"Snaefellsjökull for president": gletsjer mogelijk kandidaat bij IJslandse verkiezingen
In IJsland verschijnt er mogelijk een opvallende kandidaat op de stembiljetten bij de komende presidentsverkiezingen: gletsjer Snaefellsjökull. De bedoeling is om het ecologisch bewustzijn te stimuleren en voor meer eenheid te gaan. Het team achter de campagne hoopt dat hun "coole" kandidaat op de stembiljetten raakt, maar dat is nog niet zeker.
Het was Angela Rawlings die in 2010 voor het eerst op het idee kwam tijdens een bezoek aan de gletsjer, vertelt ze op Facebook.
"Het was in een periode dat natuurrechtengroeperingen aan een opmars bezig waren. Bolivia voerde in 2010 de Wet van de Rechten van Moeder Natuur in. In Nieuw-Zeeland wilde een Maori-gemeenschap (van oorspronkelijke inwoners, red.) een rivier rechtspersoonlijkheid geven", legt Rawlings uit. Wat daar kon voor de natuur, kon misschien ook in IJsland.
"Snaefellsjökull for president"
Op 1 juni dit jaar kiezen de IJslanders een nieuwe president. Een goed moment om Snaefellsjökull voor te dragen als kandidaat op de stembiljetten, redeneerde Rawlings.
Begin dit jaar werd de campagne "Snaefellsjökull fyrir forseta" officieel opgestart, toen nog met een team 30 mensen. Maar intussen heeft de campagne steeds meer vaart gekregen, en is er al sprake van een campagneteam van 50 mensen. Rawlings is intussen campagnemanager geworden.
De campagne loopt naar verluidt goed. Er is onlangs ook een caféquiz georganiseerd over de kwestie in Reykjavik.
Snaefellsjökull? De gletsjer ligt in het gelijknamige nationaal park en piekt tot 1.446 meter hoog. Het is een van de symbolen van IJsland. Bij helder weer kan hij gezien worden door naar verluidt de helft van IJslandse bevolking, omdat hij dan zichtbaar is vanuit de hoofdstad Reykjavik.
Snaefellsjökull is naar schatting 700.000 jaar oud en ligt op een vulkaan, helemaal in het westelijke deel van IJsland op het schiereiland Snaefellsnes. De vulkaan werd opgenomen in een boek van Jules Verne, "Reis naar het middelpunt van de aarde" en er bestaan nog tal van oude legendes en verhalen over.
"Politieke status quo uitdagen"
Het campagneteam vindt dat het "tijd is om het conventionele politieke landschap en de status quo uit te dagen. We willen inzetten op een kandidaat die staat voor doorzetting, weerstand en globale samenhorigheid".
Het is een duidelijke verwijzing naar de lange tijd dat de gletsjer er al staat, terwijl hij nu te maken krijgt met de klimaatopwarming. Tegelijk is de strijd tegen klimaatverandering een strijd die ons zou moeten verbinden omdat het een uitdaging is die de hele wereld zou moeten aangaan, en omdat ze ons allen treft, laat het campagneteam weten.
De campagne wijst ook op de uitstraling van Snaefellsjökull, "die de balans vindt tussen standvastigheid en aanpassingsvermogen, kwaliteiten die van pas komen in de huidige snel veranderende wereld." De ultieme bedoeling van de campagne is om ecologie en duurzaamheid meer onder de aandacht te brengen.
Voldoet de gletsjer aan de vereisten?
Evident is de procedure niet, zegt Rawlings: "We hebben ons door wetgeving en regels moeten werken die niet bedoeld zijn om iets op de kieslijst te zetten dat geen mens is."
Het goede nieuws is dat de gletsjer alvast aan één basisvereiste voldoet: minstens 35 jaar oud zijn. Blijven nog over: een nationaal identiteitsnummer (kennitala in het IJslands, de code op het paspoort die iedere staatsburger heeft) én voldoende handtekeningen om de kandidaat voor te dragen. In IJsland zijn er dat 1.500.
Het eerste probleem is omzeild nadat Rawlings voor de wet de naam Snaefellsjökull aannam als middenste naam. Op die manier zal ze de gletsjer vertegenwoordigen op de stembiljetten. De handtekeningen blijven vooralsnog een uitdaging: er zouden er momenteel al 200 zijn, maar de deadline verloopt vrijdag.
Ik ben verbaasd over de vele goede reacties. Mensen willen weten wat hier achter zit
"Op het eerste gezicht zou je denken dat het om een grap gaat, maar als je er dan verder over praat ontstaan er interessante gesprekken", zegt Rawlings.
In The Guardian vertelt ze dat ze toch vooral goede reacties kreeg tot nu toe. "De mensen zijn nieuwsgierig en willen meer weten over het waarom, eerder dan dat ze het weglachen. De rol van de president in IJsland is er een van diplomatie en leiderschap. Wie zou die functie beter op zich kunnen nemen dan een bekende gletsjer die verandert door de klimaatopwarming?"
Hoe zou het praktisch in zijn werk gaan?
In IJsland heeft de president vooral een ceremoniële functie. Hij of zij ondertekent onder meer nieuwe wetten en ontvangt buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders.
Hoe dat in zijn werk zou gaan mocht Snaefellsjökull het halen, is nog onduidelijk. Er is onder meer sprake van een presidentiële zegel of een druppel smeltwater voor het ondertekenen van wetgeving. De vraag is ook of er een presidentieel veto gebruikt zou kunnen worden tegen wetgeving die ingaat tegen de belangen van de gletsjer.