“Hoal euver” bestaat meer dan 700 jaar

Laat het nu voor eens en altijd duidelijk zijn. Het veerpont Berg(NL)-Meeswijk heeft historisch maar ook vandaag nog meer met Stokkem te maken dan met Maasmechelen. Het veer waarvan voor het eerst melding gemaakt wordt in 1383 en dat tot het graafschap Valkenburg behoorde wordt in alle historische publicaties “het veerschip van Stokkem” genoemd. Een kleine grenscorrectie tussen de gemeente Stokkem en Maasmechelen is hier dan ook op haar plaats of zullen we even afwachten hoe het fusieverhaal verder gaat.In 1655 droeg graaf Edmond het pachtrecht van het veer over aan het klooster van de zusters penitenten te Stokkem. Dit betekende toen al een belangrijke bron van inkomsten voor de zusters.Tijdens de Franse overheersing werd hieraan natuurlijk een einde gesteld en de Fransen bouwden een nieuw veer, 18 meter lang, 3,30 meter breed. De diepgang van het veer was 70 cm.Het strategisch belang van het veer bleek in 1839 toen België en Nederland bij hun scheiding een bijzondere overeenkomst maakten over de rechten op het veerpont. Het Stokkemse veerpont werd en is het enige internationale veerpont waarbij zowel België als Nederland eigenaar zijn. De verpachtingen gebeurt nu om de 10 jaar door de Vlaamse en Nederlandse overheid.Tot 1997 was de pachtperiode 6 jaar en kreeg de veerman van de beide staten een vergoeding van ongeveer een miljoen frank per jaar. De Bergse familie Knoors baatte het veerpont gedurende meer dan 40 jaar uit. Ook het onderhoud was ten laste van de staat. Het was toenmalig minister Eddy Baldewijns die het dossier van het veerpont onder het stof uithaalde en de voorwaarden wijzigde. De veerman zou voortaan zelf een bedrag van meer dan 25.OOO euro betalen om de uitbating te mogen doen. Nog belangrijker was dat we bekwamen dat fietsers en voetgangers gratis over mochten. Tot vandaag is dit nog een discussie punt omdat in Nederland alle veren betalend zijn en in Vlaanderen alle veren zoals deze over de Schelde gratis zijn. Met het verhaal van de elektrische fietsen en de invoering van een tolrecht op de voetveren laait de discussie hieromtrent terug op. Wat is nu nog een fiets of wat is een gemotoriseerd voertuig? Opletten dus bij de nieuwe aanbesteding!!Ook over de openingsuren werd destijds de discussie opengetrokken. Bij de vraag om het veerpont tot 24.OO uur open te houden stootte men op het verschil in de milieuwetgeving van beide landen. In België mag je na tien uur nog 90 decibel geluidshinder produceren. In Nederland bedroeg het aantal decibels slechts 60. Het wil nu lukken dat het veerpont bij het aanleggen een geluidsvolume van 75 decibels produceert. Het veer mocht dus na tienen wel vertrekken van de Belgische zijde maar mocht niet aankomen. Het kwam zelfs tot een Europese rechtszaak. Uitspraak was: “Op de internationale Grensmaas zijn geen wetten van toepassing behalve degene die de twee landen onderling overeenkomen”.Tot vandaag is de geluidswetgeving van België en Nederland nog steeds niet geharmoniseerd.Deze uitspraak heeft nog andere belangrijke consequenties. Als er op het veerpont en op de Grensmaas geen wetten gelden behalve waarover een overeenkomst is, hoe zit dit dan met de BTW.De zaak werd tot bij de BTW in Brussel aanhangig gemaakt. En inderdaad ook hier bleek dat beide landen een verschil in BTW hanteren en dat het veerpont en het internationaal water Grensmaas BTW vrij zijn. Het enige wat nodig is dat iemand er een testcase van maakt. We verwachten niet dat de BTW vrije verkoop van sigaretten op het veerpont echt zonder slag of stoot zal toegelaten worden.Alhoewel, wat stellen we vast. De Nederlandse en Vlaamse overheden betaalden zelf geen BTW op aankopen voor en reparatiewerken aan het veerpont. Zo zie je maar. Als argument kan dit tellen..

Zijn veren nog van deze tijd of is het een brug te ver?

Gemeten naar de maatstaven van het moderne verkeer zijn veerponten te mijden hinderlijke obstakels. In 1866 aren er nog niet minder dan 38 veerponten over de Maas, nu zijn er dit nog 10 en 3 tijdelijke voetveertjes. Het aantal bruggen is uitgegroeid tot 18, waarvan 4 spoorbruggen.Het “Hoal euver” veer te Berg wordt heden uitgebaat door Ton Paulus. Voor auto’s kost een overtocht 1,90 euro. Het veer kan een voertuiglast van 10 ton aan. Van 16 juni tot 15 september is het veer open van 7.OO uur tot 23.00 uur, de overige periode gaat de laatste tocht om 21.30 uur.Tussen Maaseik en Maasmechelen (25 km) is de enige grensovergang het veerpont te Berg. Het veerpont voorziet in een behoefte bij grensarbeiders, schoolkinderen, recreatieve fietsers. De burencontacten en het onderling evenementenbezoek tussen bewoners van beide Maasoevers nam de jongste jaren sterk af. Mede door de komst van de commerciële televisie is men van elkaar vervreemd geraakt, alhoewel bij een ouderwets feest aan het veerpont toch altijd succes nog verzekerd is.Verschillende keren is er sprake geweest van een brug over de Maas en dit in het verlengde van de van Genk komende Europalaan. Belangrijkste bezwaar was dat de brug over de Maasoverstromingsgebieden heen moest en derhalve zeer lang en ook duur werd.Misschien dat de recentelijk uitgevoerde Maaswerken, die ervoor moeten zorgen dat er slechts om de 400 jaar nog een overstroming komt het mogelijk maken om een beperkte kleinere brug van winterdijk tot winterdijk te bouwen. Niet enkel natuurgebieden maar ook mensen moeten met elkaar verbonden worden. Het probleempje dat deze brug tegen 2500 wel een keertje onder water komt te staan nemen we er graag bij.

Een slimme camera bewaakt grensoverschrijdend verkeer.

Vroeger toen het veer nog in handen was van het penitentenklooster kon je er de spreuk lezen “God ziet u”, vandaag is een slimme camera die het veerpont en de grensgangers in de gaten houdt. Staat deze vorig jaar geplaatste camera misschien in voor het vaststellen van het grensoverschrijdend gedrag?