Oxfam roept de toekomstige regering op om maatregelen te nemen voor een eerlijke verdeling van de welvaart.

De ngo die ongelijkheid wil bestrijden en ijvert voor een rechtvaardige economie komt naar aanleiding van 1 mei, de Dag van de Arbeid, met “Het Ongelijkheidsdividend” op de proppen. Het rapport toont volgens de organisatie aan hoe ongelijkheid systematisch geproduceerd wordt in ons land.

Enerzijds zijn de winstmarges van bedrijven de voorbije twintig jaar volgens de ngo nooit hoger geweest. Daarbij verwijst Oxfam naar de 1 procent grootste bedrijven, gemeten naar loonmassa. Maar door de loonnorm is er geen opslag mogelijk boven de index in 2023 en 2024, klinkt het, terwijl de winsten die inflatie aanjoegen.

“In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn het volgens ons toch de bedrijfswinsten die het meest hebben bijgedragen aan de sterke inflatieperiode die we hebben meegemaakt.” Of nog: “In België droegen de bedrijfsmarges in 2021 twee keer zoveel bij aan de inflatie als de loonstijgingen. In 2022 was de bijdrage van de bedrijfsmarges aan de inflatie nog steeds 25 procent hoger dan de lonen.”  

Eeuw werken aan minimumloon

Dat geen opslag mogelijk is, bestempelt Oxfam als “absurd”. Ook omdat de waarde gecreëerd door werknemers in de grootste bedrijven actief in België volgens de auteurs in 2022 met 45,5 procent steeg tegenover 2017. Maar in die periode stegen de uitgaven per werknemer in die bedrijven maar met 13 procent, terwijl de dividenden met 23 procent toenamen.

Winstmaximalisatie gaat volgens Oxfam ten koste van lonen en eerlijke prijzen. Bovendien wordt de rijkdom die bedrijven genereren niet eerlijk verdeeld, luidt de stelling. “Gemiddeld wordt 73 procent van de winst van grote bedrijven uitgekeerd in de vorm van dividend aan aandeelhouders. De afgelopen 6 jaar hebben sommige bedrijven zelfs meer dividend uitgekeerd dan ze aan winst hebben gemaakt”, aldus Eva Smets, directeur van Oxfam België. Zij wijst erop dat de marges van grote bedrijven nog nooit zo hoog zijn geweest.

Voorts stelt Oxfam dat iemand die het minimumloon verdient, meer dan een eeuw zou moeten werken om het gemiddelde jaarloon van een bedrijfsleider uit de Bel20 te verdienen. Het belastingsysteem creëert ook ongelijkheid omdat het loon belast wordt, maar bijvoorbeeld de meerwaarde bij de verkoop van aandelen niet.

Aanbevelingen

Oxfam lanceert daarom een resem aanbevelingen. Zo is bijvoorbeeld meer actie nodig tegen monopolies en moet de loonnormwet herzien worden. Ook moet de verloning van bestuurders gereguleerd worden door het inkomen te koppelen aan duurzaamheidsdoelstellingen. Voorts vraagt Oxfam een consistente belasting van vermogenswinsten en dividenden, en een minimumbelasting van 25 procent voor multinationals.