© Hollandse Hoogte / Berlinda van Dam

Julie had vier jaar lang frituur, maar dat werd financiële nachtmerrie: “Ik ben 30 en mijn leven is verpest”

Een eigen zaak opstarten, voor velen is het een droom die uitkomt. Maar voor Julie, een jonge Belgische vrouw, werd het runnen van haar eigen frituur al snel een nachtmerrie. “Ik kom het huis niet meer uit, ik heb meer dan 20.000 euro schulden.” Waar liep het mis? En vooral: hoe kunnen jonge ondernemers vermijden dat ze in financiële problemen komen?

evdg

Steeds meer jongeren gaan de uitdaging aan een eigen onderneming op te starten. Volgens NSZ, het neutraal syndicaat voor zelfstandigen, is het aantal op tien jaar tijd zelfs met 54 procent gestegen. Maar de 30-jarige Julie uit La Louvière hield daar een grote financiële kater aan over. Uit wanhoop contacteerde ze de Franstalige nieuwszender RTL om haar verhaal te vertellen.

Van hemel naar hel

Julie is nog een tiener wanneer ze begint te werken in een frituur. Na die jarenlange ervaring besluit ze haar eigen zaak te beginnen. Eerst als zelfstandige in bijberoep, ze heeft namelijk al een voltijdse job. Niet veel later gaat ze de uitdaging volledig aan en baat ze de frituur uit als hoofdberoep. Dat blijkt minder vlot te verlopen dan verwacht. “Het was niet gemakkelijk, ik had nooit meer een avond of weekend vrij,” vertelt de jonge moeder aan RTL. “En door de crisis kwamen er steeds minder klanten en dus ook minder geld binnen.”

Na vier jaar besluit Julie om de frituur te verkopen. De grootste klap moet dan nog komen. “In 2012 moest ik 6.000 euro aan belastingen betalen voor 2011,dat lukte nog door de inkomsten van de frituur,” legt ze uit. “Maar in 2013 moest ik 3.000 euro betalen, het jaar nadien 8.000 euro en niet veel later kwamen deurwaarders over de vloer voor sociale bijdragen van 5.000 en 12.000 euro.”

De schulden stapelen zich snel op en Julie verdrinkt in de papierwinkel. “Ik heb ondertussen meer dan 20.000 euro schulden en ik besef dat ik mijn leven verpest heb,” zegt de voormalige onderneemster. “Mijn familie helpt hier en daar, maar ik wil hen ook niet in de problemen brengen.”

Waar loopt het dan mis?

Het hoeft niet te verbazen dat er heel wat komt kijken bij het opstarten van een eigen zaak. Voldoende ondersteuning en advies vragen én krijgen bij de juiste instanties, lijkt dan ook evident. Zeker voor jonge ondernemers met weinig tot geen ervaring.

Maar net daar loopt het mis bij Julie. “Ik werd wel degelijk opgevolgd, maar het financieel advies van de boekhouder deugde niet,” zegt de voormalige friturist. “Hoewel ik haar raad steeds opvolgde, heeft ze me nooit geadviseerd om voorschotten te betalen op de inkomstenbelasting. Zo liep ik belastingvoordelen mis.”

© evb

Julie is geen alleenstaand geval. Ook in Vlaanderen komen heel wat (jonge) ondernemers in de problemen terecht. “Wat je in de kassa binnenkrijgt, is niet wat je er netto aan overhoudt,” zegt Sven Nouten van NSZ. “Het is cruciaal om altijd een groot deel opzij te zetten met de bedoeling de driemaandelijkse sociale bijdragen en de belastingen te betalen. Die fout wordt helaas nog steeds gemaakt. Eens er problemen zijn, is de drempel vaak te hoog om aan te kloppen bij instanties of om opnieuw advies te vragen aan experten.”

Hoe kunnen problemen vermeden worden?

Volgens NSZ zijn er wel degelijk een aantal belangrijke peilers die starters kunnen opvolgen om het risico op mislukken zo klein mogelijk te maken.

Wie de uitdaging aangaat om een eigen zaak te starten, alleen of samen, gaat beter niet over één nacht ijs. “Voorbereiding is alles,” tipt Sven Nouten. “Maak een financieel plan en een businessplan. Stel jezelf de vraag wat je precies verwacht, op welke inkomsten je hoopt en ook hoeveel loon je jezelf zou uitkeren. Een doordachte start is belangrijk, neem daar dus ook uitgebreid de tijd voor.”

Maar ook de locatie is van groot belang. “Stel jezelf de vraag of de omgeving die je op het oog hebt wel zit te wachten op jouw nieuwe zaak. Ga ook op onderzoek: zijn er al gevestigde waarden waarmee je zal moeten concurreren?”

Tot slot is het noodzakelijk om je te laten begeleiden, niet enkel in het begin maar eigenlijk doorheen je volledige professionele carrière. “Wie een zaak wil oprichten, moet langs het ondernemingsloket gaan,” legt Nouten nog uit. “Maak daar optimaal gebruik van en ga te rade bij de adviseurs. Zij kunnen helpen, tips geven en bijsturen waar nodig.” Maar ook je eigen netwerk kan een grote hulp zijn. “Niemand kan dit volledig alleen. Ken je een advocaat? Vraag die dan om juridisch advies. Ken je andere ondernemers? Zij kunnen hun ervaringen delen.”

Wanneer is het te laat voor een oplossing?

“Er zijn altijd oplossingen,” zegt Nouten beslist. “Naast boekhouders, loopbaanbegeleiders en adviseurs zijn er ook instanties waar ondernemers steeds bij terecht kunnen. Niet enkel in het begin, maar ook als er zich problemen stellen, kan je er terecht.” Zo kan je bijvoorbeeld je bedrijf gratis laten doorlichten. “Dan is het nog niet noodzakelijk te laat.”

Gaat het financieel bergaf, in die mate dat er schulden gemaakt worden? Dan kan een afbetalingsplan een uitweg bieden. Wie vanaf nul wil herbeginnen, mag dat. Volgens NSZ is er bovendien niks mis met falen. “Het zit in onze mentaliteit ingebakken dat we ons moeten schamen als er iets mislukt. Maar eigenlijk is het best oké om, als het in een eerste poging niet lukt, een tweede keer de stap te wagen. Zolang je maar lessen trekt uit gemaakte fouten.”

Jongeren vinden het doorgaans minder erg om eens op hun bek te gaan. In sommige sectoren, zoals web, e-commerce, social media en IT, zijn de opstartkosten voor een eigen zaak bovendien verwaarloosbaar klein.

Wat is het overbruggingsrecht?

Sinds 1 januari 2017 kunnen zelfstandigen die hun zaak stopzetten om economische redenen ook gebruik maken van het overbruggingsrecht. Zij hebben dan ofwel recht op een leefloon of krijgen een vrijstelling van betaling van sociale bijdragen, gedurende een periode van maximaal 12 maanden tijdens hun hele carrière. Tot daarvoor hadden enkel zelfstandigen die failliet werden verklaard of hun activiteit gedwongen moesten stopzetten als gevolg van een ramp, een brand, een plotse allergie of vernielde bedrijfsgebouwen recht op dat overbruggingsrecht.

Voor Julie, de onderneemster uit La Louvière, is er wel degelijk hoop. Ze heeft, met de hulp van een advocaat, een aanvraag tot schuldsanering ingediend.

“De drempel om hulp te vragen ligt vaak te hoog voor heel wat ondernemers. De overheid kan daar zeker nog meer op inzetten: het promoten van ondernemen is een ding, maar ook de boodschap dat begeleiding wel degelijk noodzakelijk is, moet blijven hangen,” besluit NSZ.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER