De voorbije jaren pompte de Vlaamse regering nog 2,4 miljoen euro in projectsubsidies voor zogenaamde voedselhubs, verspreid over twaalf locaties in Vlaanderen. Die maken dat voedseloverschotten van onder meer supermarkten en bedrijven op een verantwoorde manier bij lokale armoedeorganisaties terechtkomen, die het voedsel dan herverdelen. Op haar eigen website benadrukt de Vlaamse overheid dat de projecten “een belangrijke meerwaarde bieden op het vlak van armoedebestrijding” en in het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding staat dat de Vlaamse regering onderzoekt hoe ze de voedselhubs structureel kan verankeren over heel Vlaanderen.

Maar in het Vlaams Parlement gaf Vlaams minister van Armoedebestrijding Benjamin Dalle (CD&V) nu aan dat de regering een verlenging van de subsidies “op dit ogenblik niet in het vooruitzicht stelt”. “Het was van bij de start duidelijk dat het om tijdelijke subsidies ging”, legt het kabinet uit aan De Standaard. Die lopen nog tot eind november 2025. “Voedselhulp behoort tot noodhulp en daarbij zijn de lokale OCMW’s de belangrijkste speler. Het is de bevoegde federale minister die hen daarvoor middelen geeft.” Het kabinet-Dalle benadrukt wel dat een eventuele verlenging van de subsidie hoe dan ook een zaak is voor de volgende regering.

Bezorgdheid op het terrein

Begin dit jaar communiceerde de Belgische Federatie van Voedselbanken nog dat bijna 214.000 mensen in 2023 een van de lokale verenigingen opzochten. Dat was een stijging van 27 procent ten opzichte van 2019. Volgens de federatie kwamen steeds meer eenoudergezinnen, gepensioneerden en studenten aankloppen. “Liefst 21 procent van onze begunstigden zijn alleenstaande moeders”, klonk het toen.

Vanuit de oppositie noemt Vooruit-parlementslid Maxim Veys het verdwijnen van de projectsubsidies voor de voedselhubs “een regelrechte ramp voor al die mensen die vandaag een beroep doen op voedselhulp”. In het Vlaams Parlement kaartte hij de grote bezorgdheden aan bij de organisaties op het terrein. “Zij vrezen dat ze met het wegvallen van de ondersteuning ook een aantal activiteiten zullen moeten stopzetten of sterk inperken. Dat kan ertoe leiden dat een hele groep mensen in voedselarmoede niet meer geholpen wordt en dat er opnieuw heel wat vers voedsel noodgedwongen op de afvalberg terechtkomt. Dit is een minister van Armoede onwaardig.” Vooruit pleit zelf voor een verankering van de voedselhubs en een betere spreiding ervan over heel Vlaanderen. “In de Denderstreek en Vlaamse Ardennen zijn er nog steeds geen initiatieven. En daar zijn onze meest kwetsbare gezinnen de dupe van”, zegt Veys.

“Geen structurele oplossing”

Zelf benadrukte Dalle al in het parlement dat zijn partij een “andere visie heeft op structureel armoedebeleid”. “Die noodhulp is jammer genoeg noodzakelijk voor te veel gezinnen, maar het is nooit een structurele oplossing”, legt zijn kabinet uit. “Socialisten zijn er sterk in om zelf te beslissen waar het geld naartoe moet gaan in de plaats van de mensen in armoede, gezinnen of ouderen. Dat zie je ook bij hun voorstel om een deel van het Groeipakket te gebruiken om gratis schoolmaaltijden te voorzien. Wij pompen liever extra middelen in het Groeipakket (de vroegere kinderbijslag, red.) of in federale uitkeringen dan via voedselhulp te beslissen in hun plaats. Ook armoede-experts zoals Bea Cantillon (UAntwerpen) waarschuwen daarvoor.”

Intussen geeft stad Mechelen al aan dat ze hoe dan ook doorzet met het project van de voedselhub, “met of zonder steun van Vlaanderen”. “Het heeft een onbetaalbare maatschappelijke meerwaarde”, zegt schepen van Sociale Zaken Gabriella De Francesco (Groen). “We gaan voedselverspilling tegen, kunnen kwetsbare gezinnen via de sociale kruidenier ondersteunen en creëren werkgelegenheid in de sociale economie. Op vier jaar tijd herverdeelden we zo al 1.500 ton voedsel en groeide het team van zes naar vijftien medewerkers, waarvan dertien doelgroepmedewerkers. We zitten aan ruim 40 leveranciers voor producten die we herverdelen bij ruim 75 partners.”

Lees ook

 Ja, de armoede in Vlaanderen is gedaald. Maar is dat dankzij de Vlaamse regering?