Hockeyteams staan voor toernooi van rehabilitatie

Het vernieuwde Wagener Stadion staat als decor voor het EK, dat vandaag begint, ongewild model voor de huidige status van de hockeysport. Hoe mooi de eretribune ook is geworden, het Wagener is geen stadion om mee te pronken. Er ontbreekt een fitnesscentrum en het gerenoveerde onderkomen van hockeyclub Amsterdam is niet geschikt als nationaal trainingscentrum. Fase 2 en 3 moeten nog volgen, aldus bondsdirecteur Erik Gerritsen. Het geldt zeker voor een sport, die niet meer zo hard groeit als de laatste jaren.

Hockey is een trendsetter geweest bij de vrouwenemancipatie in de sport. Maar als vrouwensport wordt hockey in rap tempo overvleugeld door het voetbal, dat met de Europese titel voor de Nederlandse ploeg een doorbraak beleefde.

Rond 2000 klopte de KNVB nog nederig aan bij de hockeybond (KNHB) voor ondersteuning bij het formeren van een vrouwentak. Nu willen meisjes al liever Lieke Martens zijn dan Lidewij Welten, de baltovenaar van de hockeyploeg. Voetbal is straks de populairste meisjessport.

Na het afscheid van de gouden generatie op de Spelen van Rio de Janeiro heeft het vrouwenhockey nieuwe idolen nodig. Het EK is in alle opzichten het toernooi van de rehabilitatie, voor de bondscoaches en de spelers. Maar ook het imago van de hockeysport kreeg in Deodoro, een grauwe favela in Rio, een flinke knauw.

In Brazilië beleefden de mannen met de vierde plaats een enorme afgang. Bondscoach Max Caldas had zich rijk gerekend met de Europese titel van 2015, maar de cultuuromslag in het mannenteam bleek allerminst voltooid. Aanvoerder Robert van der Horst bleek niet de gedroomde leider, al stond niemand op in de halve finale van de Spelen tegen België.

Caldas passeerde tevens Jeroen Hertzberger, topscorer in de hoofdklasse, omdat hij een andere dynamiek in de selectie wilde creëren. Minder ego's was het devies, gedeeld leiderschap en harmonie zijn nu de toverwoorden bij de mannen.

Bij de Hockey World League in Londen waren de eerste contouren te zien van een frisse ploeg, waarin talenten als Jonas de Geus het chagrijn verdreven. Titelprolongatie in eigen huis moet voor Caldas de opmaat zijn naar olympische revanche in Tokio 2020.

De vrouwen verspeelden in Rio een gouden medaille en het was pijnlijk te zien hoe uitgerekend bondscoach Alyson Annan als eerste onder de druk bezweek. Haar black-out na de halve finale tegen Duitsland, toen ze voor de beslissende serie shoot-outs dacht dat er nog een kwart te spelen was, bevestigde het beeld van een coach die zichzelf was kwijtgeraakt. Als een dood vogeltje zat Annan in de dugout tijdens de shoot-outs, het waren dodelijke beelden.

Een voetbaltrainer was direct ontslagen, de hockeybond gunde Annan een herkansing. Nog een coach wegsturen na Sjoerd Marijne in 2015 zou gezichtsverlies betekenen voor de KNHB-directie en het - inmiddels gestopte - bestuurslid topsport Marjolein Bolhuis. Annan presenteerde in juni bij de Hockey World League in Brussel een montere versie van zichzelf, nadat ze ook fysiek een streng regime had gevolgd. Voor haar geloofwaardigheid is de eerste Europese titel na zes jaar een must, het drastische gewijzigde vrouwenteam is ook de grote favoriet.

Voo het EK is het Wagener Stadion met 9.500 toeschouwers bijna elke dag uitverkocht, een verademing na de treurige ambiance in Rio waar hockey een bijnummer was. De olympische status van hockey staat wel degelijk onder druk. Ondanks het oranje feestje in Amstelveen zal het EK wederom illustreren dat de sport zelfs te klein is voor een Europees toernooi met acht landen.

Volgend jaar doen voor het eerst zestien landenteams mee bij het WK hockey voor mannen in India, een gekunstelde upgrade die de mondialisering van de sport moet versterken. Nederland is in elk geval koploper als gastheer van grote evenementen. Na het geslaagde WK in 2014 in het voetbalstadion van ADO wordt de hockeybond in het Wagener Stadion ongetwijfeld Europees kampioen organiseren.