Gent en Antwerpen lopen pak inkomsten mis

Van de invoering van het Gentse circulatieplan in april 2017 tot en met april 2018 reden meer dan 49.000 auto’s zonder toestemming door de 'knips', die moeten vermijden dat doorgaand verkeer door het stadscentrum rijdt. Die overtredingen leverden de stad in dat eerste jaar 2,7 miljoen euro op. Dat had nog zo'n 675.000 euro meer kunnen zijn: buitenlandse automobilisten, goed voor zo'n 20 procent van alle overtredingen, worden niet beboet.

Gents oppositielid Veli Yüksel (CD&V) noemt het "onbegrijpelijk dat buitenlanders de dans compleet ontspringen terwijl eigen inwoners en Belgen de volle pot betalen voor dit ‘knipwerk’".

Belgische chauffeurs die een overtreding begaan, krijgen een boete in de bus nadat hun nummerplaat via de Dienst Inschrijving Voertuigen (DIV) aan hun identiteit gelinkt wordt. Bij buitenlandse bestuurders is dat niet zo eenvoudig aangezien hun gegevens niet automatisch in de Gentse databank zitten. "Het probleem is dat iedere stad andere software heeft als het over GAS-boetes gaat, en dus zelf een informaticasysteem moet ontwikkelen om buitenlandse bestuurders te kunnen beboeten", legt Gents mobiliteitsschepen Filip Watteeuw (Groen) uit.

Controles op straat

Ook de stad Antwerpen merkt, sinds de invoering van de lage-emissiezone (LEZ) in februari vorig jaar, dat het niet eenvoudig is om buitenlandse overtreders te beboeten. Per maand passeren er gemiddeld zo'n 6,2 miljoen wagens de LEZ. Het grootste deel daarvan (94 procent) met een Belgische nummerplaat, maar ook 220.000 Nederlandse voertuigen, 20.000 Franse en nog 118.000 andere buitenlanders. Alleen: die buitenlandse chauffeurs kunnen niet zomaar gesanctioneerd worden. 

"Met ons cameraschild kunnen we wel nummerplaten registreren, maar de identiteit van de bestuurder niet achterhalen", zegt Liesbet Brzyk, woordvoerster van Antwerps schepen van Leefmilieu Nabilla Ait Daoud (N-VA). "Daarom zijn we vrij snel overgegaan op meer politiecontroles op straat met onmiddellijke inning." Hoeveel geld Antwerpen zo is misgelopen, is niet duidelijk. 

Waarom is het zo moeilijk voor Gent en Antwerpen om boetes te innen bij niet-Belgen, terwijl buitenlandse chauffeurs die een snelheidsovertreding begaan in ons land meestal wel meteen een boete krijgen? In Gent en Antwerpen gaat het om administratieve boetes, en niet om strafrechtelijke verkeersovertredingen, legt mobiliteitsexpert Johan De Mol (UGent) uit. "Over die verkeersovertredingen zijn binnen Europa onderhandelingen gevoerd waarin al die boetes bepaald zijn, de zogenaamde crossborder traffic."

Maar die gelden dus enkel voor pv's. Over administratieve boetes bestaat minder eenduidigheid. "Antwerpen is een pionier met het invoeren van een LEZ in Vlaanderen, wat onvermijdelijk enkele kinderziektes met zich meebrengt", zegt Brzyk. Intussen heeft de Scheldestad zelf bilaterale verdragen afgesloten met Frankrijk en Nederland waardoor op korte termijn ook Nederlandse en Franse bestuurders volautomatisch beboet zullen kunnen worden.

Ook in Gent zou het softwaresysteem tegen januari 2019 op punt moeten staan voor Nederlandse en Franse overtreders. "Dat is belangrijk, want het kan uiteraard niet dat buitenlanders zich niets aantrekken van de regels", zegt Watteeuw, die er wel nog op wijst dat het aantal overtredingen daalt. "En dat is uiteindelijk het doel: het gedrag aanpakken."