Dutchbatters trekken massaclaim tegen de staat in
De 230 Dutchbat III-veteranen die vorig jaar gezamenlijk een schadeclaim indienden tegen de staat, schorten die miljoenenclaim op. Het door minister Bijleveld van Defensie aangekondigde onderzoek naar de problemen die de veteranen nog altijd ondervinden heeft ze vertrouwen gegeven, dat zegt hun advocaat Michael Ruperti.
‘Puur omdat we invloed kunnen uitoefenen op het onderzoek. Er komen twee vertegenwoordigers van Dutchbat in en we kunnen aangeven wat we belangrijk vinden’, zegt Ruperti. Een woordvoerder van Defensie bevestigt tegen het ANP dat de onderzoekers nauw gaan samenwerken met de veteranen. ‘Een onderzoek dat duidelijk moet maken wat Defensie nog meer kan doen aan erkenning en zorg voor deze groep veteranen. Defensie hoopt dat dit hen helpt bij het verwerken van wat hen destijds is overkomen.’
Dutchbat wist in 1995 niet te voorkomen dat de moslim-enclave Srebrenica onder de voet werd gelopen door Bosnisch-Servische troepen. Die troepen richtten daarna een bloedbad aan dat aan meer dan zevenduizend moslimmannen- en -jongens het leven kostte. In 2016 erkende Jeanine Hennis-Plasschaert, de toenmalige minister van Defensie, dat de Nederlandse militairen een opdracht hadden gekregen ‘die op voorhand al onuitvoerbaar was’.
Erkenning
Ruperti is blij dat Defensie gezamenlijk wil optrekken om maatregelen te treffen voor de problemen die de veteranen volgens hem al 24 jaar lang ondervinden. ‘Het gaat er voornamelijk om dat er erkenning is voor het feit dat het een bijzondere missie was die veel gevolgen heeft voor de veteranen. Ze hebben niet alleen psychische, maar ook economische en sociale schade geleden. Het is mooi dat dat nu in kaart wordt gebracht.’
Hij verwacht dat het onderzoek een jaar tot anderhalf jaar duurt. In de tussentijd hoopt hij zogenaamde quick wins te behalen: maatregelen die al getroffen kunnen worden voor het onderzoek is afgerond. ‘Een fonds voor terugkeerreizen bijvoorbeeld. Een groot aantal veteranen heeft behoefte om onder begeleiding terug te keren, maar door financiële problemen lukt dat ze nu niet.’
De gesprekken met Defensie verliepen in het begin moeizaam, aldus de advocaat. ‘Het standpunt was: veteranen met PTSS kunnen zich melden, daar bestaat een bepaald traject voor. Maar dit is een bijzondere categorie met meer schade dan PTSS.’ Die erkenning komt er nu door het onderzoek en de veteranennota. Minister Bijleveld zei dat de uitkomsten van het onderzoek ‘recht [moeten] doen aan de behoeften van veteranen’, verklaart de advocaat. ‘Dat heeft ons vertrouwen gegeven.’
Naast erkenning vroegen de veteranen in het verzoekschrift voor de schadeclaim ook om een ‘symbolisch bedrag’ van duizend euro per veteraan voor elk jaar dat is verstreken sinds de val van Srebrenica in 1995. ‘We moesten een bedrag noemen om druk uit te oefen op Defensie. Dat heeft dus effect gehad. Nu moet in kaart worden gebracht wie welke schade heeft geleden. De een heeft financiële problemen door werkloosheid, de ander door een echtscheiding en psychische problemen. We moeten op individueel niveau kijken hoe we de veteranen weer op weg kunnen helpen. Dit is in ieder geval een goede start.’
Lees verder over de nasleep van de val van Srebrenica
Oud-majoor Rob Franken deed in december vorig jaar zijn verhaal over de val van Srebrenica. Na 21 jaar loyaal te zijn geweest aan het ‘amateurisme’ van Den Haag, kiest hij voor zijn ‘mannen’, die bezig zijn met een claim tegen de staat. ‘Het was bijna misdadig om ons op missie te sturen.’ Lees hier het interview terug.
Ronald Wentink was in 1995 een van de blauwhelmen die bij Srebrenica overlopen werden door Servische milities, die daarna 8.000 moslims doodden. Samen met een aantal ex-maten klaagt hij de staat aan. ‘We werden afgeschilderd als lafaards.’
Anne Mulder was als 25-jarige militair in Srebrenica, hij weet hoe de veteranen zich voelen. ‘We werden totaal vernederd.’ Lees hier het interview met het VVD-Kamerlid terug.