21 juli 2018 om 03:00
Luister naar

Kruimeldief: Een getallenspreuk

Wijsheid van Jezus Sirach 26, vers 5 en 6: Voor drie dingen ben ik bang, en voor een vierde ben ik zeer beducht: laster in de stad, een massa die te hoop loopt, valse aanklachten – alle zijn erger dan de dood. Maar tot een gekweld ?hart? en groot verdriet, leidt een vrouw die jaloers is op een andere vrouw, en die roddelt met de gesel van haar tong.

In een zomerserie over getallen in de Bijbel mogen de getallenspreuken niet ontbreken. Ieder die een beetje thuis is in de Bijbel kent ze. Maar hoe bekend is bekend? De boom in de bocht op de weg naar huis, de boom die je iedere dag passeert, is het een es of een esdoorn? De een weet het, de ander heeft er nooit op gelet, de derde kent het verschil niet.

Wat is de bedoeling van een getallenspreuk? De stijlfiguur komt het vaakst voor in Spreuken 30. Twee voorbeelden: drie dingen worden nooit verzadigd, vier dingen zeggen nooit ‘Het is genoeg’: het dodenrijk, een onvruchtbare schoot, een uitgedroogd stuk land en het vuur, dat ook nooit zegt ‘Het is genoeg.’ Drie dingen zijn te wonderlijk voor mij, vier dingen kan ik niet bevatten: de vlucht van een arend hoog aan de hemel, het glijden van een slang over de rots, de vaart van een schip op volle zee, de weg van een man naar een meisje. Van een iets ander type: Zesmaal zal Hij je redden in gevaar, ook de zevende maal zal je niets overkomen, Job 5 vers 19. Zo zegt de Here: om drie overtredingen van Damascus, ja om vier, zal Ik het niet herroepen, Amos 1 vers 3.

De constructie is consequent stijgend. Je zult geen getallenspreuk vinden van – ik verzin maar wat – dit type: vier zaken vermoeien mij, ja, drie matten mij af, of: vier keer heb ik geroepen, drie keer mijn stem verheven. Het eerste getal functioneert als opstap naar het tweede. Er wordt een lijn getrokken naar, ja, naar wat? Zijn er werkelijk maar vier zaken die te wonderlijk waren voor Agur? En redt de Here niet meer dan zeven keer? Deze vragen zijn in de getallenspreuk niet aan de orde. De lezer kan vrij aanvullen: aan de vier zaken die voor Agur te wonderlijk waren, kan gerust de aan het plafond hangende gekko of de kiemkracht van een gerstekorrel worden toegevoegd. En Damascus had ongetwijfeld meer dan vier strepen op haar kerfstok. Vier staat bij Amos voor een volheid aan overtredingen en Agur verwonderde zich over alle wonderen van Gods schepping.

Een mooi voorbeeld van het feit dat de getallen in deze spreuken boven de eigen waarde uit wijzen, vormt Spreuken 6 vers 16: Zes dingen haat de HEER, zeven dingen zijn Hem een gruwel. Zes is hier per saldo betekenisloos, en zeven hier niet specifiek het getal der volheid. Er zijn meer dan zeven zaken te vinden in de Bijbel die de Here een gruwel zijn. Het tweede getal symboliseert, hoe concreet ook, een onbepaalde totaliteit.

Was u daar één, twee, drie opgekomen?

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
.

Ik had nooit eerder een man horen zeggen dat hij feminist is

'Ik was zélf in het stereotype getrapt van de brutale meid die haar neus ophaalt voor alles wat mannen in machtsposities zeggen', schrijft Lysanne van de Kamp. En dat terwijl ze zich altijd zo ergerde aan dat stereotype.

Feniks de la Fosse

'Zijn ex regeert ons huishouden, ik kan er niet meer tegen.' Hoe kan dit worden opgelost?

‘Ik heb het nodig dat je me geruststelt’, zegt een vrouw tegen haar partner in de praktijk van relatiecoach Feniks de la Fosse tegen. ‘Ik ben gewoon onzeker en heb het nodig om te horen dat ik nummer één ben.’

Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.

Hans Werkman

Bezwijkt in christelijke gedichten de poëzie 'onder de last van de boodschap'?

Lieddichter Ad de Besten was een meelevend christen, maar christelijke poëzie, moest dat zonodig? Hij las het werk van enkele christelijke dichters en constateerde dat dit wantrouwen geen nieuw voedsel heeft gevonden.