“Op vraag van medewerkers en studenten, ook van de media en vredesorganisaties, hebben we de lijst opgesteld van alle lopende samenwerkingen met universiteiten en andere organisaties in Israël. We hebben een ethische commissie die nagaat wat het risico is dat onze projecten bijdragen aan schendingen van mensenrechten en democratie”, zegt Herman Van Goethem.

LEES OOK. Studenten en professoren bezetten stadscampus Universiteit Antwerpen: “Er is een genocide gaande, dan kún je niet neutraal zijn”

Sinds begin deze week brengen enkele tientallen studenten de nacht door in de agora van de UAntwerpen. De demonstranten, onder wie ook docenten, eisen niet alleen duidelijkheid maar ook dat de universiteit haar banden met Israëlische onderwijsinstellingen verbreekt.

Welke houding een universiteit in zulke context moet aannemen, is een vraag die ze ook bij de instelling zelf hebben gesteld. In de Raad van Bestuur van 14 mei werd echter opgemerkt dat dit niet de juiste vraag is. “Het is niet de rol van een universiteit om een stelling in te nemen over concrete conflicten die onze democratische samenleving zeer verdelen, wel om een agora te zijn waar meningen kunnen gonzen, weerklinken en botsen, zodat ieder de eigen houding kan bepalen”, licht Herman Van Goethem toe.

“Eigen standpunt kan”

Dat de universiteit als instelling geen standpunt inneemt, betekent volgens de rector niet dat er strikte neutraliteit heerst. “Docenten kunnen in colleges en debatten eigen standpunten verkondigen en verdedigen, steeds binnen academische standaarden. Studenten en medewerkers mogen hun verontwaardiging uiten, zoals nu het geval is aan universiteiten overal in de wereld, steeds op vreedzame wijze.” (Lees verder onder de foto)

“We willen ook de lijnen open houden naar lokale onderzoekers die vaak juist de interne spreekbuizen zijn om democratie en mensenrechten te verdedigen”

Herman Van Goethem

Rector

Wat de samenwerking met Israëlische onderwijsinstellingen betreft zegt Herman Van Goethem dat er niet naar een land of een instelling wordt gekeken. “Wel individuele samenwerkingsprojecten. Vanzelfsprekend kijken we met extra zorg naar samenwerkingen in conflictgebieden waar de kans op misbruik groter is, maar tegelijkertijd willen we ook de lijnen open houden naar lokale onderzoekers die vaak juist de interne spreekbuizen zijn om democratie en mensenrechten te verdedigen”, aldus nog Herman Van Goethem.

LEES OOK. Vijftigtal studenten brengen nacht door in tent op stadscampus Universiteit Antwerpen

Studenten niet helemaal tevreden

Vredesorganisaties en de studenten zien het publiceren van de lijst alvast als een overwinning. “Eigenlijk had men ons die lijst vorig jaar al beloofd”, zegt een woordvoerder van de studenten. “Uiteindelijk heeft de rector ons dan deze week schriftelijk beloofd de lijst binnen de 48 uur te bezorgen.”

Voor de bezettende studenten is de eis tot transparantie bij deze ingewilligd. Toch stelt het statement van de rector hen enigszins teleur. “Dit is de eerste van slechts drie eisen waaraan wordt tegemoetgekomen”, klinkt het. “De toon in het commentaar van de rector voelt als een slag in het gezicht.” Ook aan de UGent waren studenten niet meteen tevreden met een poging tot toenadering vanuit de instelling.

“De lijst die de rector verstuurt is vergelijkbaar met de lijst die eerder met Vredesactie (een Belgische ngo, red.) gedeeld werd”, klinkt het bij de jongeren. “De volledigheid van de lijst zal gecontroleerd worden. Er wordt namelijk niet gesproken over investeringen die de universiteit maakt, en wat de verschillende onderzoeken en samenwerkingen precies inhouden.”

De samenwerkingen die nu worden vrijgegeven, leggen voor de studenten vooral de bestaande banden met instellingen als UTel Aviv en Bar Ilan University bloot. Daarom betreuren de jongeren het feit dat de universiteit weigert een standpunt in te nemen tot een academische boycot en een oproep voor een staakt-het-vuren, wat al langer een eis was.

“Geen standpunt innemen is ook een standpunt innemen”, besluit Bas Naessens, woordvoerder van de studenten. “Door geen positie te kiezen, steun je impliciet het status quo. Wij vroegen drie jaar geleden al om een boycot in een open brief, die toen ondertekend werd door duizenden studenten en academici.”