Net geen derde van de kosten voor homeopathische medicatie, met een maximum van 50 euro per jaar. Dat betaalt CM nog tot eind december terug aan zijn 3,5 miljoen leden in Vlaanderen. Vanaf januari valt dat voordeel onherroepelijk weg uit de aanvullende verzekering van het christelijke ziekenfonds, dat de tussenkomst als eerste introduceerde in 2003.

De maatregel hangt samen met een grote hervorming van CM. Tegen 2022 gaan de 19 regionale afdelingen op in één Waalse en één Vlaamse. Het gevolg is dat al vanaf 2019 de voordelen en diensten voor leden in heel Vlaanderen worden gelijkgeschakeld. En als marktleider (54 procent van de Vlamingen is lid) wil het ziekenfonds – het noemt zich nu gezondheidsfonds – het goede voorbeeld geven.

De mutualiteiten staan al langer onder druk van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) om zich te focussen op zaken die een bewezen medisch nut hebben. “Of homeopathie nu wel of niet werkt, daar spreken we ons niet over uit”, zegt Steven Hermans, directeur marketing bij CM. “Maar we stellen wel vast dat we met andere terugbetalingen een grotere impact kunnen hebben op de gezondheid van onze leden.”

Extra vaccins terugbetaald

De christelijke mutualiteiten vrezen niet dat leden straks massaal overstappen naar andere ziekenfondsen die wel doorgaan met homeopathie (zie kader). “Uit een bevraging blijkt dat onze leden andere zaken prioritair vinden”, zegt Hermans. Het aantal CM-leden dat een tussenkomst aanvraagt voor homeopathie slinkt ook jaar na jaar. In 2017 ging het om 26.500 mensen, of minder dan een procent van het totale aantal. Bovendien komt er in januari ook een aantal nieuwe voordelen bij.

De belangrijkste nieuwigheid is een tussenkomst in de factuur voor een ziekenhuisopname voor patiënten zonder hospitalisatieverzekering, naar schatting één op de tien Belgen. Zij krijgen 75 procent terug van het remgeld voor verblijf, verzorgingen en medicatie. De ereloonsupplementen, die vaak de grootste kost uitmaken in een eenpersoonskamer, zijn niet gedekt. “Toch wordt de kans straks kleiner dat deze kwetsbare mensen een noodzakelijke behandeling uitstellen uit schrik voor een hoog oplopende factuur.”

Daarnaast betaalt CM straks ook twee extra vaccins terug (tegen HPV voor jongens en tegen meningokokken B). De premie voor leden wordt dezelfde in heel Vlaanderen: iets meer dan 7 euro per maand. In sommige regio’s is dat een verhoging.

Grote noden, beperkt budget

CM-leden die vanaf volgend jaar een homeopaat bezoeken die ook (huis)arts is, kunnen wel nog een terugbetaling krijgen voor een consultatie. Die verloopt via de gewone ziekteverzekering. Maar het ziekenfonds zelf breekt dus volledig met de alternatieve geneeswijze.

Een beslissing die de unie van Belgische homeopaten betreurt. Volgens de vereniging verdienen tussenkomsten voor homeopathie zichzelf meer dan terug omdat patiënten minder klassieke medicatie nodig hebben zoals antibiotica en omdat ze minder vaak chronisch ziek zouden zijn.

Maar ook die claims zijn niet bewezen, zegt onze columniste dr. Marleen Finoulst van expertisecentrum CEBAM. Zij noemt de keuze van CM verstandig en hoopt dat andere ziekenfondsen alsnog volgen. “De gezondheidszorg wordt steeds duurder, denk maar aan nieuwe soorten kankermedicatie die handenvol geld kosten. Tegelijk is het budget beperkt. Dan is het de logica zelve dat het geld alleen nog naar behandelingen gaat met wetenschappelijk bewezen nut.”