Aanslag Trèbes herinnert Frankrijk eraan dat terroristische dreiging groot blijft
Het was de afgelopen maanden opvallend rustig in Frankrijk. Sinds oktober 2017 was er geen aanslag meer gepleegd. De laatste grote aanslag dateerde van 14 juli 2016, in Nice. Maar gisteren herinnerde Radouane Lakdim (26) de Fransen eraan dat de terroristische dreiging groot blijft. Bij een terreuractie in de Zuid-Franse plaatsen Carcassonne en Trèbes doodde hij drie mensen, waarna hij door de politie werd doodgeschoten. Zestien mensen raakten gewond, van wie twee ernstig.
Het was de eerste aanslag in Frankrijk sinds president Macron op 1 november 2017 de noodtoestand afschafte. Vrijdagochtend kaapte Lakdim eerst een auto in Carcassonne. Daarbij raakte de chauffeur zwaar gewond en werd zijn passagier doodgeschoten. Vervolgens schoot hij onderweg op vier agenten van de oproerpolitie CRS die aan het joggen waren. Een agent raakte gewond aan zijn schouder. Daarna reed hij naar het stadje Trèbes, zes kilometer van Carcassonne. Hij liep een supermarkt van Super U binnen, riep dat hij een soldaat van Islamitische Staat was, bereid te sterven voor Syrië. Daarna opende hij het vuur. Een slager en een klant werden gedood.
Daarna hield Lakdim een aantal mensen in gijzeling. Arnaud Beltrame (45), luitenant-kolonel van de gendarmerie nam vrijwillig de plaats van de gijzelaars in. Hij liet zijn telefoon open staat, zodat zijn manschappen konden horen wat zich in de supermarkt afspeelde. Toen zij hoorden dat Lakdim op Beltrame schoot, bestormden zij de Super U en doodden zij de gijzelnemer. Beltrame is zwaar gewond en ‘vecht tegen de dood’, zei president Macron.
Volgens verschillende media eiste hij om de vrijlating van Salah Abdeslam, de enige overlevende terrorist van de aanslagen in Parijs van 13 november 2015, maar dat werd niet bevestigd door François Molins, hoofdofficier van justitie belast met terrorismezaken. Volgens Molins vroeg hij om de vrijlating van ‘broeders’.
Islamitische Staat heeft de verantwoordelijkheid voor de actie in Carcassonne en Trèbes opgeëist, maar minister van Binnenlandse Zaken Collomb geloofde niet dat Lakdim in contact stond met de terreurorganisatie. De aanslagen van 13 november werden aangestuurd vanuit Syrië of Irak. Zulke acties door goed getrainde, in de jihad geharde strijders zijn sindsdien niet meer voorgekomen.
De dreiging komt nu van binnenuit, zei president Macron in een reactie op de gebeurtenissen in Carcassonne en Trèbes. Van eenlingen die namens IS een terreurdaad plegen, zonder dat ze direct worden aangestuurd. In 2017 vonden 12 van zulke aanslagen plaats en werden er 20 verijdeld. Bij die aanslagen vielen 3 doden: een politieman op de Champs-Elysées en twee nichtjes die op het station van Marseille werden doodgestoken.
De plegers van zulke eenmansacties ensceneren geen terroristische theaterstukken, zoals de schutters van de Bataclan deden. Ze slaan toe in hun directe omgeving, met eenvoudige middelen. Hun acties veroorzaken ze geen internationale schok, maar (ze, kan weg) versterken de gedachte dat terreur overal kan toeslaan, zelfs in een doodgewone Super U in een onopvallend stadje als Trèbes.
Dader Radouane Lakdim woonde in Carcassonne en was van Marokkaanse afkomst. Bij de politie stond hij bekend als een kleine dealer, zei minister Collomb. Hij werd veroordeeld wegens verboden wapenbezit en drugsbezit. Officier van justitie Molins zei dat hij sinds 2014 van de inlichtingendiensten een ‘fiche S’ had gekregen wegens zijn radicalisering en zijn banden met het salafisme. Met de fiche S worden staatsgevaarlijke individuen aangewezen. ‘In 2016 en 2017 werd hij gevolgd door de inlichtingendiensten, maar dat leverde geen enkele aanwijzing op dat hij tot daden wilde overgaan’, aldus Molins.
Totdat Radouane Lakdim gisteren opeens wel toesloeg. Sinds de val van Mosul en Raqqa is Frankrijk bang voor aanslagen door fanatieke jihadi’s die uit Syrië terugkeren. Maar tot dusverre komt het gevaar van kleine krabbelaars: dieven en dealers die in hun directe omgeving op zoek gaan naar gewelddadige verlossing.