Irakees aangeduid door Amerikanen als IS-financierder woont gewoon in Wijnegem

In de Wijnegemse OCMW-flat op het gelijkvloers hangt geen IS-vlag aan de muur. Op televisie speelt America’s Got Talent. Voor ons in de zetel zit Mushtaq Talib Zoughair Al-Rawi (55). Zijn naam werd deze week genoemd in een uitgebreid bericht op de site van het Amerikaanse ministerie van Financiën, als hoofdrolspeler in een netwerk dat terrorisme financiert, de Rawi-clan. Het ministerie meldt sancties tegen zes betrokkenen van deze clan, onder wie Mushtaq. Amerikaanse en Iraakse media pikten het nieuws gretig op. “De financierder van IS opereert vanuit België”, titelde La Libre op de voorpagina. 

De aantijgingen tegen deze “doorgewinterde fraudeurs” zijn niet min. Al in de jaren 90 zou de Rawi-clan de Iraakse dictator Saddam Hoessein hebben geholpen om zijn geld aan het officiële banksysteem te onttrekken en zo internationale sancties te omzeilen. Ondertussen zou datzelfde netwerk zich hebben omgeschoold voor de financiële transacties van IS. Daarvoor maakt het gebruik van hawala, een traditioneel, informeel betalingssysteem.   

Mushtaq zou een financieel netwerk hebben uitgebaat, met onder andere kantoren voor het verzenden van geld. “Vanaf december 2018 woonde Mushtaq met zijn gezin in België. Hij heeft geld witgewassen om de IS-operaties wereldwijd te faciliteren. Hij heeft geldwisselkantoren in Irak, Syrië, Turkije, Soedan en de Golf.”

We konden Mushtaq opsporen in Wijnegem, waar hij met zijn familie woont. Op deze warme dag staat de schuifdeur gewoon open, zodat kinderen van en naar het speelpleintje buiten kunnen lopen. En ook wij zijn welkom. Thee wordt uitgeschonken. De jongste zoon van Mushtaq kwam naar ons land als niet-begeleide minderjarige vluchteling en kreeg in november 2016 een erkenning als vluchteling. Op basis daarvan werd familiehereniging aangevraagd voor de rest van het gezin. In mei 2018 kwamen ze over naar België. Geeft ons land zo onderdak aan een doorgewinterde financierder van IS? 

“Helemaal niet”, zegt Mushtaq, wiens zoon naar het Nederlands tolkt. “Dat bericht staat vol fouten. Ze begrijpen het Iraakse systeem niet. Ja, ik had een geldwisselkantoor in Al-Qa’im. Toen IS kwam, hebben de inwoners zich vrijwillig overgedragen. Omdat we altijd problemen hadden met de sjiitische overheid uit Baghdad. Wat hadden ze verwacht dat ik tegen IS zou zeggen? Ik heb meermaals geweigerd om geld te lenen aan mensen van IS. Ze hebben me drie keer opgepakt en zweepslagen gegeven.”

In oktober 2018 deden de Amerikanen een spectaculaire inval bij de clan in Irak, waarvan de beelden op Arabische televisie zijn verspreid. 

Sindsdien zitten een zoon van Mushtaq en een broer gevangen. Daarbij maakten de Amerikanen ook een document buit met een officieel IS-zegel en de vingerafdruk van Mushtaq. Die vingerafdruk hadden ze omdat hij in 2007 bij de inval in Irak al eens was gevangengenomen. Mushtaq was kapitein in Saddam Hoessein’s Republikeinse Garde.

“Ik was eerste luitenant, ja, maar dat was maar tot 1992", zegt Mushtaq. “Ik heb in 2007 vastgezeten, maar ze hadden helemaal niks tegen mij. Pas na vijftien maanden hebben ze hun fout toegegeven en mij vrijgelaten.”

Mushtaq reageert verveeld op de vraag wat hij van IS denkt. “Twee ooms van mij zijn geëxecuteerd door IS.” Dat moet volstaan. Volgens Mushtaq en zijn zoon zijn ze nu het slachtoffer van een valstrik. Ze hebben hun familie vastgezet en de Iraakse overheid zou hen op die manier chanteren tot het betalen van een flinke borgsom. 

“Een van de namen in het Amerikaanse bericht is ondertussen al vrijgekomen na een betaling”, zegt zoon Abdulrahman. “Met het bericht dat de Amerikanen nu hebben verspreid, kunnen ze de prijs nog verder opdrijven.”

Het is moeilijk om uit te maken of deze familie moedwillig IS-financierders zijn, of eerder collaborateurs met IS tijdens de bezetting, of toch echt slachtoffers van een valstrik. In december hebben de Amerikanen hen uitgenodigd voor een gesprek in Antwerpen. De zoon zei hen dat hij hoopte dat ze zijn leven niet opnieuw zouden verpesten zoals in 2007. Doordat zijn vader toen vastzat, heeft hij nooit een goed Iraaks diploma gehaald.

“Even na ons gesprek met de Amerikanen is mijn oom dan gemarteld”, zegt Abdulrahman. “Ze gaven elektroshocks op zijn testikels. We zijn niet boos op de Amerikanen, maar wel op de Irakezen. Het zijn zij die dit dossier hebben gemaakt voor de Amerikanen, terwijl ze goed genoeg weten hoe het werkt in Irak.”