Russen trekken 'niemandsland' bij Charkiv binnen en dat baart analisten zorgen: "Dit gaat wel héél vlot"
In het noorden van Oekraïne, zo'n 70 kilometer boven de grote stad Charkiv, zijn Russische troepen aan een opmars bezig. Ze zijn er een grijze zone binnengetrokken bij de Oekraïense grens, vertelt journaliste Joanie de Rijke vanuit Oekraïne. Dat dat zo makkelijk lukt, doet experten fronsen.
Het hele weekend zijn er zware gevechten geweest in het noorden van Oekraïne, bij Vovtsjansk. De Russen zetten er ook hun beruchte zweefbommen in, die grote gaten slaan in de verdedigingslijnen. Intussen zouden al 4.000 bewoners zijn geëvacueerd uit de omgeving.
Joanie de Rijke was tot gisteren in Charkiv, de eerste grote Oekraïense stad, die zo'n 70 kilometer verderop ligt. "Het is een beetje een raar, tegenstrijdig verhaal", zegt ze in De Ochtend op Radio 1. "Rusland komt met berichten dat het gisteren nog 4 dorpjes heeft veroverd, maar volgens Oekraïne liggen die allemaal in de zogeheten grijze zone. Dat is een soort niemandsland aan de Russische grens dat in 2022 gecreëerd is en dat niet bewoond zou zijn."
"Dan zou je denken: bewaak dat niemandsland dan", stelt De Rijke. "Maar dat gebeurde niet echt goed. Zoals ik het begreep, kwamen Oekraïense militairen daar van tijd tot tijd wel eens controleren. De Russen zijn daar eigenlijk dus binnen kunnen wandelen en zijn kunnen doorstoten tot de echte defensielijn. Daar stuiten ze nu wel op Oekraïens verzet."
Zwakke plek
Ook Tom Simoens, docent geschiedenis aan de Koninklijke Militaire School, liet op X weten dat hij zich zorgen maakt over de situatie in het noorden van Oekraïne. "Het gaat wel té vlot voor de Russen, vind ik, zelfs indien de Oekraïners hadden gepland om de bufferzone aan de grens niet te verdedigen."
Joanie de Rijke hoort vergelijkbare geluiden bij Oekraïense specialisten. "Een expert zei dat als de Russen die grijze zone helemaal kunnen innemen, het natuurlijk wel makkelijker voor hen wordt om het Oekraïens gebied binnen te vallen. Het is sowieso gevaarlijk."
Toch wordt dit nog niet gezien als de start van het zomeroffensief van de Russen, dat pas in juni of juli wordt verwacht. "Daarvoor zouden zij zich toch meer richten op de hele oostelijke frontlinie. Nu lijkt het erop dat de Russen gewoon zoveel mogelijk land in handen proberen te krijgen. En zo'n grijze zone is natuurlijk wel een zwakke plek."
Geen paniek in Charkiv
Niet dat er helemaal niets gebeurt: de Oekraïners zouden intussen wel enkele bataljons met versterking hebben gestuurd. Meer nog: de recentste Oekraïense cijfers (die weliswaar niet onafhankelijk te verifiëren zijn) spreken zelfs van meer dan 1.700 gedode Russische militairen op 1 dag. Als dat klopt, gaat het om de hoogste dagelijkse dodentol bij de Russen sinds het begin van de oorlog.
En toch zijn hoge pieken in het aantal dodelijke slachtoffers niet abnormaal bij Russische offensieven, die gebruik maken van zogenoemde human waves, opeenvolgende aanvalsgolven met veel soldaten tegelijk. Bij de slag om Adviivka kwamen soms ook ruim 1.000 Russische soldaten per dag om het leven.
Echt grote bezorgdheid is er bij de Oekraïners ook nog niet dat Charkiv zou kunnen vallen. "Charkiv heeft een heel grote defensielijn opgebouwd in de afgelopen 2 jaar. Die stad kom je niet zomaar binnen." In de stad zelf is het volgens De Rijke nog altijd levendig en druk. "De terrassen zaten vol. De bewoners zijn er nogal gerust in. Maar ik vind het zelf een zorgwekkende situatie en de reactie hier lijkt eerder vertraagd. Wanneer worden ze wakker geschud? Hopelijk heel snel."