© REUTERS

Europese leiders vinden akkoord over brexit-uitstel

De Europese leiders hebben op hun top in Brussel een akkoord bereikt over het uitstel van de Brexit. Dat heeft Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk bevestigd. Het Verenigd Koninkrijk krijgt twee opties aangeboden. De Britse premier Theresa May aanvaardt het aanbod, zegt Tusk.

Het Brexit-eindspel blijft een thriller met verrassende plotwendingen. Aanvankelijk leek het helder. De Europese regeringsleiders wilden premier Theresa May alleen maar Brexit-uitstel geven op voorwaarde dat zij maandag of dinsdag haar deal door het Lagerhuis krijgt. Ze vervroegden bovendien de datum van 30 juni – wat May wenste – naar 22 mei. Dat zou dus de uiterste datum worden waarop het Verenigd Koninkrijk uit de EU moest stappen. Anders zouden de juridische risico’s te groot worden voor de Europese verkiezingen die van 23 tot 26 mei plaatsvinden. Zegt het Lagerhuis neen, dan zou May volgende week al voor de keuze gesteld worden: een no deal of een lang uitstel.

Maar al snel sloop twijfel in de rangen van de 27 leiders, waardoor alles veel langer uitliep dan normaal. De onderhandelingen moesten zelfs voortgezet worden tijdens het diner, waar eigenlijk gesproken zou worden over het belangrijke thema van de handelsrelaties met China. Dat was ook voor de Britse premier lastig. Zij bleef letterlijk op haar honger.

Er kwam een nieuw voorstel op tafel, een soort drietrapsraket. Wat is het idee?

Als May haar deal – tegen alle verwachtingen in – maandag of dinsdag toch door het Britse parlement krijgt, krijgt ze een technische verlenging tot 22 mei om alles goed te keuren. Lukt dat niet, dan komt er sowieso uitstel tot 11 april, de dag waarop het Verenigd Koninkrijk moet beslissen of het Europese verkiezingen organiseert. Die datum wordt het nieuwe Brexit-ultimatum.

Europese top in Sibiu

Als Londen dan aan Brussel laat weten dat het niet meedoet aan de verkiezingen, komt het op 12 april tot een harde Brexit. Dat heeft voor de EU het voordeel dat die Brexit niet langer interfereert met de Europese top in het Roemeense Sibiu op 9 mei, waar de leiders de strategische agenda voor de komende vijf jaar willen vastleggen, of de Europese verkiezingen.

Kiezen de Britten er op 11 april wel voor Europese verkiezingen te organiseren, dan wordt een langere verlenging tot eind dit jaar voorgesteld. In dat scenario krijgen de Britten extra tijd om de rode lijnen van May te laten vallen, een tweede referendum of nieuwe verkiezingen te houden. In dat scenario is het waarschijnlijk dat May de handdoek in de ring gegooid heeft, aangezien ze woensdag in haar brief aan Europees president Donald Tusk schreef dat zij de piste van Europese verkiezingen niet ziet zitten.

Druk opnieuw bij May

Het voordeel van dit plan is dat de EU extra tijd koopt en de druk opnieuw bij May komt te liggen. Toch leek het er ook op dat de 27 voor het eerst bang waren geworden dat de Britse premier volgende week resoluut voor een no deal zou gaan. In Londen waren de geruchten daarover sterker geworden. May zou op een bijeenkomst van haar kabinet hebben gezegd dat ze voor een harde Brexit zou gaan, mocht het Lagerhuis haar voor de derde keer wandelen sturen. Volgens Anna Soubry, een voormalige collega-minister die is overgestapt naar The Independent Group, was May op dat punt gekomen.

Maar ondertussen raakte ook bekend dat de Britse regering alles in gereedheid aan het brengen is om de gevolgen van een no deal zo goed mogelijk op te vangen. Vanaf maandag worden 3.500 militairen 24 uur op 24 stand-by gehouden om de regering bij te staan op verschillende departementen (gezondheid, transport, defensie ...), waar zich mogelijk problemen met middelen of personeel kunnen voordoen.

“Moment van de beslissing”

Het door de Europese leiders uitgetekende tijdspad onderstreept hoe belangrijk het is dat het Britse parlement volgende week alsnog het echtscheidingsakkoord met de Europese Unie goedkeurt en “een einde maakt aan de onzekerheid”. Zo heeft premier Theresa May gereageerd op het uitstel van de brexit. “Het moment van de beslissing is aangebroken.”

Hoewel May uitstel tot 30 juni had gevraagd, en de Europese leiders met dit tijdspad de facto haar agenda hebben overgenomen, aanvaardde de Britse premier het aanbod. “Ik denk dat de keuze voor de parlementsleden nu duidelijk is”, reageerde ze. “Ik keer morgenochtend terug naar het Verenigd Koninkrijk en ga hard werken om steun te vergaren.”

May had de parlementsleden woensdag in de gordijnen gejaagd door de schuld van de politieke impasse in Londen in hun schoenen te schuiven. Donderdagnacht klonk ze milder. “Ik heb respect voor de verschillende meningen. Ik heb mijn frustratie geuit, ik weet dat de parlementsleden ook gefrustreerd zijn. Maar ik hoop dat we het allemaal eens zijn dat het moment van de beslissing is aangebroken.”

De Britse premier beklemtoonde nogmaals dat een derde afwijzing van het akkoord de Britse politiek voor een harde keuze plaatst. Zij voelt alvast weinig voor een Europese stembusgang. “Ik geloof heel sterk dat het fout zou zijn om aan de mensen te vragen om deel te nemen aan Europese verkiezingen, drie jaar nadat ze ervoor gestemd hebben om de EU te verlaten.”

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER