Waarom een grote komiek het kleine Toomler aandoet
Boeker Stefan Pop vertelt hoe hij grote namen (Doug Stanhope!) en veelbelovend talent weet binnen te slepen voor het jaarlijkse Comedytrain International Summer Festival in club Toomler.
Eigenlijk zou Michelle Wolf deze zomer in Toomler staan, maar helaas brak zij net te vroeg door. Het is het spanningsveld waarin boeker en stand-upcomedian Stefan Pop opereert bij het Comedytrain International Summer Festival. Voor dit jaarlijkse festival komen buitenlandse stand-upcomedians naar Toomler, het comedycafé naast het Amsterdamse Hilton Hotel. Toomler is het thuishonk van de Comedytrain, het collectief van cabaretiers als Hans Teeuwen, Micha Wertheim en Theo Maassen.
‘Michelle Wolf was al geboekt voor deze zomer,’ vertelt Stefan Pop (32), ‘maar toen brak ze ineens wereldwijd door met haar speech op het White House Correspondents’ Dinner. Daarna kwam er zo veel op haar af dat ze haar optreden bij ons heeft moeten afzeggen. Ik was dus blijkbaar nét iets te laat. De kunst voor mij is om dit soort komieken naar Toomler te halen vóór ze de grote sprong maken.’
Hoewel Toomler slechts 150 stoelen heeft, zijn er toch nog genoeg buitenlandse comedians van naam die er graag komen optreden. Zoals de door kenners hoog aangeschreven Amerikaan Doug Stanhope (51). Een blik op zijn speellijst leert dat Stanhope met zijn nieuwe show enkel in grote, uitverkochte theaters in de VS en Engeland optreedt, én twee avonden in Amsterdam. Pop: ‘Met Stanhope hebben we een persoonlijke band opgebouwd, hij heeft door de jaren heen al vaker in Toomler opgetreden. Hij weet dat de sfeer bij ons goed is, dat de club wordt gerund door mensen die van comedy houden.’
Doug Stanhope wordt geroemd om zijn rauwe en confronterende stijl. Over zijn nieuwe show jubelde de Britse krant The Guardian begin deze maand nog in een viersterrenrecensie: ‘Soms uiterst grimmig, maar bovenal is het opwindend om in één ruimte te verkeren met een van de scherpste geesten en grootste ongeleide projectielen in de comedyscene.’ Pop vult aan: ‘Hij zoekt de plek op waar het voor hem pijn doet, en daarmee ook waar het voor het publiek pijn doet. Maar ik vind niet dat hij makkelijke ‘shock comedy’ maakt. Bij Stanhope geloof je dat het vanuit een oprechte plek komt.’
Naast een gearriveerde komiek als Stanhope boekte Pop voor de nieuwe editie van zijn festival vooral veelbelovende jonge komieken. Hij laat zich tippen door zijn internationale kennissen, reist naar alternatieve comedyclubs in Los Angeles en bezoekt de drie belangrijkste comedyfestivals: de Fringe in Edinburgh, het Melbourne International Comedy Festival en het Just for Laughs Festival in Montreal. ‘Op die festivals probeer ik de mensen te spotten die we nog niet kennen. Dan kom je best veel bagger tegen, maar de kick is groot als ik een echt talent ontdek.’
Welke comedians zijn goed op hun plek in Toomler? Pop: ‘Ten eerste wil ik een gevarieerd aanbod: mannen, vrouwen, culturele achtergronden, absurdisme, politieke comedy – voor iedere doelgroep wil ik iets aanbieden. Daarnaast vind ik het belangrijk dat het ook voor onze eigen comedians een interessant festival is om te bezoeken, waar zij zelf inspiratie uit kunnen halen.’
De laatste jaren wordt ook in grote concertzalen als Afas Live en Ziggo Dome veel stand-upcomedy geprogrammeerd. Wat kan Toomler daartegenover stellen? Pop prijst de unieke sfeer: ‘In Toomler verkopen we niet per se de naam van de komiek, maar de ervaring van stand-upcomedy. Ik hoop dat het publiek in onze informele setting ervaart dat het leuker is om met een biertje in een café naar stand-upcomedy te kijken dan naar een gelikte show in een grote zaal. In een kleine zaal kan het ook sneller misgaan. Als je in Toomler iemand uit het publiek aanspreekt, ziet iedereen dat. Als de grap die je vervolgens over de toeschouwer maakt verkeerd valt, kan het publiek besluiten: wij mogen jou niet. Dat maakt het een stuk spannender.’
Doug Stanhope, dinsdag 19 en woensdag 20 juni in Theater Toomler, Amsterdam.
Het Comedytrain International Summer Festival, van 4 juli t/m 11 augustus.
4 interessante comedians op het festival dit jaar
Fin Taylor, uit Groot-Brittannië, speelt 11-14 juli
De man van het moment in Engeland. Taylor gooide de laatste jaren hoge ogen op het Fringe Festival van Edinburgh met maatschappijkritische comedy in de lijn van Doug Stanhope. Taylor bespreekt trends als gentrificatie en biologische markten, maar gaat verder dan enkel hipsters afzeiken: hij prikt door nepheid heen en legt diepere structuren bloot.
Lou Sanders, uit Groot-Brittannië, speelt 18-21 juli
Sanders is een vrouw met reputatie in de Britse comedyclubs. Dat circuit wordt gedomineerd door mannen, maar Lou Sanders is onbevreesd en kan ieder publiek verbaal aan. Sanders’ humor valt onder wat de Britten quirky noemen: eigenzinnig, chaotisch, ze bespreekt haar eigen neuroses en geeft haar onderwerpen vaak een surrealistische draai.
Ivan Aristeguieta, uit Australië, speelt 25-28 juli:
Aristeguieta groeide op in Venezuela en emigreerde naar Australië. Hij heeft een boeiend levensverhaal dat hij verwerkt in zijn act. Ook zijn commentaar op de huidige politieke crisis in Venezuela maakt zijn werk interessant. Hij sprong eruit op het Melbourne International Comedy Festival en komt nu met zijn langverwachte tweede show.
Michael Che, uit Verenigde Staten, speelt 1-4 augustus
Een grote naam, want Che is de hoofdschrijver van Saturday Night Live, de satirische tv-show die floreert in het tijdperk-Trump. Che heeft dus invloed in de VS, en als zwarte man in de overwegend witte tv-wereld is dat extra bijzonder. In zijn stand-up mixt hippe dertiger Che persoonlijke verhalen met maatschappelijk commentaar, maar hij is niet belerend.
Al veel beroemdheden in Toomler
De programmeurs van Toomler hebben al veel internationale beroemdheden weten binnen te slepen. Zo trad Zuid-Afrikaan Trevor Noah in 2013 nog op in de Amsterdamse comedyclub, vlak vóór hij doorbrak met zijn bijdragen aan het satirische Amerikaanse programma The Daily Show. Ook andere grote komieken, zoals de Amerikaan Louis C.K. en de Australiër Jim Jefferies, stonden ooit in het intieme Toomler voor 150 man. Recentelijk keerden zij terug naar Amsterdam, maar dan wel voor duizenden mensen in de Ziggo Dome.