De Deense inlichtingendienst (PET) heeft dinsdag aangekondigd dat een Russische staatsburger op verdenking van spionage is opgepakt. Deense media noemen de vrouw een bekend figuur in de Russische gemeenschap in Denemarken.

Volgens PET wordt de "in Denemarken wonende Russische burger" ervan verdacht "een buitenlandse inlichtingendienst in Denemarken te hebben laten opereren, onder andere door beïnvloedingsactiviteiten". 

De vrouw werd opgepakt in het zuiden van Kopenhagen en zou na verhoor worden vrijgelaten, aldus de inlichtingendienst. PET benadrukt dat de arrestatie niets te maken heeft met de Europese verkiezingen afgelopen weekend. 

De Deense openbare omroep DR berichtte recent, samen met andere Europese media, over de Russische stichting Pravfond. Die stichting opereert, met steun van de Russische autoriteiten, vanuit Moskou en wordt ingezet om operaties in het voordeel van Rusland te financieren. Documenten waarop DR de hand kon leggen geven aan dat het concreet gaat om desinformatie en de verdediging van spionageverdachten.

De Europese Commissie de lidstaten heeft voorgesteld om het regime voor de tijdelijke bescherming van Oekraïense vluchtelingen met een jaar te verlengen tot 4 maart 2026. Gezien de aanhoudende Russische aanvallen op civiele en kritieke infrastructuur in Oekraïne zijn de voorwaarden voor een veilige en duurzame terugkeer nog niet vervuld, meent de Commissie. "Zolang de Oekraïners nood hebben aan bescherming tegen de bommen van Poetin, zal de Europese Unie die bieden: dit is de constante die naar voren komt in alle discussies met onze 27 lidstaten", aldus vicevoorzitter Margaritis Schinas.

Kort na de Russische invasie in februari 2022 hadden de 27 lidstaten unaniem besloten om de richtlijn over tijdelijke bescherming te activeren. Zo hoefden de Oekraïense vluchtelingen de traditionele asielprocedure niet te doorlopen en kregen ze meteen verblijfsrecht en toegang tot huisvesting, sociale bijstand, gezondheidszorg, de arbeidsmarkt en onderwijs. Bijna 4,2 miljoen vluchtelingen genieten van het statuut. In België gaat het om ongeveer 75.000 mensen. De Commissie stelt nu voor om het regime opnieuw met een jaar te verlengen, van 5 maart 2025 tot 4 maart 2026. Ze zal haar voorstel donderdag presenteren op een bijeenkomst van de ministers bevoegd voor asiel en migratie in Luxemburg. 

Het Russische leger is al wekenlang Oekraïense energiefaciliteiten aan het beschieten. Het Kremlin heeft de beschietingen nu verklaard door een link te leggen met Oekraïense defensiebedrijven. "Ongetwijfeld heeft het in bepaalde gevallen iets te maken met militaire infrastructuur", antwoordde Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov dinsdag volgens Russische persbureaus op de vraag of hij het Oekraïense energievoorzieningssysteem als een legaal militair doelwit beschouwt.

Rusland begon zijn aanvalsoorlog tegen Oekraïne meer dan twee jaar geleden en heeft sindsdien regelmatig en systematisch energievoorzieningsfaciliteiten in het buurland aangevallen. Volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski is 80 procent van de thermische centrales en een derde van de waterkrachtcentrales vernietigd.

De mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft de aanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur bekritiseerd als een oorlogsmisdaad, omdat ze de bevolking afsnijden van de warmte-, elektriciteits- en watervoorziening. 

De Duitse kanselier Olaf Scholz heeft er bij zijn westerse bondgenoten op aangedrongen om de Oekraïense luchtverdediging te versterken. Hij deed dat op een internationale conferentie over de wederopbouw van Oekraïne in Berlijn, die werd bijgewoond door de Oekraïense president Volodimir Zelenski. Zowat 2.000 vertegenwoordigers uit de politiek, economie en internationale organisaties zijn naar de Duitse hoofdstad afgezakt voor de conferentie. 

Scholz drong er bij de westerse bondgenoten op aan meer te doen om Oekraïne in staat te stellen zichzelf te verdedigen tegen Russische beschietingen van zijn vitale civiele infrastructuur. "Wat het Oekraïense leger op dit moment het hardst nodig heeft zijn munitie en wapens, met name voor de luchtverdediging", zei Scholz. Hij wees er op dat Berlijn een derde Patriot-luchtverdedigingssysteem gaat leveren. "Ik wil iedereen hier vandaag vragen om ons Oekraïense luchtverdedigingsinitiatief zoveel mogelijk te steunen", zei hij.

Scholz zei ook dat er "geen militaire overwinning noch vrede zal worden gedicteerd door Vladimir Poetin in zijn oorlog tegen Oekraïne". "Het bevorderen van dit bewustzijn is waar het om gaat op de vredestop die dit weekend in Zwitserland wordt gehouden", verklaarde de leider, en hij voegde er nogmaals aan toe dat de bondgenoten Oekraïne zullen steunen "zo lang als nodig is".

Zelenski zelf zei dinsdag dat de Russische bombardementen op de Oekraïense energie-infrastructuur de elektriciteitsproductie sinds de winter hebben gehalveerd. "Russische raket- en drone-aanvallen hebben al 9 gigawatt aan capaciteit vernietigd. Het piekverbruik van elektriciteit bedroeg afgelopen winter 18 gigawatt. Dus de helft daarvan bestaat nu niet meer", klonk het.

Volgens de Oekraïense president is luchtafweer het antwoord. "Meer luchtafweersystemen om de Oekraïense steden en energie-infrastructuur te beschermen, zijn het antwoord om de Russische invasie te beëindigen."

"Het is de terreur van de raketten en bommen die de Russische troepen helpt om op de grond op te rukken", zei Zelenski. "Zolang we Rusland niet de mogelijkheid ontnemen om Oekraïne te terroriseren, zal Poetin niet echt geïnteresseerd zijn in het zoeken naar een rechtvaardige vrede".

Noorwegen gaat zelf 37 Leopard-gevechtstanks op eigen bodem assembleren. Dat heeft het Noorse ministerie van Defensie bekendgemaakt. Noorwegen bestelde vorig jaar 54 Leopard 2A8-tanks voor in totaal 1,8 miljard euro bij de Duitse producent Krauss-Maffei Wegmann. Daarvan zullen er 37 worden geproduceerd in Noorwegen zelf. Mogelijk zullen op de nieuwe assemblagelijn ook voertuigen voor andere landen worden geproduceerd. Het is voor het eerst dat de Noren zelf hun tanks gaan assembleren. 

Een Russische SU-34 bommenwerper is tijdens een trainingsvlucht neergestort in de bergen van de Kaukasus, waarschijnlijk als gevolg van een technische storing. De bemanning aan boord is om het leven gekomen. Dat meldden de Russische persbureaus op gezag van het ministerie van Defensie. Het is niet meteen bekend hoeveel mensen aan boord waren. De SU-34 is een supersonische bommenwerper voor middellange afstand, afkomstig uit de voormalige Sovjet-Unie. 

Rusland zegt het dorp Staromaiorske in de regio Donetsk, in het oosten van Oekraïne, te hebben veroverd. De verovering van Staromaiorske zou een klap zijn voor de Oekraïense autoriteiten, omdat het land het dorp juist vorig jaar op de Russen had heroverd.

Oekraïne heeft dit voorjaar tientallen dorpen aan het front moeten opgeven, omdat de Russen sterker zijn wat betreft manschappen en materieel. Maar het land claimt ook successen, onder andere op de Krim, die Rusland in 2014 inlijfde en waar Oekraïne nu aanvallen uitvoert.

De herhaaldelijke Russische aanvallen op Oekraïense energie-infrastructuur hebben al voor 56,2 miljard dollar (52 miljard euro) aan schade veroorzaakt. Dat blijkt uit een onderzoek van de Kyiv School of Economics (KSE). Het gaat om de rechtstreekse schade en de gederfde inkomsten. Voor de wederopbouw van de beschadigde infrastructuur is ongeveer 50,5 miljard dollar (47 miljard euro) nodig.

De rechtstreekse schade bedroeg vanaf mei 16,1 miljard dollar. Vooral elektriciteitscentrales, hoogspanningsleidingen en infrastructuur in de olie- en gassector liep al zware schade op. De energiebedrijven zagen daarnaast ook nog eens 40 miljoen dollar aan gederfde inkomsten door hun neus geboord.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski is maandagavond in Duitsland aangekomen. Dat heeft hij gemeld op X. Zelenski neemt er dinsdag deel aan een internationale conferentie over de wederopbouw van zijn land. 

Een oplossing voor de Oekraïense energiesector staat helemaal bovenaan Zelenski's prioriteitenlijstje. Daarnaast zal de Oekraïense president het met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz hebben over luchtafweer en gemeenschappelijke wapenproductie.

Op de conferentie worden zowat 2.000 vertegenwoordigers uit de politiek, economie en internationale organisaties verwacht. Ook tien regeringsleiders zullen er hun opwachting maken. Het is het derde bezoek van de Oekraïense president aan Duitsland sinds het begin van de oorlog met Rusland.

De Poolse overheid voert opnieuw een bufferzone in aan een deel van de grens met Wit-Rusland, om migratie af te schrikken. De regering heeft maandag aangekondigd dat de bufferzone donderdag opnieuw wordt opgericht.

Warschau beschuldigt Moskou en Minsk ervan een toestroom van Afrikaanse migranten via Wit-Rusland naar Polen te orkestreren. De bufferzone moet de oversteek door illegale migranten van de grens moeilijker maken en "betere werkomstandigheden voor de grenswacht, het leger en de politie" mogelijk maken, aldus premier Donald Tusk.

Volgens Poolse minister van Binnenlandse Zaken Czslaw Mroczek zal de zone zich uitstrekken over de "de twee delen waar we het grootste aantal oversteken hebben", ofwel "zowat zestig kilometer". "Over ongeveer 45 kilometer gaat het over een zone van ongeveer 200 meter diepte", zei hij. Het deel waarin ook natuurreservaten liggen, zal wat dieper zijn, maar "niet meer dan 2 kilometer", klonk het.

De burgemeester van Charkov heeft de internationale gemeenschap opgeroepen om een steentje bij te dragen bij de wederopbouw van de Oost-Oekraïense stad. Tijdens een conferentie in Berlijn beschreef Ihor Terechov de wijdverbreide schade die is aangericht door de talrijke Russische luchtaanvallen. De schade zou meer dan 10 miljard euro bedragen.

Al wekenlang bombardeert Rusland civiele infrastructuur, waarbij mannen, vrouwen en kinderen het leven laten. Maar Oekraïne houdt voet bij stuk, klinkt het. Het doel is om de stad bij de wederopbouw veiliger te maken.

Dinsdag gaat een tweedaagse conferentie van start in Berlijn over de wederopbouw van Oekraïne. Duitsland staat achter het door oorlog geteisterde land en zal een leidende rol opnemen, zegt de Berlijnse senator voor Economische Zaken, Franziska Giffey.

Zeven personen zijn maandag gewond geraakt bij een aanval op een Russische stad aan de grens met Oekraïne. Vier personen liepen verwondingen op bij een mijnexplosie, drie anderen bij een Oekraïens bombardement. Dat heeft de gouverneur van Belgorod, Vjatsjeslav Gladkov, bekendgemaakt.

"Vier personen zijn op een mijn gelopen in de stad Sjebekino, onder wie drie personen van de territoriale verdediging en een werknemer van de televisiezender Rossia-24", aldus Gladkov op berichtenplatform Telegram.

Eerder op de dag had Gladkov melding gemaakt van een ander incident, waarbij drie mensen gewond raakten bij Oekraïense aanvallen. Een man en twee vrouwen werden naar het ziekenhuis overgebracht.

Het Russische offensief in de regio Charkov, in het oosten van Oekraïne, "is afgeslagen", zegt de veiligheidsadviseur van het Witte Huis zondag. Dat is volgens de adviseur een gevolg van de Amerikaanse toestemming om door de VS geleverde wapens te gebruiken bij aanvallen op doelen op Russisch grondgebied.

"Charkov blijft bedreigd, maar de Russen hebben de afgelopen dagen geen terrein gewonnen in het gebied", zei veiligheidsadviseur Jake Sullivan op de Amerikaanse zender CBS. De Russen lanceerden in de regio Charkiv een offensief op 10 mei, maar slaagden niet in een grote doorbraak.

Volgens Sullivan had het geen zin om de Oekraïners Rusland niet langer te laten aanvallen tijdens het Russische offensief. "Dat is, vanuit het standpunt van de president, simpelweg gezond verstand", aldus Sullivan. Een ingewijde zei eerder dat president Joe Biden vindt dat de Oekraïners moeten kunnen terugschieten als ze door Russische troepen worden aangevallen.

Oekraïne heeft voor het eerst een Su-57-straaljager op Russisch grondgebied weten te treffen. Volgens de Oekraïense militaire inlichtingendienst (HUR) zou het vliegtuig beschadigd zijn geraakt na een aanval op het vliegveld Akhtoebinsk in de regio Astratsjan, zo'n 589 kilometer verderop van de frontlinie.

Satellietbeelden tonen aan dat het toestel op 7 juni nog intact was, maar op 8 juni explosieve schade opliep na een drone-aanval. Rusland meldde die dag dat er inderdaad een droneaanval was uitgevoerd op verschillende regio's, waaronder Astratsjan .

De Su-57 is Ruslands modernste straaljager, waarvan er slechts enkele exemplaren in dienst zijn bij de Russische luchtmacht. Het toestel kan onder meer kruisraketten vervoeren die regelmatig worden ingezet tegen doelen in Oekraïne, ook burgerdoelen. 

Eerder wist Oekraïne al zes Russische gevechtsvliegtuigen, voornamelijk Su-25's, neer te halen. Maar de vernietiging van de Su-57 is volgens HUR "het eerste dergelijke geval in de geschiedenis". Vorige maand raakte Oekraïne ook al het Belbek-vliegveld op de bezette Krim, waarbij drie Russische vliegtuigen, waaronder een Su-27 en twee MiG-31's, werden beschadigd. 

De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron is het slachtoffer geworden van een videogesprek met iemand die zich voordeed als de voormalige Oekraïense president Petro Porosjenko. Dat meldt het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken. "Er werden een aantal berichten uitgewisseld, gevolgd door een kort videogesprek tussen de minister van Buitenlandse Zaken en iemand die beweerde Petro Porosjenko te zijn", klinkt het.

"Hoewel het videogesprek duidelijk met Porosjenko leek te zijn, werd de minister van Buitenlandse Zaken na het gesprek achterdochtig. Er werd hem gevraagd naar de contactgegevens van andere mensen, en gezien zijn bezorgdheid stopte de minister met antwoorden", aldus het ministerie. Na onderzoek door zijn diensten werd bevestigd dat de uitwisseling, waarvan de datum niet werd onthuld, "niet echt was en dat de berichten en het videogesprek een hoax waren", klinkt het.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het de affaire onthult om te voorkomen dat de beelden zouden worden gemanipuleerd als ze openbaar zouden worden gemaakt. Cameron van zijn kant "betreurde zijn fout".

Cameron, Brits premier tussen 2010 en 2016, was in 2015 al eens het slachtoffer van een telefonische hoax. Een man belde hem op, en deed zich voor als de directeur van de Britse inlichtingendienst GCHQ. De Britse regering moest destijds haar beveiligingsprocedures herzien. 

Oekraïne heeft vrijdagnacht Russische doelen aangevallen met 25 drones. Dat melden de Russische autoriteiten. Onder meer in de grensregio's Rostov, Brjansk en Belgorod werden drones neergehaald, aldus het Russische ministerie van Defensie. Volgens gouverneur Vjatsjeslav Gladkov van Belgorod werd in zijn gebied een dorpskerk beschadigd. Er vielen geen slachtoffers. Ook het geannexeerde schiereiland de Krim zou herhaaldelijk doelwit zijn geweest.

Ook in de deelrepubliek Noord-Ossetië in de Kaukasus zou een drone zijn binnengedrongen. Gebiedschef Sergej Menjailo meldde dat het doelwit een militaire luchthaven was. Het zou de eerste keer zijn sinds het begin van de oorlog dat een Oekraïense drone Noord-Ossetië bereikt.

Of echt alle Oekraïense drones door de Russische luchtverdediging werden neergehaald, kan momenteel niet onafhankelijk worden geverifieerd. Het Russische ministerie van Defensie geeft doorgaans geen informatie over drones die hun doel bereiken. 

De Russische bezetters beschuldigen Oekraïne ervan een winkel te hebben aangevallen in het bezette deel van de oblast Cherson, in het zuiden van Oekraïne. Volgens de Russen zijn daarbij zeker 19 doden gevallen.

Vladimir Saldo, hoofd van de bezetting in Cherson, stelt dat in het dorp Sadove een winkel is getroffen. Daarbij zouden klanten en personeel omgekomen zijn. "Negentien mensen zijn dood en vijf anderen zijn gewond", aldus Saldo op berichtendienst Telegram. Hij zegt dat het om een dubbele aanval ging, waarbij ook een Himars-raket zou zijn gebruikt. Eerder op vrijdag zouden nog eens vier mensen omgekomen zijn bij een aanval met een Amerikaanse Atacms-raket op de stad Loehansk, die eveneens wordt bezet door Russische troepen.

De Franse president Emmanuel Macron wil een coalitie "afronden" van landen die militaire instructeurs naar Oekraïne willen sturen. "Verschillende van onze partners hebben al hun toestemming gegeven", aldus Macron. De Franse president verduidelijkte niet welke landen dat dan juist zijn. "We gaan de komende dagen gebruiken om een coalitie te finaliseren", aldus Macron. Hij vindt de vraag van Oekraïne daartoe legitiem.

Tijdens een persconferentie aan de zijde van de Oekraïense president Volodimir Zelenski sprak Macron zijn steun uit voor de "daadwerkelijke lancering" van onderhandelingen voor de toetreding tot de EU van Oekraïne, "tegen het einde van de maand". Frankrijk zal Oekraïne blijven steunen "op Europees niveau", aldus de Franse president. De Europese Commissie is volgens diplomatieke bronnen in Brussel van oordeel dat Oekraïne voldoet aan de voorwaarden voor een eventuele start van de onderhandelingen. De beslissing moet echter unaniem worden genomen en Hongarije dreigt dat proces te blokkeren. 

Nederland gaat samen met Zweden en Denemarken infanteriegevechtsvoertuigen bouwen voor Oekraïne, meldt het Nederlandse ministerie van Defensie. Het grootste deel, 180 van de in totaal 230 CV90-pantserwagens, wordt volgens een woordvoerder in Nederland gemaakt. Voor de bouw draagt Nederland 400 miljoen euro bij. Dat staat volgens Defensie gelijk aan "enkele tientallen" pantserwagens. Hoeveel geld Denemarken en Zweden bijdragen is niet bekendgemaakt.