Slachtoffers Operatie Kelk zijn het wachten beu: "Dit is ondraaglijk"

“Het duurt nu echt te lang”, zegt meester Christine Mussche. “Zo lang dat we overwegen om de Kamer van Inbeschuldigingstelling te vragen om een controle uit te voeren op de manier waarop het onderzoek gevoerd wordt.” Het is nu acht jaar geleden dat het federaal parket een onderzoek opende naar Operatie Kelk, de codenaam voor het seksueel misbruik in de kerk. Mussche en haar vennoot Walter Van Steenbrugge vertegenwoordigen enkele tientallen slachtoffers. 

Maar die hebben vandaag nog altijd geen zicht op een proces, wat tot veel onbegrip en ontgoocheling leidt, zegt Mussche. “De slachtoffers zijn het strijden en het wachten stilaan moe. De immens lange wachttijd is voor hen ondraaglijk, ze hebben het gevoel dat ze niet ernstig genomen worden.” 

Internationale pedofiliezaken die onder de aandacht komen, zoals deze week het grootschalige onderzoek in de VS naar misbruik door 301 geestelijken, van wie eentje ook in ons land een slachtoffer maakte, rijten de wonden bovendien regelmatig weer open. “Telkens opnieuw gaat bij ons dan de telefoon”, zegt Mussche. “De slachtoffers beleven alles dan weer opnieuw.”

Kinderporno

Het onderzoek leek twee jaar geleden nochtans al eens zo goed als afgerond. In de lente van 2016 werd Operatie Kelk een eerste keer doorverwezen naar de raadkamer, maar toen werd bijkomend onderzoek gevraagd. Onder meer door de advocaten van de slachtoffers.

“Wij hebben toen bijkomend onderzoek gevraagd naar beelden die teruggevonden zijn op de computer van bisschop Vangheluwe die volgens ons kinderpornografie bevatten. Omdat de procureur oordeelde dat dat niet zo is, hebben we gevraagd om een expert aan te stellen. Maar daar is nog steeds geen uitspraak over gebeurd”, zegt Mussche. Ook het onderzoek naar een Braziliaanse uitloper van Operatie Kelk slorpte extra tijd op.

Gevolg is dat het hele strafonderzoek naar Operatie Kelk voorlopig vastzit. Mussche vreest dat een afronding van het onderzoek en een doorverwijzing naar de raadkamer niet meer voor dit jaar zal zijn. Maar dat spreekt het federaal parket tegen. “De onderzoeksrechter hoopt het onderzoek in het najaar af te ronden”, zegt woordvoerder Wenke Roggen. 

Van een abnormaal lange procedure is volgens haar ook geen sprake. Acht jaar is niet heel uitzonderlijk in dergelijke complexe zaken, zegt Roggen. “Bovendien werden in de loop der jaren regelmatig nieuwe stukjes toegevoegd aan het onderzoek. In die periode controleerde de kamer van inbeschuldigingstelling ook al vaker het verloop van het onderzoek en daar zijn bij mijn weten nooit opmerkingen op gekomen.”

Verjaard

Afhankelijk van de beslissing van de raadkamer, kan het daarna tot een proces komen. De kans bestaat dat het federaal parket voor de raadkamer zal pleiten dat de strafvordering verjaard is. Dat was namelijk ook de eindvordering die het parket klaar had voor de zitting van de raadkamer in 2016. “De kans is reëel dat die nieuwe eindvordering gelijkaardig zal zijn”, bevestigt Roggen.

Als dat zo is, is dat het ultieme bewijs dat de olifant uiteindelijk een dode muis gebaard heeft, vindt meester Joris Van Cauter. Hij is advocaat van Roger Vangheluwe, een van de spilfiguren in Operatie Kelk. “Ik zie de beelden nog voor me, hoe er dozen door de ramen van het bisschoppelijk paleis in Mechelen naar buiten gegooid werden. Men is er ooit met grote trom aan begonnen aan dit onderzoek, maar uiteindelijk moet men vaststellen dat er of te weinig bewijs is, of dat dossiers verjaard zijn.”

Ook voor Van Cauter heeft het onderzoek nu lang genoeg geduurd. “Is acht jaar een normale periode? Niets is normaal in deze zaak”, zucht hij. “Ik wil dat dit stopt. Ik zou niet liever hebben dan dat we snel voor de raadkamer staan. En ik hoop dat het federaal parket dan zijn werk gedaan heeft.” 

Van Cauter bedoelt: hij hoopt dat het parket voor de raadkamer uitklaart wat Vangheluwe wel, maar vooral ook niet gedaan heeft. “Er zijn in de loop der jaren veel fantasten opgedoken die allerlei waanzinnige en onzinnige verklaringen hebben afgelegd over mijn cliënt. Als het parket hier geen duidelijkheid schept over die lasterlijke aantijgingen, dan doe ik het. Ik sluit niet uit dat we nog een rechtszaak aanspannen om dat te zuiveren. Desnoods tegelijk met het strafproces, als dat er komt.”