. De wantoestanden die dat met zich meebrengt, raken het Nepalees-Vlaamse hart van Dawa Steven.

“Waar zijn die officials?”

“Een groot probleem hier is de organisatie van de klimexpedities”, klinkt het aan de telefoon in het Nederlands. “Of juister: het gebrek aan organisatie. Er is bijna geen vertegenwoordiging van de regering in het base camp, de plaats in de bergen waar officials met een vergunning de expedities naar de top moeten coördineren. Daar werden 45 vergunningen voor uitgereikt, en de laatste keer dat ik in het basiskamp was, zag ik twee officials. Waar waren die andere 43?”

Om de almaar groeiende groep Everest-toeristen in goeie banen te leiden, probeerde Dawa Steven dan maar zelf een deel van het bergverkeer te regelen. Belangrijk, want het is níét de bedoeling dat grote groepen elkaar in de weg lopen op een hoogte van 7.000 meter of meer. Die zone heet niet toevallig de death zone. Er zit heel weinig zuurstof in de lucht, het klimmen is extra belastend, ongeoefende klimmers dreigen er uitgeput te raken en tijdens files kostbare krachten en zuurstof te verliezen. Met alle gevolgen van dien.

Goedkope vervuilende bedrijven

I failed, schreef Dawa Steven op Facebook als reactie op zijn poging om alles te regelen. Ik faalde. Nog geen twee maanden nadat het klimseizoen van start is gegaan, zijn er al tien Everest-doden gevallen. Dat vooral ook de Nepalese overheid faalt, geeft Dawa Steven toe. “Elk jaar is ook de toelating van de overheid nodig om een groot klimtouw naar de berg te brengen. Dat touw was er dit jaar pas op 19 april. De klimroutes waren toen al tien dagen open.” Als dat touw te laat is, voelen een hoop klimmers zich geneigd om allemaal later te klimmen, op dezelfde onweersvrije dagen. Waardoor er weeral meer kans is op files en chaos.

Ook het overheidstoezicht op bedrijfjes die expedities aanbieden, kan beter. “Een correcte prijs voor een expeditie is minimaal 35.000 dollar (31.000 euro), inclusief de 11.000 dollar die je als klimmer aan de Nepalese overheid moet voor alleen al de toelating om te klimmen. Wel, ik heb weet van een bedrijf dat zo’n expeditie voor 18.000 dollar aanbiedt, de helft dus. Voor 7.000 dollar kan je onmogelijk wekenlang zorgen voor het beste materiaal, goeie begeleiders, voldoende zuurstof en voedsel. In kamp vier, het laatste voor de top, heb ik onlangs al drie keer tenten moeten geven aan klimmers die hun tent kwijt waren. Onervaren volk in combinatie met onervaren begeleiders is een héél gevaarlijke combinatie. Ik zie een verband tussen de opkomst van goedkope bedrijfjes en de dodentol, vrees ik. Het zijn ook diezelfde bedrijven die de jongste jaren van kamp vier een stortplaats gemaakt hebben. Door goedkoop materiaal daar achter te laten, hoeven ze geen begeleiders te betalen die dat materiaal weer mee naar beneden brengen.”

Minister gecrasht

Veel heeft te maken met de dood van de Nepalese minister van Toerisme in februari, klinkt het. Die kwam om het leven bij een helikoptercrash na een bezoek aan een site in het Himalaya-gebergte. “Hij was een jonge, gedreven minister. Sinds zijn dood is het ministerie in een put gevallen. Toch zijn er redenen om te geloven in beterschap. In 2012 hadden we ook problemen met opstoppingen tijdens expedities, en die zijn toen opgelost. Nu moet er een nieuwe minister komen, die mensen als mij meer autoriteit zou kunnen geven. Het is niet dat de overheid helemaal niks doet. Er loopt een campagne voor een propere Mount Everest. Terecht; deze berg verdient een hoop meer respect.”