Open grenzen zijn niet, of niet per se, het enig mogelijke alternatief voor een repressief beleid
Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur.
Met een fors opiniestuk over migratie zet N-VA-voorzitter Bart De Wever de lijnen uit van het strenge migratiebeleid dat zijn partij propageert. Eerder deed hij al eens hetzelfde met de vluchtelingenkwestie, bij zijn openingscollege politicologie aan de Universiteit Gent in september 2015. De twee betogen liggen ideologisch en thematisch in elkaars verlengde.
Ook wie het niet eens is met de opinie van Bart De Wever doet er goed aan om de bijdrage grondig te lezen. Ongetwijfeld zal ze mee de toon van dit belangrijke debat zetten.
Dan hebben we het niet over de nogal gratuite aanval op de zogenaamde “industrie van linkse advocaten, ngo's en activisten” die in de hulp aan migranten een “fonds de commerce” zou gevonden hebben. Industrie? Nou nou, met dat soort verwijten schiet het debat niet op. Of moeten we het voortaan dan ook over de ‘industrie van rechtse advocaten, fiscalisten en consultants’ hebben die de miljardendans van fiscale ontwijking als 'fonds de commerce' beschouwen.
Moeten we het voortaan dan ook over de ‘industrie van rechtse advocaten, fiscalisten en consultants’ hebben
Interessanter is het punt dat meneer De Wever ten gronde maakt. Links, zo zegt hij, moet kiezen. Wil links het huidige niveau van de welvaartstaat met sociale zekerheid behouden? Of wil het een grote instroom migranten ontvangen?
Theoretisch gelijk
Laten we maar meteen toegeven dat Bart De Wever hier theoretisch gelijk heeft. De doelstellingen zijn onverenigbaar. Ons stelsel van sociale rechten is enkel te handhaven binnen een gesloten systeem van mensen met min of meer dezelfde rechten en plichten.
Zo origineel is dat standpunt dus niet. Ook ter linkerzijde werd de analyse al gemaakt, onder meer door Mark Elchardus in deze krant.
De retorische truc die de N-VA-voorzitter hier sluw toepast, is dat hij iedereen ter linkerzijde – de ‘kosmopolieten’, zeg maar – gelijkstelt met het standpunt van open grenzen. Dat klopt natuurlijk niet. Een beleid van open grenzen riskeert inderdaad fataal te leiden tot het onderuithalen van de welvaartsstaat met gelijke sociale rechten voor elkeen.
De praktijk bewijst dat de sociale zekerheid robuust genoeg is om enige migratie op te vangen
Maar open grenzen zijn niet, of niet per se, het enig mogelijke alternatief voor een repressief beleid dat de focus vol legt op afschrikking en uitwijzing. De praktijk bewijst dat de sociale zekerheid robuust genoeg is om enige migratie op te vangen. Het zijn niet de leeflonen of uitkeringen voor nieuwkomers die de sociale zekerheid vandaag onder druk zetten.
Met die belangrijke nuance op zak, zou het voor progressieven mogelijk moeten zijn om een realistisch alternatief te formuleren voor de harde stellingname van Bart De Wever, zonder in moralisme te vervallen.
Wie mag er bij? Wie niet? Ook vooruitstrevende stemmen zouden dat fundamentele, urgente debat over begrenzing zonder vrees moeten kunnen voeren. De grenzen hoeven immers niet zo strak getrokken te worden waar Bart De Wever ze trekt.
Waar dan wel? Het debat start hier.
En laat het intussen niet onopgemerkt blijven dat de voorzitter van de N-VA een hartstochtelijk pleidooi houdt voor het behoud van onze sociale zekerheid. Die breek je inderdaad beter niet af. Die bekentenis kan nog van pas komen, bij een andere gelegenheid.