Inwoners Moelingen ruimen puin na zware overstroming: "Water steeg nog sneller dan bij watersnood van 2021"

"Op een bepaald moment werd er op het raam geklopt: dat het spannend zou worden", zucht bewoner Jorg uit Moelingen. "Dan zijn we dingen omhoog gaan zetten. Het water steeg zo snel: er was geen houden meer aan. In een paar uur tijd was het gebeurd. Dit was heel extreem." Jorg zag, net zoals zowat 150 andere gezinnen uit Moelingen, zijn hele benedenverdieping onderlopen.

"De situatie was veel erger dan in 2021", beaamt burgemeester Joris Gaens. "We konden op een bepaald moment in Moelingen bewoners niet meer veilig evacueren uit hun woning, omdat het water daar zo snel gestegen was. Zij zijn naar de eerste verdieping van hun woning moeten verhuizen. Daar hebben zich gevaarlijke situaties voorgedaan. Bij sommige inwoners kwam het water in hun huizen op borsthoogte te staan, verschrikkelijk om mee te maken."

Er viel gisteren op sommige plaatsen tot wel 100 liter neerslag per vierkante meter. Het was vooral de Berwijn die het grootste probleem vormde, al traden ook andere rivieren buiten de oevers. De Berwijn zorgde vooral in Dalhem, net iets zuidelijker, in de provincie Luik, voor overlast. En al dat overtollige water stroomde van de hoger gelegen plaatsen naar de Voerense deelgemeente Moelingen.

De piek lag ergens tussen 23 uur en 1 uur 's nachts. Ook Karen De Smedt van brandweerzone Oost-Limburg wist toen niet wat ze zag. "In 2021 hebben we de grote watersnood gehad in België: toen was Voeren ook zwaar getroffen. Maar wat zich hier gisteravond en vannacht heeft afgespeeld, was nog vele malen erger. Er stonden straten blank die toen niet onder water stonden. Het grote verschil was de snelheid waarmee het water steeg. Dat was ongezien. Daar waren wij als brandweer niet tegen opgewassen, ondanks het feit dat wij al massaal aanwezig waren vanaf 18 uur."

De meeste straten zijn opnieuw begaanbaar, maar het gemeentebestuur roept mensen wel op om voorzichtig te zijn. Er is geen melding van slachtoffers, maar de schade in de regio is wel groot: zo'n 150 woningen in Moelingen en nog eens 50 in Voeren zijn getroffen. Een groot deel van Moelingen - het gaat om zo'n 500 gezinnen - zat lange tijd zonder elektriciteit, maar dat is ondertussen grotendeels weer in orde.

Het onthaalcentrum in het Nederlandse Eijsden, dat gisteravond werd geopend, is weer gesloten. De inwoners zijn vanochtend teruggekeerd naar hun woningen en de opruimwerken zijn gestart, zegt burgemeester Gaens. "Alle straten blijven afgesloten voor doorgaand verkeer, zodat alle diensten hun werk kunnen doen."

Bekijk hier enkele foto's van de nasleep van de wateroverlast in Moelingen: 

De snelweg E25, tussen Luik en Maastricht, is trouwens ook nog volledig afgesloten ter hoogte van Moelingen. En ook op de spoorlijn tussen Luik en Maastricht is ter hoogte van Wezet het treinverkeer onderbroken. De Nederlandse spoorwegmaatschappij NS legt pendelbussen in tussen Maastricht en Wezet.

Voor de pompwerken krijgen de hoofdstraten en doorgangswegen van Moelingen prioriteit. Alle wegen zullen geïnspecteerd worden op veiligheid en stabiliteit en vervolgens vrijgemaakt. Verschillende ploegen van de brandweerzone Oost-Limburg en de Civiele Bescherming zullen pompen en met bulldozers puin en modder ruimen. Kelders of garages met een mazoutgeur of zichtbare mazout op het water mogen nog niet leeggepompt worden: daar is eerst een inspectie van de brandweer nodig.

In Moelingen zijn afvalcontainers geplaatst voor de inwoners. De gemeentelijke diensten zullen de rioleringen vrijmaken van puin. De Civiele Bescherming zal ook een grote hoeveelheid bouwdrogers leveren. Als het water weggetrokken is, worden ze over de getroffen huizen verdeeld.

"We kijken nog een beetje angstvallig naar de komende uren", zegt Karen De Smedt van de brandweer. "De weersvoorspelling ziet er geruststellend uit. Maar elke druppel die er nu nog valt, zal te veel zijn. Het water van de rivier stroomt weer binnen de oevers en weer onder de bruggen door. Maar we hebben maar een marge van zo'n 30 centimeter. Eén zware onweersbui zou ons weer in de problemen kunnen brengen."

Ook burgemeester Gaens bevestigt dat ze de weersvoorspellingen nauw opvolgen. "Momenteel zou de neerslag beperkt moeten blijven, maar er zijn jammer genoeg geen zekerheden. We houden het in de gaten, zodat we zeker kunnen anticiperen, wanneer dat nodig zou zijn."

Op langere termijn zijn er maatregelen nodig in Wallonië, zegt Gaens, want het stroomgebied van de Berwijn ligt grotendeels daar. "De Vlaamse Milieumaatschappij heeft in Moelingen zelf maatregelen uitgevoerd - de rivier is verbreed - maar die helpen enkel bij kleine overstromingen. En dus moet er ook iets in Wallonië worden ondernomen. Maar de vraag is: kan je dat volledig wegnemen bij dergelijke extreme regenval?"

Dat zegt ook Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), die ter plaatse ging. "We hebben de rivier verbreed en enkele infrastructuurprojecten gedaan, maar we gaan echt moeten praten met Wallonië om ook daar initiatieven te nemen."

Ook zuidelijker, in de gemeenten Dalhem en Trooz, is de situatie "zeer moeilijk", meldde Hervé Jamar, de gouverneur van de provincie Luik, vannacht. In beide gemeenten moesten mensen wegens de wateroverlast geëvacueerd worden. De provinciale fase van het rampenplan is er intussen wel afgeblazen, nu het waterniveau overal is gezakt.

In Chênée, een deelgemeente van de stad Luik, moest een rusthuis wel gedeeltelijk worden ontruimd. Een tiental bewoners is in een ander rusthuis ondergebracht. In Luik zelf stond een groot aantal voertuigen vast op de parking van de bioscoop Kinepolis, maar de situatie is snel onder controle gebracht, aldus nog de gouverneur.

In de stad kwamen zowat 20 voertuigen vast te zitten tussen modderstromen en een boom die op de weg was gevallen. De getroffen mensen werden geëvacueerd. Verder zijn er ook straten ondergelopen in de deelgemeente Jupille. Ook in Wandre, een andere deelgemeente van de stad Luik, was de situatie zorgwekkend.

Ook de gemeente Chaudfontaine werd opnieuw getroffen door wateroverlast. Er zijn kelders ondergelopen met water. Verschillende wegen zijn afgesloten voor het verkeer.